Spermin türevi hekzaklorosiklotrifosfazatrien ile mono ve difonksiyonlu bileşiklerin reaksiyonları

Abstract

ÖZET Hekzaklorosiklotrifosfazatrienin (trimer), spermin ile trietilamin varlığında,, argon atmosferinde dietileterde, yedi gün oda sıcaklığında karıştırılmasıyla gerçekleştirilen reaksiyonda dispirobino yapısındaki ürün (I) elde edildi. Hekzaklorosiklotrifosfazatrien (trimer), AICI3 varlığında benzende üç gün geri soğutucu altında ısıtıldı ve 2,2-difenil-4,4,6,6-tetraklorosiklotrifosfazatrien bileşiği (II) elde edildi. Elde edilen bileşik II ile spermin, dietileterde trietilamin varlığında oda sıcaklığında onüç gün karıştırılarak, diastereoizomer karışımı III elde edildi. Bu diastereoizomer karışımın (III), kolon kromatografisi tekniğinin uygulanmasıyla, meso (III/l) ve rasemat (III/2) yapıdaki ürünler saf olarak ayrıldılar. I Bileşiği ile t-6utilaminin aşırısı, argon atmosferinde ve oda sıcaklığında sekiz gün karıştırıldı. Kolon kromatografisi tekniği ile ayırma ve saflaştırma işleminin uygulanması ile meso (IV/1) ve rasemat (IV/2) yapıdaki ürünler saf olarak elde edildiler. I Bileşiği ile tetraetilenglikolün reaksiyonu, THF'de, argon atmosferinde ve NaH variığında beş saat oda sıcaklığında kanştınlmasıyla gerçekleştirildi ve bu reaksiyondan V bileşiği elde edildi. Hekzaklorosiklotrifosfazatrien (trimer), t- butilamin ile benzende onsekiz saat geri soğutucu altında ısıtılarak gerçekleştirilen reaksiyondan 2,2-dikloro-,4,6,6-tetra-t-butilaminosiklotrifosfazatrien bileşiği (VI) elde edildi. Bu bileşik (VI) ile sperminin, trietilamin varlığında benzende beş gün * geri soğutucu altında ısıtılmasıyla yapılan reaksiyon sonunda, dispirobino VII bileşiği izole edildi. I bileşiğinin, anilinin aşırısında sekiz saat geri soğutucu altında ısıtılarak yapılan reaksiyonda VIII ve IX bileşikleri elde edildi. Ayrıca I bileşiği ile sperminin trietilamin varlığında asetonitrilde sekiz gün geri soğutucu altında ısıtılmasıyla gerçekleştirilen reaksiyondan X bileşiği elde edildi. Bu çalışmada, sentezleri gerçekleştirilen ürünlerin yapılan FT-IR, elementel analiz, kütle ölçümleri, lH, 13C, 31P nükleer mağnetik rezonans spektrumları incelemelerinden elde edilen bilgilerle aydınlatıldı. Ayrıca IH/1, III/2, IV/1, IV/2, VII, IX ve X bileşiklerinin yapılan X-ışınları difraktometre ölçümlerinden elde edilen verilerle de aydınlatıldı.

SUMMARY / I t> V^i / Y&» Hexachlorocyclotriphosphazatriene (trimer) was reacted with spermine in the ` presence of triethylamine in diethyl ether at room temperature for seven days under argon atmosphere and a dispirobino compound (I) was isolated. Compound II, 2,2-diphenyl-4,4,6,6-tetracMorocyclotriphosphazatiene, was obtained by the refluxing hexachlorocyclotriphosphazatriene (trimer) in benzene in the presence of AICI3 for 3 days. The reaction of compound (II) with spermine in the presence of triethylamine in diethylether at room temperature for 13 days resulted in a mixture of diastreoisomers (III) which were seperated by using a column chromatography yielding meso (in/1), racemat (III/2). Meso (IV/1) and racemat (1V/2) compounds were obtained by reacting compound I and excess t-buthylamine stirred for eight days at room temperature under agon atmosphere. The reaction of the compound I with tetraethyleneglycol in the presence of NaH in tetrahydrofurane at room temperature and argon atmosphere for five hours yielded compound (V). Hexachlorocyclotriphosphazatriene (trimer) and t-buthylamine were refluxed in the presence of triethylamine in benzen for 18 hours and then 2,2-dichloro-4,4,6,6-t-tert- buthylaminocyclotriphosphazatrien (VI) was obtained. Compound (VI) and spermine was refluxed in the presence of triethylamine in benzene for five days and compound (VII) was isolated. Two compounds (VIII), (IX) were obtained by reacting I and excess aniline under reflux for eight hours. Compound X was obtained by the reaction of compound I with spermine under reflux in the presence of triethylamine in acetonitrile for eight days The structure of these compounds were elucidated by FT-IR, mass, 13C, *H, 31P NMR spectra and elemental analysis. The structures of HI/1, HI/2, IV/1, IV/2, VII, IX, X compounds were determined with X-ray diffraction measurement. J^flMAKIASYON MEME**