Benderli Cesari Divanı, hayatı, divanındaki mazmunlar, dini-tasavvufi kavramlar ve insan

Abstract

Bu çalışma, 18. yüzyılın sonları ile 19. yüzyılın başlarında yaşamış olan CesÀrí'nin elimizde dört nüshası bulunan Divan'ı üzerinde yapılmıştır. Çalışmamızda eseri transkribe edip, nüshalar arasında bulunan farklılıkları verme gayreti içerisinde olduk. CesÀrí'nin hayatı, sanatı ve edebi kişiliği hakkında da bilgi verip, şiirlerini nazım şekillerine göre tasnif etmeye çalıştık. Çalışmamızda ayrıca, Divan'da bulunan şiirleri Dini-Tasavvufi Kavramlar, Mazmunlar ve İnsan unsuru açısından ayrıntılı olarak maddeler halinde inceledik.Doğum tarihi kesin olarak bilinmeyen CesÀrí, 1829 yılında vefat etmiştir. Asıl ismi Hasan olan CesÀrí, Bender'li olmasından hareketle Benderli CesÀrí ismiyle de anılmaktadır. Kaynaklardan ve şiirlerinden, CesÀrí'nin hafız olduğu, müezzinlik ve Yeniçeri katipliği yaptığı anlaşılmaktadır.Aşk, sevgili, güzellik, tabiat gibi birçok konuda şiirler yazan CesÀrí, daha çok tasavvufi konuları dile getirmiştir. Hem Mevleví hem de BektÀşí olarak bilinen CesÀrí, Dini-Tasavvufi Halk Edebiyatı'nın temsilcisi olmasına karşın aruz ölçüsünü şiirlerinde başarıyla kullanmış ve bir divan tertip etmiştir.Amacımız, CesÀrí'nin Divanı'nı günümüz Türkçe'sine aktarmak, hayatı, sanatı hakkında bilgi vermek ve CesÀrí'yi edebiyat dünyasına tanıtmaktır.Anahtar Kelimeler : Türkçe, Bender, Tasavvuf, Mevleví, BektÀşí

This study has been done on the Divan - which we have only four copies and written by CesÀrí who lived in the late 18th century and early 19th century. In our study, we have an effort to do transcription of the book and to show differences between the copies. Along with giving information about the life, art and the literary character of CesÀrí, we tried to classify his poems according to its versification. Also, we studied the poems in Divan, with the aspects of the Religious-Sufistic concepts, the Metaphores, and the human factor in details.CesÀrí, whose exact date of birth is unknown, died in 1829. His real name is Hasan. Since, he is from Bender, he is also known as Benderli CesÀrí. It is understood from the sources and his poems, that he was hafiz (one who memorizes the Quran), worked as muezzin and as clerk for the janissary.CesÀrí wrote his poems especailly on Sufustic themes besides love, lover, beauty and nature. CesÀrí, known as both Mevlevi and Bektashi , despite being the represantative of the Religious-Sufictic Folk Literature, he used the measure of prosody in his poems successfully and arranged a Divan.Our goal is to translate CesÀrí?s Divan into (current) Turkısh language, to give information about his life, his art and to introduce CesÀrí to the world of literature.Key Words: Turkish, Bender, Sufism, Mevlevi, Bektashi