Yavaş koroner akım fenomeni olan olgularda elektrokardiyografik parametreler: P ve QT dispersiyonu değerlendirilmesi

Abstract

Yavaş koroner akım (YKA) fenomeni, anjiografik olarak normal görünüme sahip olmasına rağmen distal vasküler yapılara opak maddenin yavaş ilerlediğinin gözlemlendiği ve mikrovasküler düzeyde patolojik değişikliklerin mevcudiyetinin saptandığı bir tür koroner arter hastalığıdır. Bu gruptaki hastalarda angina ve pozitif non-invazif kardiyak testlerin varlığı mikrovasküler düzeydeki iskeminin en önemli göstergeleridir. Ani kardiyak ölümlerin çoğundan iskemiye bağlı aritmiler sorumlu tutulmaktadır. Atriyal iletinin devamlı olmayışının ve inhomojenitesinin bir göstergesi olarak kabul edilen P dalga dispersiyonunun (Pd) artması atriyal aritmilerin gelişimine yatkınlık oluşturmaktadır. Ayrıca, ventriküler repolarizasyon heterojenitesinin artışı ile birliktelik gösteren artan QT dispersiyonu (QTd) ventriküler aritmilerin oluşumuna yatkınlığın bir göstergesi olarak kabul edilmektedir. Kronik iskemik kalp hastalığı ve akut iskemide QTd'nun arttığı gösterilmiştir. Biz bu çalışmaya 40 YKA fenomenine sahip olguyu (ort. yaş, 54±11 yıl) ve kontrol grubu olarak normal koroner arter bulgusuna sahip 40 olguyu ( ort. yaş 54±10 yıl) dâhil ettik. Gruplar arasında demografik özellikler açısından anlamlı fark yoktu. YKA grubunda düzeltilmiş QT (QTc) değeri kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksekti (409 ± 29 msn ve 386 ± 62 msn, p=0.033). QTd ise YKA grubunda kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulundu (46 ± 18 msn ve 35 ± 12 msn p=0.001). Düzeltilmiş QT dispersiyonu da yavaş akım grubunda anlamlı olarak yüksek ölçüldü ( 50±19 msn ve 38±12 msn p=0.001). Pd değeri ise yavaş akım grubunda kontrol grubuna göre daha yüksek olduğu görülsede bu fark istatistiksel olarak anlam taşımamaktaydı (34±17 msn ve 31±10 msn, p=0.319). Mevcut bulgular doğrultusunda YKA fenomenine sahip olgular aritmi açısından riskli gruptadırlar ve yakından izlenmeleri gerekmektedir. Takipte bu hasta grubunda aritmi riskini tesbit etmede elektrokardiyografik parametrelerin kullanılması faydalı olacaktır.Anahtar Kelimeler: Yavaş koroner akım, QT dispersiyonu, P dispersiyon

The slow coronary flow (SCF) phenomenon is a kind of coronary artery disease, characterized by angiographically normal coronary arteries with delayed opacification of the distal vasculature, with microvascular pathologic abnormalities. In this group, the most important sign of microvasculary ischemia is chest pain and positive non-invasive cardiac test. Most sudden and presumed deaths from arrhythmia are thought to be ischemic in origin. P-wave dispersion reflects discontinuous and inhomogeneous conduction of atrial conduct and increased Pd have been reported to be predisposition to atrial arrhythmias. Increased QTd which has been linked to increased heterogeneity of ventricular repolarization, has been reported to be predisposition to ventricular arrhythmias. An increase in QTd has been shown in patients with both acute ischemia and chronic ischemic heart disease. In our study, the study group consisted of 40 patients with slow coronary flow (mean age, 54±11 yıl) and 40 individuals (;mean age, 54 ± 10 years) with normal epicardial coronary arteries formed control group. The groups were similar in general characteristics. Slow coronary flow group had significantly higher QTc as compared to the control group (409 ± 29 msn vs 386 ± 62 msn, p=0.033). QT dispersion is statistically higher in slow coronary flow group as compared to the control group (46 ± 18 msn vs 35 ± 12 msn p=0.001). QTc dispersion is significantly higher in slow coronary flow group as compared to the control group ( 50±19 msn vs 38±12 msn p=0.001). P wave dispersion is higher in slow coronary flow group as compared to the control group but it has no statistically significancy (34±17 msn vs 31±10 msn, p=0.319). Patients with slow coronary flow phenomen is at the risk of arithmia and must be followed closely. So that electrocardiographic paremeters can be useful to indicate risk of arrhythmias in these patients.Key words: Slow coronary flow, QT dispersion, P wave dispersion