Öğrencilerin biyoloji derslerinde zor olarak algıladıkları konuların tespiti ve boşaltım sistemi konusundaki bilişsel yapıların yeni teknikler ile ortaya konması

Abstract

Bu çalışmada i) ülkemizdeki lise Biyoloji programında öğrencilerin zor olarakalgıladıkları konuların tespiti yapılmış, ii) öğrenciler tarafından zor olarak algılanankonulardan biri olan ?Boşaltım Sistemleri? ünitesi seçilerek, kavram haritaları, kelimeilişkilendirme testleri, yapılandırılmış grid ve V- diyagramları ile öğrencilerin ?BoşaltımSistemleri? konusundaki bilişsel yapıları ortaya konmuş ve iii) motivasyon stillerinin vebiyoloji dersine karşı tutumlarının bilişsel yapıya etkisi incelenmiştir.Üniversite düzeyindeki örneklemi; 2002-2003 eğitim-öğretim yılında BalıkesirÜniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesini ve Fen Edebiyat Fakültesini sayısal ve eşit ağırlıkpuanlarına göre kazanarak kayıt yaptırmış 832 üniversite 1. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır.Bu gruptaki öğrencilere Biyoloji konu zorluk indeksi uygulanmıştır. Ayrıca ?BoşaltımSistemleri? ünitesini zor olarak algılayan farklı bölümlerdeki 20 öğrenci ile ikili görüşmeleryapılarak neden bu konuyu zor olarak algıladıkları belirlenmiştir.Ortaöğretim düzeyinde ilk örneklemi; Balıkesir ili Merkez ilçesi, MüfredatLaboratuar Okulları kapsamındaki bir lisede 2003-2004 eğitim-öğretim yılında öğrenimgören 11. sınıflardan 110 öğrenci, ikinci örneklemi, 10. sınıflardan 80 öğrencioluşturmaktadır. Bu iki gruptan, ilk gruba ?Boşaltım Sistemleri? ile ilgili hazırlanan testuygulanmış, sonuçları SPSS'de değerlendirilerek, ?Boşaltım Sistemleri Başarı Testi?(BSBT) geliştirilmiştir. kinci gruptaki öğrencilerin 40'ı deney grubunda, 40'ı ise kontrolgrubunda yer almaktadır. Deney grubunda ?Boşaltım Sistemleri? ünitesinin işlenmesindekavram haritaları (KH) ve V- diyagramları (V-d) kullanılırken, kontrol grubunda düz anlatımtekniği (DAT) kullanılmıştır. Her iki gruba öğretim öncesi ve sonrasında K T, BSBT,Biyoloji tutum ölçeği ve ayrıca öğretim sonrasında motivasyon stili testi uygulanmıştır.Deney grubundaki öğrencilerin yeni tekniklere ilişkin görüşleri alınmıştır. Her iki grup içinön ve son testlerden elde edilen sonuçlar karşılaştırılmıştır.Çalışma sonuçları i) öğrencilerin zor olarak algıladıkları konuların başında genetikkonularının geldiği, ii) Kavram haritaları ve V-diyagramları uygulanan deney grubundakiöğrencilerin DAT kullanılan kontrol grubundaki öğrencilere göre daha başarılı olduklarını veiii) öğretim sonrasında kontrol grubunda görülen yanlış anlama ve bilgi eksikliklerinin deneygrubunda olmadığını göstermiştir. Ayrıca kavram haritaları sayesinde deney grubundakiöğrencilerin konu ile ilgili bilişsel yapısında anlamlı değişimler olduğu tespit edilmiştir. Tümbu sonuçlara ilaveten, öğrencilerin biyoloji dersine karşı tutumları ve motivasyon stilleriarasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı görülmüştür.ANAHTAR SÖZCÜKLER: Zor algılanan Biyoloji konuları, Boşaltım sistemi, Biyolojiyekarşı tutum, Motivasyon stili, Kavram haritası, Kelime ilişkilendirme testi, V-diyagramı,Yapılandırılmış grid, Bilişsel yapı

In this study, i) the topics that were perceived as difficult by students in thehigh school biology program were determined, ii) excretion system, one of the topicsthat students perceived as difficult, was selected and the students? cognitivestructures in this topic were put forth for consideration by concept maps, wordassociation tests, structural communication grids, Vee-diagrams and, iii) the effect oftheir motivational styles as well as their attitudes towards biology lessons on theircognitive structure were examined.The sample of the study at university level was 832 first class students fromBalikesir University Necatibey Education Faculty and Science and Arts Faculty whoenrolled in 2002-2003 academic year. After biology topics difficulty index wascarried out to this group, interviews were carried out to 20 students who expressedexcretion system unit as difficult and why they perceive this topic as difficult wasdetermined.110 students from 11th grade students from in a high school in Balikesir, in2003-2004 education year formed the first sample in high school level and thesecond sample was 80 students from 10th grade students. A test related to excretionsystem was carried out to the first sample. Data were analized by SPSS and an?excretion system achievement test? (ESAT) was developed. The second sample wasdivided into two groups as control (40 students) and experimental (40 students).While concept maps and Vee-diagrams were applied to the experimental group inteaching of excretion system unit, only lecture method was used in the control group.Word association tests, ESAT, biology attitude scale were performed to both groupsbefore and after teaching. Besides, motivation style test was performed afterteaching. Experimental group students? opinions related to the new techniques wereasked. Results from pre- and post- tests were compared for both groups.The results of the study showed that, i) the biology topics that were perceivedas difficult by the students were mostly related to genetics ii) the students in theexperimental group who were taught by using concept maps and V-diagrams weremore successful than the students in the control group who were taught by lecturemethod, iii) the misconceptions and incomplete knowledge that were determined inthe control group students were not determined in the experimental group students.In addition, by using concept map, meaningful changes in the cognitive structure ofthe experimental group students were detected. In addition to all these results it wasalso found that there was no relationship between students? motivational styles andtheir attitudes towards biology.