Schiff bazı sübstitüe yeni asimetrik ftalosiyaninler

Abstract

Ftalosiyaninler (Pc) 1928'den beri bilinen makrosiklik bileşiklerdir ve sahip oldukları fiziksel ve kimyasal kararlıkları ve ilginç elektronik yapıları nedeniyle pigment, boya, katalizör olarak çok miktarda kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra, çok değişik ileri teknoloji alanlarında da kullanılmaları araştırmaktadır. Ftalosiyaninlere farklı özellikler kazandırmak için farklı sübstitüentler ve merkez metal atomları içeren ftalosiyaninler sentezlenmektedir. Bu sentezlerin asıl amacı üstün fiziksel ve kimyasal özelliklere sahip, bilim dünyasına ve ülke ekonomisine katkı sağlayacak yeni bileşiklerin üretilmesidir.Bu tez çalışmasında, schiff bazı sübstitüe yan grup içeren yeni asimetrik ftalosiyanin bileşikleri ve bu bileşiklerin metal komplekslerinin sentezlenmesi ve yapılarının aydınlatılması; elde edilen yeni ftalosiyanin bileşiklerinin spektroskopik özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu yapılarda, ftalosiyanine ait 18 ?-elektron delokalizasyonunun, imin (C=N) grubu ile genişletilmesi ve bu sayede özellikle UV/Vis. spektrumlarında ilginç sonuçların bulunması beklenmektedir.Çalışmada öncelikle başlangıç maddeleri olan 4-nitroftalonitril (4) sentezlenmiş ve ticari 4-tertbutilftalonitril ile asimetrik (A3B) Zn ftalosiyanin (9) sentezlenmiştir. Sentezlenen asimetrik Zn ftalosiyanin Na2S.9H2O ile asimetrik amino ftalosiyanine (10) indirgenmiştir. Elde edilen asimetrik amino ftalosiyanin bileşiği 2-hidroksi-3-metoksibenzaldehit ile tepkimeye sokularak schiff bazı türevi 2-[imino-(tri(t-butil)ftalosiyaninato)]-6-metoksifenol asimetrik ftalosiyanin (11) sentezlenmiştir. Daha sonra 11 bileşiği ZnCl2 ile reaksiyona sokularak bis{2-[imino-(tri(t-butil)ftalosiyaninato)]-6-metoksifenolat}çinko(II) dimerik ftalosiyanin bileşiği (12) elde edilmiştir. Bu bileşiklerin yapısı; elementel analiz, FT-IR ve UV-Vis, NMR ve kütle spektrumlarından elde edilen veriler ile aydınlatılmıştır.

Phthalocyanines (Pcs) are macrocyclic compounds known since 1928 and they are used in large amounts in dyes, pigments and catalysts because of their physical and chemical stability and interesting electronic structures. Addition to these, their use are being investigated in various advanced technological areas. Many phthalocyanines are being synthesized that have different substituents and central metal atoms in order to make them have different properties. The ultimate aim of these synthesis is to produce new compounds that have advanced physical and chemical properties which may contribute scientific world and national economy.In this thesis, it is aimed to synthesize new asymmetric phthalocyanines having schiff base substituted side groups; to synthesize metal complexes of these new asymmetric phthalocyanines; to characterize the structures of these new asymmetric phthalocyanines and to investigate spectroscopic properties of these new asymmetric phthalocyanines. In these structures, it is intended to expand the 18 ?-electron delocalization of phthalocyanine with imine (C=N) group and it is expected to find interesting results especially in UV/Vis. spectra.In the study, firstly, starting compound 4-nitrophthalonitrile (4) and commercial 4-tertbutylphthalocyanine was reacted to sythesize (A3B) Zn phthalocyanine (9). The synthesized asymmetric phthalocyanine was reduced to amino pthalocyanine (10) with Na2S.9H2O. The amino phthalocyanine was reacted with 2-hydroxy-3-methoxybenzaldehyde to give schiff base derivative 2-[imino-(tri(t-butyl)phthalocyaninato)]-6-methoxyphenol zinc(II) (11). The synthesized schiff base derivative asymmetric phthalocyanine was reacted with ZnCl2 to give bis{2-[imino-(tri(t-butyl)phthalocyaninato)]-6-methoxyphenolat}zinc(II) phthalocyanine (12). The structures of these compounds were characterized with the data obtained from FT-IR, UV-Vis, NMR and mass spectra.