Beş atdişi mısır (zea mays indentata sturt) hattında yarım diallel analiz metodu uygulamak suretiyle f1 döllerinde verim ve verim öğelerinin kalıtımı ve bunlar arasındaki ilişkiler

Abstract

Özet 5 kendilenmiş atdişi mısır {Zea mays Indentata Sturt) hattı ve bunla rın 10 yarım diallel melezlerinden oluşturulan populasyondaki genetik yapıyı incelemek amacı ile yapılan bu çalışma Sakarya Tarımsal Araştırma Enstitüsü'nde yapılmıştır. 1997 yılında yarım diallel olarak melezlenen ebeveynlere ilişkin F1 dölleri 1998 yılında, tesadüf blokları deneme deseninde, üç tekerrürlü olarak yetiştirilmişlerdir. Çalışmadan, 1. Çeşit ve hatlar arasındaki varyansın, parselde koçan sayısı ve bitki başına koçan sayısı için önemsiz olduğu bulunmuştur. 2. En yüksek heterosis dane veriminde B.84x ON.B melezinde % 215.8 olarak elde edilmiştir. Dane veriminde ortalama % 123.1 oranında heterosis değeri saptanmıştır.. Parselde koçan sayısı, bitki başına koçan sayısı ve dane/ koçan oranında olumsuz heterosis tespit edilmiştir. Diğer özelliklerde olumlu heterosis bulunmuştur. 3. Parselde koçan sayısı, bitki başına koçan sayısı ve dane/koçan oranında olumsuz, diğer özelliklerde olumlu heterobeltiosis saptanmıştır. En yüksek heterobeltiosis dane veriminde LH.51x B.84 melezinde % 184.6 olarak elde edilmiştir. Dane veriminde ortalama % 93.75 oranında heterobeltiosis bulunmuştur. 4. Genel ve özel kombinasyon yeteneği oranlarına göre incelenen özellikler yönünden eklemeli genetik etkinin ; 1000 dane ağırlığı, koçan çapı, kocanda sıra sayısı, dane/ koçan oranı, % nem oranında önemli olduğu saptanmıştır. 5. Dar anlamda kalıtım derecesinin ; koçan yüksekliği, koçanda sıra sayısı, % nem ve dane/ koçan oranında (%) yüksek düzeyde olduğu, verim ve 1000 dane ağırlığında ise düşük düzeyde olduğu görülmüştür. 6. Koçan verimi ile yaprak sayısı, koçan uzunluğu.koçan çapı, koçanda dane sayısı, koçan yüksekliği ve bitki boyu arasında olumlu ve çok önemli (0.01) ; nem oranı arasında olumlu ve önemli (0.05); koçanda sıra sayısı ve 1000 dane ağırlığı arasında ise önemsiz korelasyon bulunmuştur.

SUMMARY This trial was carried out at the site of Sakarya Agricultural Research Institue between 1997 and 1998. The material comprised five inbred maize lines (Zea mays indentata Sturt) and their ten partial diallel crosses were grown in order to determine the genetic structure of the population. Fl races were crossed as partial diallel pattern relative to the parents in 1997. These crosses were grown at three replicated randomized block design in 1998. From this study, 1.Variance between variety and lines was insignificant for ear number in plot and ear number per plant. 2.The greatest heterosis was seen in the cross B.84x ON.B of 215.8 % for grain yield. The mean heterosis was 123.1 % for grain yield. In relation with the ear number at plot, ear number per plant and the grain/ ear ratio, it was shown negative heterosis. It was seen positive heterosis relative to other characters. 3. In relation with the ear number at plot, ear number per plant and the grain/ ear ratio, it was shown negative heterobeltiosis. It was seen positive heterobeltiosis relative to other characters. LH.51 x B.84 showed the highest heterobeltiosis of 184.6 % for grain yield. The mean heterobeltiosis was 91.9 % for grain yield. 4. It was seen that there was important additive genetic effect on the characters such as 1000 grain weight, ear diameter, row number per ear, grain / ear ratio and moisture percentage with the aspects of general and special combination ability. 5. In narrow sense, where as the degree of heredity was high in some characters such as ear heigh, row number per ear, moisture percentage and grain / ear ratio, it was low in relation with 1000 grain weight. 6.The study showed that it was a high correlation between plant height and leaf number as biological. The highest correlation ( 0.01) was between ear yield and grain number per ear.