İzmit Körfezi`nde kara kökenli kirletici yüklerinin araştırılması

Abstract

ÖZET Marmara Denizinin doğu tarafından uzantısı olan İzmit Körfezi, ülkemizin- sanayi kuruluşlarının etrafında kümeleşliği, çevre ile ekonomi arasında dengenin kurulması gereken özel bir konuma sahiptir. Bu çalışmada, körfeze deşarj edilen, evsel, endüstriyel ve tarım alanlarından kaynaklanan atıksu miktarları, kirletici içerikleri ve yükleri araştırılmıştır. Birinci bölümde, çalışmanın anlam ve önemi, amaç ve kapsamı ile, İzmit Körfezi ile ilgili daha önce yapılan çalışmalar ile ilgili bilgiler verilmiştir. Körfez kirliliğinin boyutları, ve kirliliği önlemek için bugüne kadar alınan önlemler anlatılmaktadır. Ayrıca gelecekte alınması gereken, ek önlemlerin belirlenmesi çalışmaları, projenin amacını oluşturmaktadır. İkinci bölümde ise, kirlenmeyi oluşturan fiziksel, kimyasal ve biyolojik faktörlerin adları, tanımları ve çevreye olan etkileri anlatılmıştır. İncelenen parametreler kirlenme araştırmalarında en fazla önem taşıyan ve en yaygın kullanılan parametrelerdir. Atıksularda bulunan kirletici parametreler, ortaya çıkış şekilleri ve su ortamlarında yaptığı etkiler anlatılmıştır. Çalışmada incelenen parametreler azot, fosfor, biyolojik oksijen ihtiyacı, kimyasal oksijen ihtiyacı, pestisitler, yağ-gres. deterjan ve bazı ağır melallerdir. Üçüncü bölümde, çalışma alanı olan İzmit Körfezinin fiziksel coğrafyası, ekonomisi, kentleşme ve arazi kullanımına ilişkin bilgiler verilmiştir. Buna göre, İzmit körfezinin kuzey kısımlarının yerleşime daha müsait arazi yapısına sahip olduğu ve sanayileşmenin körfezin kuzey ve doğu kesimlerinde yoğunlaştığı görülmüştür. Dördüncü bölümde, kirletici, kaynakların neler olduğu, dağılımları, genel özellikleri, kirletici karakteri- zasyonları ve miktarlarının tespiti yapılmıştır. Körfezi kirleten kaynaklar, endüstriler. yerleşim bölgeleri, tarım alanları, akarsular olarak gruplandırılmıştır. Değişik kirletici kaynaklardan körfeze giren yükler hesaplanmıştır. Beşinci bölümde ise, sonuçlar ve değerlendirmeler sunulmuştur. İzmit körfezinin mevcut durumu ve getirilen çözüm önerileri belirtilmiştir. Bunlardan biri, endüstriyel atıksularda olduğu gibi, evsel atıksularda arıtılmalı ve bu arıtılmış sular körfezin alt tabakasına verilmelidir. Atıksulardaki besin elementleri giderilmelidir. Bu yüzden evsel atıksu arıtım konusu acilen gündeme gelmelidir.

SUMMARY İzmit Bay, is specially located at the eastern end of the sea of Marmara successful balance between the environment and the economy. This study pre pollution sources, industrial, municipal, urban run off and agricultural wastewaters^^ the İzmit Bay area. In the first chapter, the importance and the general objectives of the study and the previous studies are present. Present pollution and precautions that had been taken to prevent İzmit Bay- are given. Also, preservation ways and determination additional precautions that should be taken are main objective of this study. Second chapter presents physical, chemical and biological factors and their effects on environment. Studied parameters are mostly used parameters in such studies. Their nature of exit and effects on water environments are described These parameters are amonia, phosphorus, biological oxygen demand, chemical oxygen demand, pesticides, oil and grease, detergent, and some heavy metals. Third chapter presents, studying area of İzmit Bay, its physical and goegraphical properties, land use of İzmit and economical properties. Results shows that northern part of the bay is most suitable for residental areas and industries are located at eastern and northern part of the bay. In fourth chapter, types of pollution sources, their distribution around the bay, characteristics, and amount are discribed. Main pollution sources of İzmit Bay are industries, residental areas, agricultural areas, streams. Their quantitative and qualitative analysis and pollution load calculations are presented. In the fifth chapter, conclusion and discussions of the study are presented. Present pollution analysis and solutions are given. One of these solutions is treatment of domestic wastewaters like, industrial wastewaters. These treated wastewaters should be discharged to deep part of the Marmara Sea. Nutrient should be removed from wastewaters. Therefore, treatment of all domestic wastewaters discharging to the bay should be immediately planned.