Origanum vulgare subsp. hirtum ietswaart`un doğal ve kültür formlarından elde edilen uçucu yağlarının kimyasal bileşimleri ve antimikrobiyal aktivite özellikleri

Abstract

ÖZET ORIGANUM VULGARE SUBSP. JHR7ZAMIETSWAART' UN DOĞAL VE KÜLTÜR FORMLARINDAN ELDE EDİLEN UÇUCU YAĞLARININ KİMYASAL BİLEŞİMLERİ VE ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTE ÖZELLİKLERİ Gülden ESEN Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı (Yüksek Lisans Tezi / Tez Danışmanı Doç. Dr. Ayşe Dilek AZAZ) Balıkesir, 2005 Lamiaceae familyası Türkiye'de 45 cins, 546 tür (730 takson) ile temsil edilmektedir. Origanum cinsi ise Türkiye'de 24 tür ile temsil edilmekte olup endemizm oram % 63 'tür. Origanum vulgare subsp. hirtum Ietswaart alttürüne ait örnekler Marmara bölgesinde farklı lokalitelerden toplanmış ve Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü' nde kültüre alınmıştır. Örneklerin uçucu yağlan hidrodistilasyonla elde edilerek GC ve GC/MS ile kimyasal bileşimleri belirlenmiştir. GC/MS analiz sonuçlarına göre doğal ve kültür örneklerinin uçucu yağlarının ana bileşenleri karvakrol (% 7.5 - % 82.9 ve % 5.3 - 85,4) ve timol (% 0.3 - % 60.1 ve % 0.3 -68.0) olarak belirlenmiştir. Uçucu yağların test bakterileri, Candida albicans ve mikrofunguslar üzerinde antimikrobiyal aktivite gösterdiği, ancak test edilen ipliksi funguslardan bazıları üzerinde antifungal etki hiç görülmezken, bazı mikrofunguslar üzerindeki etkinin oldukça düşük olduğu gözlenmiştir. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Origanum vulgare subsp. hirtuml Lamiaceae/ Uçucu Yağ/ GC/MS/ Antibakteriyal Aktivite/ Antifungal Aktivite/ Karvakrol/ Timol ıı

ABSTRACT CHEMICAL COMPOSITION AND IN VITRO ANTIMICROBIAL ACTIVITY OF ESSENTIAL OILS OF WILD AND CULTIVATED ORIGANUM VULGARE SUBSP. HIRTUM D2TSWAART Golden ESEN Balikesir University, Institute of Science, Department of Biology (M. Sc Thesis / Supervisor: Assoc Prof. Dr. Ayşe Dilek AZAZ) Balikesir, 2005 The family Lamiaceae is represented by 45 genera, 546 species and 730 taxa in Turkey. The genus Origanum is represented in Turkey by 24 species, the ratio of endemism in the genus is 63 %. Origanum vulgare subsp. hirtum Ietswaart collected from different localities in Marmara region and their cultivated forms provided from Atatürk Central Horticultural Research Institute Yalova / Turkey were subjected to hydrodistillation to yield essential oils which were subsequently analysed by GC and GC/MS. The main constituents of the oils were identified and antimicrobial bioassays were applied. The analyses showed that wild and cultivated Origanum vulgare subsp. hirtum oils included carvacrol obtained from wild plants and from cultivars (82.9 -7.5 % and 85.4 - 5.3 % respectively), and included thymol from wild and from cultivars (60.1-0.3 % and 68.0 - 0.3 % respectively) as main components. The essential oils showed strong antimicrobial activity against all microorganisms tested except some microfungi. KEY WORDS: Origanum vulgare subsp. hirtum I Lamiaceae / Essential oil/ GC/MS analysis / Antibacterial activity / Antifungal activity / Carvacrol / Thymol. m