Tereke defterlerine göre II. Mahmut Döneminde Tokat`ın sosyal ve ekonomik yapısı

Abstract

Tarih araştırmalarında bugüne kadar ihmal edilen konuların başında toplumların hayat tarzları, günlük yaşamları, servet yapıları gibi konular gelmektedir. Bu konuda en iyi kaynaklar olan tereke defterleri bizlere yardımcı olmaktadır.Tereke defterleri Osmanlı idarî-adlî birimlerinden biri olan kazalarda kadılar tarafından tutulan ve adına Şer?iye Sicilleri dediğimiz defterler içerisinde yer almakta ve kişilerin sosyal ve ekonomik yapıları hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır.Bu bilgiler ışığında ortaya çıkan bulgularla dönemin aile yapısı, ailelerin sahip olduğu çocuk sayısı, servet yapıları ve miktarları, meslekler, unvanlar, fiyatlar vb. konularda fikir sahibi olabilmekteyiz. Tereke defterleri incelendiğinde Müslüman ve gayrimüslim halk arasındaki farklılıklar ve benzerlikler de öğrenilebilmektedir.Bu çalışmada tereke defterlerinin sunduğu verilere dayanarak H. 1221?1255 (M. 1806?1840) tarihleri arasında Tokat'ın sosyal ve ekonomik yapısı incelenmiş, Müslüman-gayrimüslim ve kadın-erkek arasındaki sosyal ve ekonomik yapı ile bu gruplar arasındaki benzerlik ve farklılıklar ortaya konulmaya çalışılmıştır.Sondaj usulü ile belirlediğimiz terekelerin incelenmesi sonunda halk arasında kullanılan lakaplar, yiyecek, giyecek ve eşya isimleri ile mahalle adları da belirlenmiştir. Terekelerdeki kayıtlara bakıldığında Müslüman ve gayrimüslim halkın iç içe yaşadığı görülmektedir.Anahtar Kelimeler: Tokat, Şer?iye Sicilleri, Tereke Defterleri

Societies daily lifes, lifestyles and worth structures have been the most neclected subjects in history researches until today.Inheritance lists located in şer?iye registers which were noted by the judges in the ?kaza?s that was one the administrative units of Ottoman Empire, gives detailed information about the economical and social structures of people. These Inheritance lists are called ?Inheritance Registers.?Express trust to these information, we can get knowledge about the periods? family structure, number of children in a family, worth structure and amounts, jobs, titles, price, and etc. We can also learn the likenesses and differences of Muslims and non- Muslims while reading these inheritance registers.In this work, Tokat? s economical and social structures have been studied and the likenesses and differences of the Muslims and non-Muslims are tried to be understood between the dates H. 1221?1222 (M. 1806?1808) / H. 1254?1255 (M. 1838?1840), granting on the information which were taken from those inheritance registers.At the end of the research on inheritance registers which were selected randomly, the nicknames, names of meals, clothes and things have been found. Regarding to the registers it has been noticed that Muslims and non- Muslims lived together closely.Key Words: Tokat, Inheritance Registers, Ser?iye Registers.