Salname-i Nezaret-i Hariciyye (1302)

Abstract

ıı ÖZET Tez çalışması olarak seçilen Hariciyye Nezâreti Salnamesi h.1302- m.1865 yılında çıkarılmıştır. Aynı yıl Ebuz'ziya Matbaa' sı'nda basılmıştır. Transkrip'e başlamadan önce Salnameler hakkında, Osmanlıların Dışişlerinin ve yazışmalarının yürütüldüğü katiplerin reisi reisülküttablık ve 1836 yılında kurulan Hariciye teşkilatı hakkında bilgi verdik. Ele aldığımız Sâlnâme'de ise şu konulara yer verilmiştir. Sâlnâme'nin hazırlanış sebebi üzerinde durulduktan sonra dönemin padişahı II. Abdühamid hakkında kısa bilgiler ile başlamaktadır. Osmanlı Devleti kurucusu Osman Gazi'den II. Abdülhamid'e kadar ki dünya devletlerinin hükümdar isimleri içermektedir. Yine II. Abdülhamid dönemi dünya devletlerinin hükümdarlarının göreve başlamaları, hangi hanedandan oldukları verilmiştir. Ardından 1836 yılında Hariciyye Nezâreti'nin kurulmasından sonra Dışişleri Bakanları'nın isimleri ve hayatları kısaca anlatılmaktadır. Osmanlı Devleti'nde verilen rütbeler, Dünya devletlerinin rütbeleri, dereceleri ve ayrıca Osmanlı devlet ricalinin elkabla rı verilmektedir. Hariciyye teşkilatında çalışan memurlar hakkında ayrıca Osmanlı Devleti'nden Dünya Devletleri'ne gönderilen elçilerin isimleri ve görev yaptıkları yerleri, dünyada bulunan devletlerin hanedanları ve üyeleri hakkında bilgi içerir. Dünya devletlerinin Osmanlı devleti üzerindeki elçilerinin isimleri ve ikamet yeleri ayrıca dünya devletlerinin yönetiminde rol oynayan hakanlarının isimleri ve Avrupa Devletleri 'nde verilen unvanlara da yer verilmekle beraber Osmanlı Devleti'nin Dünya Devletleri'yle imzaladığı i anlaşmalara yer verilmektedir. Osmanlı Devletinde dış işleri teşkilatında önemli rol oynayan lisan mektebi hakkında bilgi verilmektedir. Tezin son bölümünde de Salname ile ilgili değerlendirmemiz yazılmıştır. İdris KAPKARA Tokat-2002

m ABSTRACT The year book of the organization of foreign affairs which chosen as theesis study was puplished in h.1302 that was printed at the printing office of Ebu'z Ziya in the same year. Before starting to transcrip, we introdducced the head of secretaries that forcing affairs and correjponds of Ottomans were carried out, and the of foraign affairs which was founded in 1 836. Here are the topics in the year book after it has been prepared, there has been givenshort informations about IL Abdiilhamid that is Sultan of that period. There are rulerd names of world states that are from tpe founder of Ottoman state Osman Gazi to EL Abdülhamid, and their beginnings to tasks. AJfter then, there is an explanation to the existence of head of clerks. There are the (names and short biographies of head of clerks of Ottoman state since Kanuni sultan Süleyman there are given the names of Ministers of forcing affairs with their short biographies after that the organization of forcing affaris had been founded in 1836. There are ranks which were give in Ottoman and World States. Besides, there are nick names of top class. There are give informatiens about the officialls that had worked at the organization of forcing Affairs, tt includes the names of the ambassadors and their residences to World States. And also, it includes information about the family manorchers and members of then which were in the world. There are: given the names of ambassadors of World States and their residences which were in Ottoman State. There are given the names of the names of the ministries of World States, and the nicknames at the Europe States. And the agreements which were Signed bedween Ottoman State and Worl State. There is given information about the language schools which were take an important place at the organization of foraign affairs for Ottoman State. And wide istatistic information about the population and militery structure of World States Finally, the buolget of the organization of foreign affairs of Ottoman State is told. în the last section of the thesi, there has been done an appraisement related to the year book. Idris KAPKARA Tokat-2002