8 yıllık temel eğitime geçiş sürecinde eğitim yapılarının katılımcı tasarımı için öneriler: İstanbul örneği

Abstract

IV ÖZET Ülkemizde 1983 yılında, 1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu' nda yapılan değişiklikle üç yıllık ortaokul da zorunlu eğitim kapsamına alınmış, ilköğretim 6-14 yaş grubundaki tüm çocuklar için zorunlu hale getirilerek sekiz yıla çıkartılmış, 1997-1998 öğretim yılında tüm ülkede uygulanmaya başlanmıştır. Eğitim sistemimizdeki bu değişiklik, her alanda olduğu gibi, okullarda mekansal olarak pek çok problemi de beraberinde getirmiştir. İhtiyaca cevap verecek yeni okulların tasarlanması, mevcut okulların iyileştirilmesi ve eğitim metodlarındaki değişmeler doğrultusunda adaptasyonlarının sağlanması, bu problemlerden bazılarıdır. Ülkemizdeki değişmelerin yanısıra, dünyada bilgi ve teknoloji çağının meydana getirdiği çağdaş bir eğitim anlayışı gündeme gelmiştir. Hepimizin bildiği gibi çağımızın en çarpıcı özelliği hızlı değişimdir. Bilgi çağının getirdiği bu başdöndürücü gelişmelerin, eğitimin amaç ve niteliğini etkilemesi de kaçınılmazdır. Günümüzün eğitim anlayışı, bu değerlere paralel olarak kendini yenilemek durumundadır. Bu tez çalışmasında, öncelikle ülkemizde temel eğitimin aldığı son durum, amaçlar, politikalar ve temel ilkeler incelenmiştir. Bu ilkelerin temel eğitim yapılarının tasarımına yansıması için sağlanması gereken özellikler açıklanmaktadır. Dünyada son dönemde iyice önem kazanan `katılımcı tasarım anlayışı` tanıtılmakta ve bizim okullarımızdaki kullanıcıların isteklerinin neler olduğu incelenmektedir. Kullanıcı isteklerinin belirlenmesi amacıyla bir araştırma yapılmıştır. Araştırmanın verileri anket tekniğiyle elde edilmiştir. Anket, öğrenci yoğunluğunun en fazla olduğu ve çok çeşitli sosyal ve ekonomik statüde öğrencilerin bulunduğu İstanbul' da yapılmıştır. İstanbul'da 8 yıllık temel eğitime geçildikten sonra inşa edilen 86 okuldan, sosyal ve kültürel açıdan farklılık gösteren semtlerden seçilen 6 okulda, 36 öğretmen ve 36 öğrenciye yüz yüze anketler uygulanmıştır. Araştırmanın bulguları, MS EXCEL for Windows 97 ile değerlendirilmiştir.

SUMMARY By the enforcement of the recently passed Federal Educational Law no: 1739, compulsary basic education in Turkey has been increased from 5 to 8 years. The new Law has been applied nationwide since 1997 and covers the age range of pupils between 6 and 14 years old. However this change brought about serious space shortages in the existing school buildings as well as some administrative problems at different levels of the Educational System. The dissertation is mainly concerned with the rehabilitation of the existing school buildings and the design criteria of the new school buildings to be adapted to the new Educational System. In line with the fast developing science, technology and communication age of the new globilised world, an adaptable and versatile modern educational system is so imperative since the aim and the quality of the education can be greatly affected by these changes. In this dissertation the latest developments in a compulsary school training in terms of policies and objectives have been shortly summarized and some design criteria to be utilised in new school buildings were presented in order to achieve the goals of the new Law. The use of the 'Participatory Design Approach', widely accepted throughout the world for school buildings is strongly advocated. In this respect a prelimenary research so as to dertermine the expectation of the users of schools in 'Turkey has been carried out. A limited number of survey was conducted in Istanbul where the largest pupil population concantrates and also demonstrates the widest variation in its social and economic status. To this end within 86 schools built after the passing of the new Law, 6 were selected located on parts of Istanbul as socially and culturally diverse as possible. As a sum, 36 teachers and 36 pupils participated in the study which gave some indication about their requirements in a school environment. The findings of this research are processed using MS Excel 97 for Windows.