Orta öğretimdeki üstün yetenekli öğrencilerin duygusal zeka ve yaratıcılık düzeylerinin yaşam doyumlarını yordama gücü

Abstract

Bu çalışmada, orta öğretimdeki öğrencilerin duygusal zeka ve yaratıcılık düzeylerinin yaşam doyum düzeylerini yordama gücünün araştırılması ve ayrıca demografik özelliklere bağlı olarak öğrencilerin duygusal zeka ve yaratıcılık yaşam doyum düzeylerinde anlamlı farklılaşmanın olup olmadığının incelenmesi amaçlanmıştır.Araştırma ilişkisel tarama modelinde yapılan bir çalışma olup, 2009?2010 eğitim öğretim yılında Tokat İl Merkezinde Tokat Milli Piyango İhya Balak Orta öğretimnde öğrenim gören öğrencilerden ulaşılabilen 106 kız ve 119 erkek olmak üzere toplam 225 öğrenciden oluşan çalışma gurubu ile yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama araçları olarak; Duygusal zeka düzeylerini ölçmek amacıyla Austin ve diğerleri (2004) tarafından düzenlenmiş versiyonunun Türkçeye uyarlama çalışmasını Emine Göçet'in yaptığı Duygusal Zeka Ölçeği (Modified Schutte EI Scale Türkçe Formu), Yaratıcılık düzeylerini ölçmek amacıyla Whetton ve Cameron (2002: 176)'dan alınan ?how creative are you?? isimli ölçekten, Aksoy (2004) tarafından uyarlanan Yaratıcılık Ölçeği, Yaşam doyum düzeylerini ölçmek amacıyla Diener ve arkadaşları (1985) tarafından geliştirilen Yaşam Doyumu Ölçeği (The Satisfaction with Life Scale), ile araştırmacı tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu kullanılmıştır.Yapılan literatür taramasında üstün yetenekli olan öğrencilerin duygusal zekâ, yaratıcılık ve yaşam doyumu düzeyleri arasındaki ilişkiyi sınayan bir araştırmaya rastlanmamış olmasından dolayı araştırmanın ilgili literatüre önemli katkısı olacağı düşünülmüştür. Araştırma sorularını cevaplamak için betimsel istatistikler, t-testi. ANOVA ve Regresyon analizlerinden yararlanılmıştır.Yapılan analizler sonucunda, öğrencilerin duygusal zeka alt boyutları ve yaratıcılık düzeyleri ile öğrencilerin yaşam doyumu düzeyleri arasında anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir(r= 0,38, r2 = 0,15, p<.01). Analiz sonuçlarına göre öğrencilerin yaratıcılık düzeylerinin yaşam doyum düzeylerinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu (p< .005) ancak yaratıcılık ve yaşam doyumu arasındaki ilişkinin ters yönde olduğu, yaratıcılık düzeyinin yaşam doyumunu ters yönde yordadığı bulgusuna ulaşılmıştır (t= -2,66). Ayrıca duygusal zeka ölçeği alt boyutlarından iyimserlik ve duygularını ifade etme düzeylerinin üstün yetenekli öğrencilerin yaşam doyum düzeyinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir (p<.05). Ancak duygusal zeka alt boyutlarından duygulardan faydalanma düzeyinin öğrencilerin yaşam doyumlarının anlamlı yordamadığı, önemli etkiye sahip olmadığı sonucuna ulaşılmıştır (p>.05). Standartize edilmiş regresyon katsayısına (ß) göre öğrencilerin yaşam doyum düzeylerini yordayan değişkenlerim önem sırası incelendiğinde birinci sırada Duygularını ifade etme düzeyi, İkinci sırada İyimserlik ve üçüncü sırada Yaratıcılık düzeyinin olduğu anlaşılmaktadır.Araştırmada öğrencilerin duygusal zeka düzeyleri, yaratıcılık düzeyleri ve yaşam doyumları bağımsız değişkenlere göre (cinsiyet, algıladıkları ekonomik düzey, ailenin kaçıncı çocuğu olduğu, ailede yaşayan birey sayısı, anne- baba beraberliği, en uzun süre yaşadığı yer, ana-baba eğitim durumu, algıladıkları ana-baba tutumu) anlamlı farklılaşma olup olmadığına dair bulgulara da yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Üstün Yetenek, Duygusal zekâ, Yaratıcılık, Yaşam doyumu

In this study, it was aimed to observe whether there is a relationship between life satisfaction, creativity and emotional intelligence levels of students at the secondary school and moreover whether there is a differentiation based on demographical characteristics.The study was carried out in relational survey model and with 225 students in total, being 106 female and 119 male students who receive education it Tokat Milli Piyango İhya Balak Science High-School in Tokat city center in the academic year of 2009-2010. As data collecting materials, Emotional Intelligence Scale Modified EI Scale Turkish Form which was translated into Turkish by Emine Göçet and developed by Austin et al. (2004) was used in order to measure emotional intelligence levels; the scale called ?how creative are you?? obtained by Whetton and Cameron (2002: 176) was used in order to measure creativity levels; Creativity Scale modified by Aksoy (2004); The Satisfaction with Life Scale (SWLS) developed by Diener et al. in 1985 was used in order to measure their level of living and individual information form developed by the researcher were used. Since it was seen there is no research that study the relationship between emotional intelligence, creativity and life satisfaction levels of gifted students in the literature scanning; it was thought that this research will have important contributions to the related literature. In order to answer the research results descriptive statistics, t-test, ANOVA and Regression analyses were used.As a result of the analyses, it was detected that there is a meaningful relationship between emotional intelligence lower dimension and creativity level of students and life satisfaction level of them (r= 0,38, r2 = 0,15, p<.01). According to the results of analyses, it was precipitated that creativity level of students are meaningful predictor of life satisfaction levels (p< .005) but the relationship between creativity and life satisfaction was found to be in the reverse direction and that creativity level predicts life satisfaction reversely (t= -2,66). Moreover it was detected that levels of optimism and expressing feelings from lower dimensions of emotional intelligence scale are meaningful predictors of life satisfaction level of gifted students (p<.05). However it was detected that level of enjoyment of feeling from lower dimensions of emotional intelligence cannot predict life satisfaction of students meaningfully and does not en important effect (p>.05). According to standardized regression coefficient (ß), when the order of importance that predict life satisfaction of students are observed, it is understood that there is level of expressing feelings in the first rank, optimism in the second rank and Creativity in the third rank.In the study; findings whether there is a meaningful differentiation in emotional intelligence level, creativity level and life satisfaction of students according to independent variables (gender, economical level they perceived, which children of the family, number of people living in the family, relation of parents, the place where s/he live longest, educational background of parents, attitude of parents they perceived) were mentioned as well.Keywords: Superior Ability, Emotional Intelligence, Creativity, Life Satisfaction