Türkiye-AB Gümrük Birliği ve Gümrük Birliğindeki güncel sorunlar

Abstract

Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerinin dönüm noktalarından biri olan ve hukuki temeli Ankara Anlaşmasına dayanan gümrük birliği (GB), 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı'nın 1 Ocak 1996 tarihinde yürürlüğe girmesiyle tesis edilmiştir. Gümrük Birliği ile Türkiye ekonomisi önemli bir reform sürecine girmiştir. GB'nin, başta Türkiye'nin Avrupa Birliği pazarındaki payının artışı ve Türk sanayisinin GB sonrası geçirdiği değişim olmakla birlikte başka bir takım faydaları da sıklıkla dile getirilmektedir. Ancak imzalandığı dönemde Avrupa Birliği'ne tam üyeliğin kısa sürede gerçekleşeceği düşüncesiyle göz önünde bulundurulmayan fakat günümüzde oldukça önemli yan etkiler meydana getiren bir takım sorunlu uygulamalar Türkiye-AB Gümrük Birliği ilişkisinde kendisini göstermektedir. Bu çalışma, gümrük birliğinin, hâlihazırda belirli bir seviyeye ulaşmış Türkiye-AB ekonomik entegrasyonunu daha ileri seviyelere ulaştırması bağlamındaki yüksek beklentileri karşılamadığını ileri sürmektedir. Ayrıca çalışma GB'nin, hem Avrupa Birliği ile hem de üçüncü ülkeler ile gerçekleştirilen ticarette Türkiye ekonomisi aleyhine sonuçlar doğmasına neden olan uygulamaları içerdiğini savunmaktadır. Dolayısıyla söz konusu sorunlu uygulamaların ortadan kaldırılması zorunluluğu çerçevesinde bir takım çözüm önerileri getirmektedir.Anahtar Kelimeler: Türkiye, Avrupa Birliği, Türkiye-AB İlişkileri, Gümrük Birliği, Gümrük Birliğinde Yaşanan Sorunlar.

As one of the turning points of Turkey-European Union (EU) relations, the customs union (CU) between Turkey and the EU was established from 1st January 1996 with the entry of force of the Decision 1/95 of the Association Council on 1st January 1996. With the arrival of the CU, Turkish economy has entered into a period of substantial reform process. The benefits of the CU, including mainly an increase in Turkey's market share in the EU markets and the post-CU changes Turkish industry underwent, have often been voiced. However there still exist some problematic areas in the Turkish-EU customs union, which have significant side-effects not being taken into consideration at the time of signing of CU for the sake of the Turkish hopes of full membership in a short time.This study argues that the customs union could not meet the high expectations in the context of raising the existing level of economic integration between the EU and Turkey to an upper level. Moreover, it claims that the CU contains some practices and consequences that do not function to Turkey's favour in its trade with both the European Union and the third countries. Thus, given the necessity of the elimination of all these problematic practices, the study seeks to bring a number of solutions.Key Words: Turkey, the European Union, Turkey-EU Relations, the Customs Union (CU), the CU Related Problems.