Ücretli öğretmenlerin görevlerini yaparken karşılaştıkları sorunlar ve ücretli öğretmenlik uygulamasının okul yöneticilerince değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı; ücretli öğretmenlerin hangi çalışma koşullarında görevlerini yerine getirdiklerini ve görevlerini yaparken karşılaştıkları sorunları belirleyerek, ücretli öğretmenlik uygulamasını okul yöneticilerinin görüşlerine göre incelemektir.Amaç doğrultusunda hazırlanan anket formu 2010 - 2011 eğitim yılında Tokat ilinde ücretli olarak görev yapan 122 öğretmene ve bu öğretmenlerin görev yaptıkları okullardaki 85 yöneticiye uygulanmıştır.Anket sonuçları bilgisayar ortamında SPSS 17.0 istatistik programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Örneklem grubunun tanımlayıcı özelliklerinin belirlenmesinde frekans ve yüzde istatistiklerinden, ücretli öğretmenlerin görevlerini yerine getirirken karşılaştıkları sorunların ve yöneticilerin ücretli öğretmenlik uygulamasına ilişkin görüşlerinin belirlenmesinde ortalama ve standart sapma istatistiklerinden, verilerin ücretli öğretmenlerin ve yöneticilerin tanımlayıcı özelliklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesinde Kruskal Wallis H-Testi ve Mann Whitney U testlerinden faydalanılmıştır. Ankette bulunan açık uçlu sorular ise içerik analizi ile değerlendirilmiştir.Araştırma sonucunda ücretli öğretmenlerin ücret ve özlük haklarından memnun olmadıkları, mesleğe olan bağlılıklarının düşük olduğu saptanmıştır. Yönetici görüşlerine göre ise; ücretli öğretmenlerin performanslarının ve öğretmenlik mesleği açısından düzeylerinin düşük olduğu görülmüştür. Öğretmen ve yöneticilerin bu görüşlerinde tanımlayıcı özelliklerine göre istatistiksel açıdan farklılaşmalar olduğu da belirlenmiştir.Yapılan içerik analizi sonucunda ücretli öğretmenlerin en önemli sorunlarının; ücretlerin yetersiz olması, iş güvencesinin olmayışı ve gelecek kaygısı olduğu, ücretli öğretmenlik uygulamasının öğrenciler üzerindeki en olumsuz etkilerinin ise; ücretli öğretmenlerin taşıdığı kaygıların (gelecek, ücret, KPSS sınavı ve özlük hakları gibi) öğrencilere olumsuz yansıması ve sık öğretmen değişiminin öğrencilerde hem uyum hemde disiplin sorunlarına sebep olması olduğu belirlenmiştir.Okul yöneticilerine göre ücretli öğretmenlik uygulamasına ilişkin en önemli sorunların; özlük haklarının ve ücretlerinin yetersiz oluşu, öğretmenlerin geçici olmasının öğrencilerde disiplin sorunlarına sebep olması ve okulu sahiplenmemeleri olduğu saptanmıştır. Sorunlara ilişkin çözüm önerilerine ise yöneticiler çoğunlukla ücretli öğretmenlik uygulamasının kaldırılması yönünde görüş belirtmişlerdir.Anahtar Kelimeler: Öğretmenlik Mesleği, Öğretmen Yeterlilikleri, Ücretli Öğretmenlik

The aim of this paper is to determine substitute teachers? working conditions and to analyze the issues faced by from the point of view of school administrators? and substitute teachers.The survey sheets were completed by 122 substitute teachers and 85 school directors and assistant directors of the schools in Tokat where the substitute teachers worked in 2010-2011 education term.Survey findings were analyzed using the SPSS 17.0 program. Frequency and percentage statistics were employed to determine sample group?s defining features. Mean and standard deviation statistics were used to determine the issues faced by the substitute teachers while performing their jobs and to elicit school directors? opinions about substitute teaching. To determine if the issues faced by the substitute teachers differentiated according to the defining features of the teachers and directors, Kruskal Wallis H and Mann Whitney U tests were used. In order to analyze open-ended questions in the survey, content analysis was conducted.The study reveals that the substitute teachers are dissatisfied with their salary and employee personal rights and as a result, weaknesses in their devotion to the profession are observed. According to the managers; the substitute teachers? performances and their qualification level in terms of teaching profession are low. According to the identifying characteristics of what the teachers and managers say, some statistical differences are observed as well.Content analysis reveals the troubles of the substitute teachers as being; inadequate salaries, lack of job security, anxiety for the future and the negative effects of this substitute teaching method on the students are; they become unsuccessful as a result of the frequently changing teachers, hence leading to discipline problems in the classroom and the anxieties of the teachers (about the future, salary, KPSS and employee personal rights) have some negative impacts on students.According to the school managers, the major problems of the substitute teaching method are; temporary teachers may lead to students? discipline problems, substitute teacher?s salary and employee personal rights are inadequate and they are less committed to their schools. School managers? commonly offered solution to the problem is the termination of substitute teaching.Key Words: Teaching Profession, Teacher Qualifications, Substitute Teaching