Dimetilamin türevi siklofosfazen bileşiklerinin kiral konfigürasyonlarının incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, yeni tip kiral siklofosfazen bileşiklerinin sentezi ve stereojenik özellikleri HPLC ve NMR/CSA teknikleri ile incelendi.Hekzaklorosiklotrifosfazatrien (1) ile dimetilaminin 1:2 mol oranındaki reaksiyonu sunucu (4), (5), (6) bileşikleri elde edildi. 2,2,4,4-tetrakloro-6,6-difenilsiklotrifosfazatrien (2) ile dimetilaminin 1:4 mol oranında etkileştirilmesiyle gerçekleştirilen reaksiyonda (7), (8), (9) bileşikleri elde edildi. 2,2,4,4-tetrakloro-6,6-ditiyofenilsiklotrifosfazatrien (3) ile dimetilaminin 1:2 mol oranında etkileştirilmesiyle gerçekleştirilen reaksiyonda (10), (11), (12) bileşikleri elde edildi. Sentezlenen bütün bileşiklerin yapıları, Kütle Spektrometresi, 1H ve 31P NMR spektroskopisi ölçümleriyle yapılan incelemelerden elde edilen verilerle aydınlatıldı. Geometrik izomerlerin stereojenik özellikleri, 31P NMR ölçümlerinde CSA [(S)-2,2,2-trifloro-1-(9-anthryl)etanol] ilavesi ve kiral kromatografik ayırma yöntemleri (kiral-HPLC) ile belirlendi.Mezo olan cis-izomerlerinin (6), (9), (12) 31P NMR ölçümlerine CSA ilave edildiğinde beklenildiği gibi NMR sinyallerinde değişiklik olmazken, rasemik olan trans-izomerlerin (5), (8), (11) ve bir dimetilamin bağlı (7) ve (10) bileşiklerin sinyallerinin eşit şiddette ikiye yarıldığı gözlendi. Ayrıca bu bileşiklerin stereojenik özelliklerini belirlemede kiral-HPLC metodu kullanıldı.

In this study, the synthesis of new type chiral cyclophosphazene compounds and their stereogenic properties were investigated with chiral HPLC and the NMR/CSA methods.Compounds (4), (5), (6) were synthesized by the reaction of hexachlorocyclotriphosphazatriene (1) with two equivalents of dimethylamino. Compounds (7), (8), (9) were synthesized by the reaction of 2,2,4,4-tetrachloro-6,6-diphenylcyclotriphosphazatriene (2) with four equivalents of dimethylamino. Compounds (10), (11), (12) were synthesized by the reaction of 2,2,4,4-tetrachloro-6,6-dithiophenylcyclotriphosphazatriene (3) with two equivalents of dimethylamino. The structure of these compounds were elucidated by Mass Spectrometer, 1H NMR and 31P NMR spectroscopy techniques. The stereogenic properties of geometric isomers have been confirmed by 31P NMR spectroscopy on addition of the chiral solvating agent (CSA) [(S)-2,2,2-trifluoro-1-(9-anthryl)ethanol] and the chiral HPLC.There is no splitting of signals for the cis-isomers; (6), (9), (12) as expected for a meso compound, but the signals for the trans-isomers; (5), (8), (11) and mono dimethylamino substituted compounds; (7) and (10) split into two peaks of equal intensity corresponding to two enantiomers as expected for a racemic compound. Also, the stereogenic properties of these cyclotriphosphazatriene derivatives were investigated by the chiral HPLC.