112 Acil Sağlık Hizmetleri talebinin gelire duyarlılığı: Tokat ili örneği

Abstract

Doğru zamanda ve doğru şekilde yapılan acil tıbbi müdahaleler hayat kurtarmakta, yanlış zamanda ve yanlış şekilde yapılan müdahaleler ise geri dönüşü olmayan olumsuz sonuçlara yol açabilmektedir. Acil sağlık hizmetine ihtiyaç duyan kişilerin, en hızlı şekilde bu hizmete ulaşabilmesi, hiçbir koşul olmadan acil sağlık hizmetlerinden faydalanabilmesi insanlık görevi olduğu gibi, hukukun ve sosyal refah devleti olmanın da bir gereğidir. Tarih boyunca meydana gelen kazalar, doğal afetler ve savaşlar sonucunda yaralanma ve acil sağlık sorunlarıyla karşılaşılmıştır. Bu sorunlar için çözümler aranmış ve süregelen olaylar farklı yöntemler geliştirilmesini zorunlu kılmıştır. Acil sağlık hizmetlerinde dönüm noktası olarak 1966 yılında ABD Ulusal Bilimler Akademisi tarafından yayınlanan `Kazalarda Ölüm ve Sakatlıklar` başlıklı rapor kabul edilmektedir. Sonrasında 1972 yılında Cincinnati Üniversitesi'nde Acil Tıp Uzmanlığı programının açılması acil sağlık hizmetlerine yönelik ilgiyi arttırmıştır. Türkiye'de ise acil tıbbın modern anlamda başlangıcı 1990 yılına dayanmaktadır. Dokuz Eylül Üniversitesi'ne gelen acil tıp uzmanı Dr. John Fowler'in girişimleri ile 1993 yılında acil tıp ayrı bir uzmanlık dalı olarak kabul edilmiş ve aynı yıl Dokuz Eylül ve Fırat Üniversitelerinde acil tıp anabilim dalı kurulmuştur. Giderek önemi artan acil sağlık hizmetlerinin sosyo-ekonomik göstergeler ile olan ilişkisinin veya duyarlılığının belirlenmesi ekonomide etkinliğin sağlanması açısından önem arzetmektedir. Çalışmada Türkiye'de 112 acil sağlık hizmetlerinin işleyişi, acil sağlık hizmetlerinin özellikleri ve bu alana yapılan harcamalar incelenerek, sosyal refah düzeyi yüksek devletlerle karşılaştırma yapılmıştır. Ayrıca 112 acil sağlık hizmetlerinin gelire olan duyarlılığını ölçmek amacıyla Tokat ilinde yüzyüze görüşme yoluyla kırsal ve kentsel bölgelerde anket çalışması uygulanmıştır. Anket verilerinin SPSS programı ile analizinden elde edilen bulgulara göre Tokat ilinde gelir düzeyi arttıkça 112 acil sağlık hizmeti talebinin azaldığı sonucuna ulaşılmıştır. Bunun altında yatan temel nedenler arasında orta ve üst gelir düzeyine sahip hanehalklarının öncelikle aile hekimlerine başvurmaları, koruyucu ve önleyici sağlık hizmetlerine sahip olma ihtimallerinin yüksek olması, daha iyi konutlarda barınmaları, beslenme kalitelerinin iyi olması ve diğer benzeri hayat standartlarının gelir seviyesi düşük hanehalklarına göre daha iyi durumda olması gösterilebilir.

Emergency medical interventions that are made in the right time and in the right way save lives, and wrong times and wrong interventions can lead to irreversible negative consequences. The people who need emergency health services can reach this service in the fastest way and benefit from emergency medical services without any conditions, as well as being a humanitarian duty, being a law and social welfare state. Accidents have occurred throughout history, natural disasters and wars have encountered as a result of injuries and emergency health problems. Solutions for these problems have been sought and it has become necessary to develop different methods for ongoing events. As a turning point in emergency medical services, the report entitled `Deaths and Injuries in Accidents` published by the US National Academy of Sciences in 1966 is accepted. Later, in 1972, the opening of the Emergency Medicine Specialist program at the University of Cincinnati increased interest in emergency medical services. In Turkey, beginning in the modern sense of emergency medicine is based on the 1990. With the initiatives of Doctor John Fowler, an emergency medicine specialist from Dokuz Eylül University, emergency medicine was accepted as a separate specialty in 1993 and the same year, Dokuz Eylül and Fırat Universities established emergency medicine departments. Determination of the relations or sensivity of increasingly important emergency health services to socio-economic indicators is important in terms of ensuring effectiveness in the economy. In the study, the functioning of 112 emergency health services in Turkey, the characteristics of emergency health services and expenditures made in this area were examined and compared to states with high social welfare level. In addition, a survey was conducted in rural and urban areas through a one-to-one interview in Tokat province in order to measure the sensitivity of the income of the 112 emergency health services. Survey data from the analysis with the program SPSS according to the findings, in the province of Tokat as income levels rise, the demand for 112 emergency health care services concluded that decreased. According to the findings obtained from the analysis of the questionnaires by the SPSS program, as the income level in the province of Tokat increased, 112 emergency medical service request claims decreased.