Değişik yumru rezene (Foeniculum vulgare var. azoricum) çeşitlerinin nisan,mayıs ve haziran ekim zamanlarında Tokat yöresine adaptasyonu

Abstract

56 7. ÖZET Yumru rezene diğer dünya ülkelerinde üretimi ve tüketimi yapılan ve şimdiye kadar ülkemizde üzerinde durulmamış ancak insan beslenmesinde önemli yere sahip alan bir sebzedir. Arka arkaya yetiştiriciliğe imkan veren uzun gün bitkisidir. Bu araştırmada Nisan, Mayıs ve Haziran ekim zamanları esas alın mıştır. Deneme, Tokat Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü' nün deneme alanında 1992 yılında yapılmış olup tesadüf blok ları deneme desenine göre üc tekerrürlü olarak kurulmuştur. Derişik ülkelerden getirilen 19 cesit denemeye alınmış; 15 Nisan, 15 Mayıs ve 15 Haziran'da plastik torbalara ekim ya pılmıştır, ilk. iki ekim yüksek plastik örtü altında yapıl mıştır. Ekim zamanına baQli olarak sırasıyla 29 Mayıs, 14 Temmuz ve 5 Ağustos tarihlerinde açı<3a 50 * 20 cm mesafe lerle dikim yapılmış olup; 31 Temmuz, 7-9 Eylül ve 28 Eylül- 20 Ekim tarihlerinde hasat edilmiştir. De Florence, Florence Fennel, Sirio, Fennel Florentine ve Boiogneser çeşitleri her üc ekim zamanında da 7. 100 tohuma kalkmıştır. Mayıs ekim zamanında bu çeşitlere Fino Royal çe şidi ile Juliwa firmasının Zefa Fino çeşitleri de ilave ol muştur. Nisan ekim zamanında Herald, Heracles, Fino çeşitleri ile Samen Pfann, Fetzer Samen, Hild Samen ve Daehnfeldt fir malarının Zefa Fino çeşitlerinde; Haziran ekim zamanında ise Samen Pfann ve Fetzer Samen firmalarının Zefa Fino çeşitle rinde tohuma kalkma görülmemiştir. Di^er çeşitlerde kısmen tohuma kalkma görülmüştür. Ekim zamanı ve çeşitlere göre yum ru verimi 7,1-34,0 ton/ha olarak saptanmıştır. Denemede- 57 - yumru verimi ve tohuma kalkma yanında yumru aQirliQi, yas' ve kuru yaprak a<3ırlıQı, bitki boyu vb. gözlemler yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar literatür bilgileri ile genel anlamda uyulmaktadır. Sonuç olarak ekim zamanları içinde Nisan ekim zamanı, çeşitler içinde ise Fino cesidi her üc ekim zamanı için uygun olarak tavsiyeye deQer bulunmuştur.

- 58 - 8. ZUSAMMENFASSUNG Diese vorliegende Tâtigkeit ist die erste Farschung über Knol lenf enchel in der Türkei. Diese Arbeit wurde in der Provinz Tokat im Jahre 1992 durchgef ührt. 19 fremde Sorten wurden angewandt. Aussaatszeiten sind 15. April, 15. Mai und 15. Juni. Die Ernte hat 106-116 Tage nach dem Aussaat durchgef ührt. Im Hinblick von dieser 3 Aussaaten kann man die Sorte `Fina` ruhig empfehlen. Die Ertrâge von dieser Sorte für die Monaten April, Mai und Juni sind mit der gleicher Folge 30,0, 13,0 und 17, S ton/ha.