Finansal analiz sonuçlarının VUK ve TMS/TFRS açısından karşılaştırılması ve bir uygulama

Abstract

Bir ülkede yaşanan şirket skandalları dünyanın pek çok ülkesinde muhasebe uygulamaları açısından etkisini göstermiştir. 2000'li yıllarda Amerika'da yaşanan şirket skandalları uluslararası standartların benimsenmesinde en büyük etkiye sahiptir. Amerika'nın ulusal muhasebe standartlarının etkili olduğu o dönemde yaşanan skandallar bu etkiyi azaltmış Uluslararası Muhasebe Standartlarının benimsenmesine yol açmıştır. Bunun yanında pek çok işletme uluslararası alanlarda faaliyetlerde bulunmaktadır. Faaliyette bulunulan ülkelerin muhasebe sistemlerindeki farklılıklar, işletmelerin finansal tablolarında ve finansal analizlerinde farklılıklara yol açmaktadır. Bu farklılıkların giderilmesi için ülkeler, Uluslararası Muhasebe Standartları (UMS) ve Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarını (UFRS) benimsemiştir. Türkiye de bu standartları Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) ve Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) adı altında benimsemiştir. Bu çalışmada TMS/TFRS uygulamalarının finansal analiz sonuçlarına etkileri araştırılmıştır. Bu bağlamda Borsa İstanbul (BİST)'da kayıtlı olan gıda sektöründe faaliyet gösteren iki işletmesinin Vergi Usul Kanunu (VUK)'na ve TMS/TFRS'ye göre hazırlanmış finansal tabloları kullanılarak finansal analizleri yapılmış ve analiz sonuçları karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırma sonucunda TMS/TFRS'nin işletmelerin finansal analiz sonuçlarını etkilediğine fakat bu etkinin artış veya azalış olarak kesin bir şekilde belirlenemediğine ulaşılmıştır. Çünkü bir oran bir işletmede artmış iken diğer işletmede azalmıştır ve de oranlar üzerindeki değişimler de farklılık göstermektedir. Bazı oranlar büyük ölçüde etkilenmiştir; bazıları ise çok az etkilenmiştir. Standartlardan likidite oranlarının büyük ölçüde etkilendiği karlılık oranlarının ise daha az etkilendiği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: UMS/UFRS, TMS/TFRS, Finansal Analiz.

Corporate scandals that took place in a country has an impact in terms of accounting practices in many countries of the world. Corporate scandals that occured in America in the 2000s has the biggest impact on the adoption of international standards. Scandals in the period which is effective of America's national accounting standard reduced this effect and has led to the adopting of International Accounting Standards (IAS). Besides, a lot of firms are operating in the international arena. Operated countries's differences in their accounting system lead to differences in the financial statements and financial analysis. İn order to eliminate these differences most countries adopted International Accounting Standards and International Financial Reporting Standards (IFRS). Also Turkey adopted with the name of Turkish Accounting Standards (TAS) and Turkish Financial Reporting Standards (TFRS).In this study, the effects of TAS/TFRS on financial analysis results are investigated. In this context, financial statements which prepared according to Tax Procedure Law and TAS/TFRS of two businesses registered in Istanbul Stock Exchange and operated in the food sector are used, are made financial analysis and the analysis results are compared. As a result of this comparison, TAS/TFRS impress financial analysis results but it has been concluded that the effect cannot be determined precisely as increase or decrease. Because while the rate has increase at a firm this rate has decrease at the other firm. Changes in rates are also different. Some rates are influenced greatly; the others are influenced very little. Liquidity rates are greatly affected. The profitability ratios are less affected.Key words: IAS/IFRS, TAS/TFRS, Financial Analysis.