2008 küresel finans krizi sonrası Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası`nın para politikası uygulamaları üzerine bir inceleme

Abstract

Para politikasının etkinliğine dair teorik düzeyde tartışmaların ana akım iktisadi düşünce içerisinde son tahlilde `yeni uzlaşı` etrafında şekillenen fiyat istikrarı amacı doğrultusunda yapıldığı görülmektedir. Küresel kriz öncesi para politikasının nihai amacının fiyat istikrarı olması yönünde genel bir konsensüs sağlanmış olmasına karşılık, 2008 küresel finans krizi para politikasındaki yerleşik düşünceleri sarsmış, para politikasının amaçları ve araçları noktasında yoğun akademik tartışmaların başlanmasına neden olmuştur. Para politikasında tek amaç, tek araç bağlamında ekonomik aktiviteyi kriz sürecinde ve kriz sonrasında istenilen düzeyde ve yönde etkilemediği görülmüş, dolayısıyla para politikasında yeni arayışlara gidilmiştir. 2008 küresel finans krizi, para politikasında fiyat istikrarını tek nihai amaç olmaktan çıkartarak, fiyat istikrarının yanında ikincil bir amaç olarak finansal istikrarında dikkate alınması gerekliliğini ortaya çıkarmış ve katı enflasyon hedeflemesi stratejisi gibi geleneksel para politikası stratejilerinin eleştirilerin odağında olmasına neden olmuştur. Para politikasındaki teorik tartışmalar mevcut amaç setinin; fiyat istikrarı nihai amacının finansal istikrarı da içine alacak şekilde yeniden tasarlanmasını gündeme getirmiştir. Ayrıca finansal istikrarın sağlanması için geleneksel olmayan para politikası araçları ile makro ihtiyatı tedbirler politikasının finansal piyasalardaki aksaklıkların giderilmesi ve olası istikrarsızlıkları da giderecek gerekli yasal düzenleme ve denetleme gibi faaliyetlerin artırılması, krizi yönetmede ve etkilerini azaltmada önem kazanan dinamikler olmuştur. Buna göre çalışmada, küresel krizle beraber Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası(TCMB)'nin kriz sonrası para politikası uygulamaları incelenerek, bu politikaların makro ekonomik değişkenler üzerindeki etkileri araştırılmıştır. TCMB'nin fiyat istikrarı amacına yönelik düzenlenmiş kurumsal yapısına rağmen kriz sonrası yürüttüğü makro ihtiyati politikalarının istenilen düzeyde etkin olamadığı, ancak diğer kurumlar ile eş güdümlü olarak uygulanan politikaların daha etkin olabileceği kanaatine ulaşılmıştır.

The discussions in the literature about how an effective monetary policy should be revealed the question that what monetary policy strategy should be followed to ensure price stability. According to this result, before the global financial crisis, a consensus was provided that the main purpose of the monetary policy must provide price stability. However, the thoughts that price stability is a sufficient condition to ensure economic stability have been discussed again with the global financial crisis. In this case, instead of price stability being the only ultimate aim in monetary policy, it is necessary to aim providing financial stability as a secondary objective. At the same time, traditional monetary policy strategies, such as the strategy of inflation targeting, have also come under fire. The factors that have gained importance in providing financial stability and reducing the effects of the crisis are as follows: solving the problems of non-traditional monetary policy instruments and macroprudential monetary policy in financial markets and increasing activities such as necessary legal regulation and auditing to eliminate the instability in these markets.In this study, the CBRT's (Central Bank of the Republic of Turkey) monetary policy applications after the global crisis were analyzed and the effects of these policies on macroeconomic variables were researched. Despite the institutional structure of the CBRT for the purpose of price stability, macro precautionary policies carried out after the crisis have not been effective at the desired level. It is reached a conclusion that if these policies are implemented in a coordinated manner with other institutions, effective monetary policy will be provided.