Finansal okuryazarlık ve banka müşteri segmentasyonları üzerine bir uygulama

Abstract

Bankalar, günümüzde benzer finansal özelliklere sahip müşterilerinin farklı finansal ihtiyaçlarına etkili bir şekilde cevap verebilmek, özelliklerine göre farklı pazarlama stratejilerinin uygulanmasını ve sürekli yeni stratejilerin geliştirilmesini sağlamak amacıyla müşteri profillerini segmentlere ayırmaktadır. Bankaların önemli bir müşteri grubunu temsil eden bireysel müşteriler ile ülke ekonomisine katma değer oluşturmak amacıyla faaliyet gösteren ticari ve tarımsal müşteri grubu, bankaların kullanmış olduğu segment grubu isimlerindendir. Ekonomide yaşanan hızlı değişim ve özellikle bankaların risk iştahında meydana gelen artmanın beraberinde gelen karmaşık finansal ürün yapısı, her bireyin finansal anlamda doğru bir şekilde mali kararlar almasını zorunlu kıldığı gibi, banka segment müşterileri içinde hayati önem taşımaktadır. Bu durum ise finansal okuryazarlığın ne kadar önemli olduğunu ortaya çıkarmaktadır. Bu çalışmada, Tokat ilindeki banka segment müşterilerinin finansal okuryazarlık düzeyleri ölçülmeye çalışılmıştır. Tokat merkez ilçede bireysel, ticari ve tarımsal olarak segmente edilebilen banka müşterilerinin finansal okuryazarlık düzeylerini ve hangi segment grubunun daha finansal okuryazar olduğunu ortaya koymaya yöneliktir. Araştırmada, banka segment müşterilerinin finansal okuryazarlık seviyesinin düşük olduğu tespit edilmiştir. Finansal okuryazarlık seviyesinin, söz konusu segment grupları içerisinde en düşük olanının tarımsal segment grubu, en fazla olanının ise ticari segment grubu olduğu bulgularına ulaşılmıştır. Aynı zamanda finansal okuryazarlık seviyelerinin ölçülmesi amacıyla oluşturulan ölçeğin alt faktörlerinin birbirleri ile ilişkili oldukları bulgusuna da rastlanılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda elde edilen bulgulara istinaden, banka segment müşterilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin geliştirilmesine ilişkin önerilerde bulunulmuştur.

Today banks are segmenting customer profiles in order to respond effectively to the diverse financial needs of its customers with similar financial characteristics, ensure the implementation of different marketing strategies according to the characteristics of these customers and develop new strategies. Retail customers representing an important group of customers of banks, corporate and agricultural customer groups who operate in order to create added value to country's economy are the names of segments used by the banks. Complex financial product structure emerged with rapid changes in economy and increase occurring in the risk appetite of the banks makes it necessary for individuals to make correct financial decisions and this structure is also vitally important for segment customers of the banks. This reveals the importance of financial literacy. In this study, financial literacy levels of segment customers of banks in Tokat are tried to be determined. It has been aimed to present financial literacy levels of bank customers, who can be segmented as retail, corporate and agricultural customers, and which segment group has higher financial literacy levels in the central district of Tokat province. In the study, financial literacy of segment customers of banks are found to be at low levels. The lowest level of financial literacy is found to be in the agricultural segment group, while the highest level of financial literacy is found to be in the corporate segment group, respectively. Furthermore, the sub-factors of the scale, which was developed to measure financial literacy levels of segment customers, are found to be associated with each other. Considering the findings of the study, some recommendations are provided in order to improve the financial literacy levels of segment customers of banks.