Bahri Memluk Devleti`nin eğitim istemi ve medreseler (1250-1382)

Abstract

Mısır ve Suriye'de yaklaşık iki buçuk asır hüküm süren Memlûk Devleti,slâm ve Türk tarihinde önemli bir yer alır. Ortadoğu'nun stratejik bölgelerindekurulan bu Türk devleti, pek çok alanda Türk kültürünün çeşitli öğelerini ve izlerinitaşır. Bahrû Memlûk Devleti, teşkilâtında en yetenekli gençlerin sivrilmeleri, idaretarzının esasını teşkil etmesinden dolayı, ancak olağanüstü özelliklere sahip kimselerişbaşına geçebilirdi. Bu nedenle genç köleler en mükemmel olanlardan seçildiklerigibi, oldukça ciddû bir askerû terbiyeye tâbi tutularak yetiştirilirlerdi. Yetişenemirlerin, ayrı olarak oluşturdukları gruplar sayesinde devleti merkezileştirerekoluşturdukları ordular yakın-doğu tarihinde önemli bir rol oynamayı başarmıştı.Memlûk Devleti bilimsel ve kültürel gelişmelerle Ortaçağa damgasını vuranen önemli Türk devletlerinden biridir. Eğitim alanındaki gelişmelerde Memlûksultanlarının ve devlet adamlarının eğitimi ve bilim adamlarını desteklemesininbüyük payı vardır. Bu dönemde yetişen bilim adamları yalnızca bulundukları bölgedeyenilikler ve eserler yapmakla kalmamış, aynı zamanda diğer ülkeleri deetkilemişlerdir. Sanat ve mimarû alanında da bıraktıkları eserlerle diğer bilimadamlarına rehberlik etmişlerdir.Memlûk Devleti zengin bir kültürel mirâsa sahip olmasına rağmen, onlarınkültürel hayatlarıyla özellikle de ?Eğitim Sistemi? ile ilgili pek fazla çalışmabulunmamaktadır. Bu nedenle Memlûk Devleti'nin eğitim sitemi ve o dönemdekimedreselerle ilgili tez çalışmasını hazırlamanın bilim dünyasına ve yeniaraştırmacılara alt yapı oluşturması açısından faydalı olacağı kanaatindeyiz.Bahrû Memlûk Devleti, 132 yıllık zaman dilimi içerisinde sadece eğitimsistemiyle değil, aynı zamanda bu dönemde yetişen ve eserleri hala kaynak olarakkullanılan önemli ilim adamları sayesinde de Türk tarihinde önemli bir yere sahiptir.Anahtar Kelimeler: Memlûk Devleti, memlûk (köle), eğitim sistemi,medrese

Mamluk State which prevailed nearly 2,5 centuries in Egypt and Syra takesan important place in Islamic and Turkish history. This Turkish State established instrategical regions of the Middle East bears its Marks and various elements in manyareas.Since the foundation of Mamluk State is to promote the most gifted youth, onlythosse who are extremelly intelligent could come to power and could be in theadministrative positions.For this reason as young slaves were selected from the mostcapable ones, they would also take a very strict military training. Thanks to trainedmilitary commanders? groups armies which constituted centralized state, the stateplayed an important role in Near-Eastern history.Mamluk State is one of the most important states which earmarks MedievalEra with scientific and cultural developments. In developments of educational parts,there is a great allocation of Mamluk sultans and statesmen who supported educationand scientists. Scientists trained in this period not only contributed to innovations butthey also influenced other countries. They guided other scientists in the yields of artand architecture.Although Mamluk State has a rich cultural heritages, there aren?t enoughstudies about their cultural life especially about ? Mamlukid education system?. Forthis reason, we believe that a thesis on this subject will contribute to scholarly Worksand researchers.In 132 years, Bahrû Mamlukid States, not only has an important place inTurkish history with its education system, but also thanks to important scientists andscholars, whose contributions are being used as a source in this time.Key Words: Mamlukid State, slave, education system, madrasah