Asr-ı Saâdet ve Râşid Halîfeler Dönemi`nde Adlî Teşkilât

Abstract

Bu araştırmamızda Hz. Muhammed ve Râşid Halîfeler döneminde adlî teşkilâtın ortaya çıkışı ve mevcudiyeti üzerinde durulmuştur. Tezimizde öncelikle Hz. Muhammed'in yaşadığı Mekke toplumunun adlî yapısı ele alınarak Hz. Muhammed'in Mekke ve Medine dönemi ve Dört Halîfe dönemi incelenmiş, İslâm adlîye teşkilâtının şifahi(sözlü) bir kurum halinden resmi(yazılı) bir kurum haline geçişi ve ortaya çıkışı ele alınmıştır. İslâm öncesi câhiliye döneminde mevcut olan, adâleti sağlamaya çalışan `hakem`in; İslâm dini Hz. Muhammed'e tebliğ edildikten sonra Kur'ân-ı Kerîm'in ilgili âyetleri ve Hz. Muhammed'in uygulamaları neticesinde İslâm kâdîsı haline dönüşümü incelenerek, İslâm adlîye teşkilâtını yürütmede birinci unsur olan kadının varlığı ve özellikleri, diğer görevlilerin mevcudiyeti araştırılmıştır. Ayrıca Hz. Muhammed ve Raşîd Halîfeler döneminde kazâ fonksiyonuna yardımcı olan diğer kazâ merciilerinin de kazâ ile ilişkileri üzerinde durulmuştur.Anahtar kelimeler: Adlî teşkilât, hakem, kâdî(hâkim), kazâ/yargı yetkisi

During the period of the Prophet Muhammed and Rashid Caliphes the emergence and existence of forensic department are emphasized in this research.Firstly the Mecca and Medina period of Prophet Muhammed and four caliphes are examined by investigating legal structure of Mecca people where prophet muhammed lived. Passing and emergence of organization of Islamic justice is discussed from verbal institution form to official institution form in our thesis.The existence, properties and other mission of Qadi (muslim judge) who is the first person to executive the organization of Islamic justice, are investigated through analyzing transform of referee as a person who is present and tries to ensure justice in the pre-Islamic period of ignorance into Qadi(muslim judge) after being notified the religion of Islam to prophet Muhammed in the result of relevants of Qur'an and applications of prophet Muhammed. Also the other judicial authorities which help judicial the function and their relations of them are emphasized in the period of prophet and rashid caliphes. Key words: Judicial Department, the referee/Judge, the Qadi(judge), Jurisdiction.