Vakıf muhasebe defterlerine göre 1630-1850 yılları arasında Bursa`da haffaf esnafı vakfı ve faaliyetleri

Abstract

17. yüzyıl ortalarında Haffaf (ayakkabıcı) Esnafı, Bursa'da esnaf veya esnaf olmayan kişilerin ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla bir hirfet vakfı kurmuştur. Haffaf esnaf grubunun belirli bir sermaye ile kurdukları bir çeşit para vakfı olan hirfet vakfı, yaklaşık 188 yıl boyunca yıllık %10 kâr elde edecek şekilde taliplerine kredi vermiştir. Osmanlı Devleti'nin kuruluşuyla birlikte başlayan vakıf kurumu, devletin son yıllarına kadar devamlılığını sürdürmüştür. Gerek padişahlar gerekse devlet ricali ve bazen de devrin zengin kişileri tarafından kurulan vakıf kurumları, devletin büyümesiyle birlikte ülkenin her yanına yayılmış ve çok farklı alanlarda hizmet vermeye başlamıştır. Vakıf kurumunun, Osmanlı Devleti'ne siyasi, sosyal, kültürel, dini, ekonomik her açıdan etkisi olmuştur. Yapılacak olan bu çalışmada 1630'da kurulup 1850 yılına kadar devamlılığını sürdüren Haffaf Esnafı Vakfının toplum üzerindeki ekonomik, sosyal ve mali açıdan etkileri incelenmiştir. Haffafların kendi aralarında kurmuş oldukları bu vakıfların, bir hayır kurumu olarak toplumdaki faaliyetlerinin yanı sıra, esnafın çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak veya kredi kurumu olarak yaptığı hizmetleri ele alınmıştır. Yaklaşık 188 yıllık bir zaman diliminde varlığını sürdüren Haffaf Esnafı Vakfı ve faaliyetleri incelenirken araştırmanın birincil kaynağı Bursa Şeri'yye Sicillerinde yer alan vakıf muhasebe kayıtları olmuştur. Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Bursa, Haffaf Esnafı, Hirfet Vakfı, Kredi Kurumu

In the mid 17th century, Haffaf (shoe shop) Tradesman established a foundation of hirfet in Bursa to meet the needs of tradesmen and non-tradesmen. The Hiraf Foundation, a kind of money foundation that the Haffaf craftsman group has established with a certain capital, has loaned its tales to earn 10% a year for about 188 years. The foundation institution that started with the establishment of the Ottoman State continued its continuity until the last years of the state. Foundation institutions founded by both the sultans and the rich and sometimes rich people started to serve in many different areas with the growth of the state.It was the foundation institution, the Ottoman Empire's political, social, cultural, religious and economic impacts. The economic, social and financial implications of the Haffaf Craftsman Foundation, which was established in 1630 and continued until 1850, has been examined in this work. These foundations, among which the Haffafs were founded among themselves, deal with the activities of the society as a charitable institution, as well as the services of the shopkeepers to meet the various needs of the shopkeepers or as a credit institution. Haffaf Craftsman foundation, which sustained its existence in a time period of approximately 188 years, and foundation accounting records in the records of Bursa Sheri, the primary source of the research while its activities were being investigated.Keywords: Ottoman State, Bursa, Haffaf Craftsman, Hirfet Foundation, Credit Institution