Mide kanseri nedeniyle gastrektomi yapılan hastalarda ameliyat sonrası hızlandırılmış iyileşme protokolü uygulamasının değerlendirilmesi

Abstract

Tanı ve tedavi yöntemlerindeki gelişmeler, cerrahi teknikteki ilerlemeler, yoğun bakım ve perioperatif dönemin anlaşılması için yapılan fizyolojik çalışmalar ameliyat sonrası iyileşme dönemindeki birçok eski alışkanlığın sorgulanmasına ve değişmesine yol açmıştır. Son zamanlarda seçilmiş ameliyatlar için uygulanan multimodal rehabilitasyonun Ameliyat Sonrası Hızlandırılmış İyileşme (ASHİ) adı altında bir protokol çerçevesinde uygulanmasının postoperatif stresin azalmasına, güvenli ve hızlandırılmış bir iyileşmeye yol açtığı gösterilmiştir. Bir ekip çalışması gerektiren bu yöntem şimdiye kadar kolorektal, pankreatik, ürolojik ve jinekolojik cerrahi sonrasında başarıyla kullanılmış ve hasta için güvenli, efektif ve maliyet-etkin bir yöntem olduğu gösterilmiştir. Mide cerrahisi sonrasında multimodal rehabilitasyon ögelerinin bir kısmının kullanıldığı çalışmalar yapılmış olmasına rağmen bir bütün halinde ASHİ?nin uygulandığı çalışma sayısı çok azdır. Bu çalışmada mide kanseri nedeniyle gastrektomi uygulanmış hastalarda ASHİ protokolü uygulamasının güvenliğini ve etkinliğini araştırmayı amaçladık. MATERYAL VE METOD Kliniğimizde mide kanseri nedeniyle gastrektomi uygulanacak hastalara 2010 yılından itibaren prospektif hazırlanmış bir protokol çerçevesinde ASHİ protokolü uygulandı. Hastaların demografik, klinik ve laboratuar bilgileri, ameliyatın şekli, boyutu, tümörün özellikleri, patolojik inceleme sonuçları, ameliyat sonrası protokole uyumları, hastaların iyileşme süreci, komplikasyonlar, morbidite ve mortalite bilgileri, postoperatif yatış süreleri retrospektif değerlendirildi. BULGULAR Kliniğimizde 29 hasta ASHİ protokolü ile takip edildi. Hastaların yaş ortalaması 66.86 ± 8.33 iken, 23 hasta erkek, 6 hasta ise kadındı. 24 hastaya total (% 82), 5 hastaya ise distal subtotal gastrektomi (% 18) uygulandı. Patolojik inceleme sonrası hastaların 4?ü Evre I (% 13.8), 5?i Evre II (% 17.4), 10?u Evre III (% 34.4), 10?u ise Evre IV (% 34.4) olarak bulundu. Hiçbir hastaya postoperatif ileus nedeniyle yeniden nazogastrik ve nazojejenual entübasyon yapılmadı. Postoperatif takip sırasında 8 hastada komplikasyon gelişti. Bu komplikasyonlardan hiçbiri için ek cerrahi uygulanmadı. Hastaların ortalama yatış süresi 9.13 ± 3.17 gün olarak bulundu. Takip edilen hastalarda ameliyat sonrası bir aylık sürede mortalite gelişmedi. Bir hasta (% 3.4) ise yara yeri enfeksiyonu nedeniyle hastaneye yeniden kabul edilerek yatırıldı. SONUÇMide kanseri sonrası hastalarda ASHİ protokolünün uygulanması güvenli, etkin bir yöntemdir. ASHİ hastalarda postoperatif komplikasyon gelişmesini ve yeniden başvuruları arttırmadan erken iyileşmeye katkıda bulunur.

INTRODUCTIONEnhanced Recovery After Surgery (ERAS) has been shown to be a safe, efficient and cost-effective postoperative care program for colorectal, pancreatic, urologic and gynecologic surgeries. Although some of the components of program have been studied and proven to be effective for postoperative gastric cancer care, the studies evaluated the complete implementation as part of postoperative care are quite rare. The present study aimed to evaluate the safety and effectiveness of ERAS protocol in patients who underwent gasterctomy for gastric cancer. MATERIAL AND METHOD We used a pre-prepared sheet to implement ERAS protocol for perioperative care of patients who underwent gastrectomy due to gastric cancer since 2010. The demographic features, clinical and operative histories, pathological characteristics, the compatability to protocol, postoperative complications, morbidity and mortality readmission rates and postoperative length of hospital stay were evaluated. RESULTS Twenty nine patients used ERAS protocol during specified time period. The mean age of patients were 66.86 ± 8.33 and 23 patients were male and 6 patients were females. Twenty four patients (82%) underwent total gastrectomy, and five patients (18%) distal gastrectomy. Pathological examination revealed that four patients (13.8%) were in Stage I, five patients (17.4%) Stage II, 10 patients (34.4%) Stage III, 10 patients (34.4%) Stage IV. None of the patients required reinsertion of nasogastric tube for postoperative ileus. Eight patients developed complications during postoperative period. No surgical interventions was required for complications. The mean length of hospital stay was 9.13 ± 3.17 days. No mortality was noticed in one-month after surgery. The rate of readmission was 3.4% (one patient with wound infection admitted to the ward). CONCLUSIONERAS program was safe and effective for patients who underwent gastrectomy due to gastric cancer. ERAS might contribute to the improvement of postoperative care without increasing the complications and readmissions