Köy hizmetleri Tokat Araştırma Enstitüsü döner sermaye işletmesinin ekonomik analizi ve en uygun ürün bileşiminin doğrusal programlama yöntemi ile saptanması üzerine bir araştırma

Abstract

147 8. ÖZET Bu araştırma, Köy Hizmetleri Tokat Araştırma Enstitüsü Döner Sermaye İşletmesinin yapısal özelliklerinin belirlenmesi ve işletme sonuçlarının analizi yoluyla, mevcut üretim kaynaklarının daha etkin değerlendirilmesi doğrultusunda optimal işletme organizasyonunun oluşturulması amacıyla yapılmıştır. Araştırmada kullanılan veriler, 1990-1991 üretim dönemini kapsamakta olup; işletmenin ambar ve muhasebe kayıtları, ilgili birimlerin dokümanları, Köy Hizmetleri Araştırma Enstitüsü yayınları ve işletme ile ilgili araştırmalardan elde edilmiştir. İncelenen işletme; sermaye, işletme organizasyonu, üretimin kullanım biçimi ve üretim dönemi etkinlik sonuçları açısından ayrıntılarıyla irdelenmiştir. İşletme sonuçlarının ortaya konmasında Brüt Marj analiz yöntemi kullanılmıştır. Ele alınan işletmenin 1990-1991 üretim dönemine ait toplam Brüt Üretim Değeri 396 684 734.- TL olarak belirlenmiştir. İşletmenin sözkonusu üretim dönemine ait Toplam Değişken Masraflar değeri ise 38 706 924.- TL olarak gerçekleşmiştir. Bu miktarın % 24.23 'ü ilaç masrafları, % 21.85 `i tohum-fide masrafları, % 20.36 'sı gübre masrafları, % 15.33 'ü su masrafları ve % 18.23 'ü diğer çeşitli masraflara aittir. İşletmede, sözkonusu üretim dönemi sonunda yaratılan toplam Brüt Marj değeri ise 357 975 399.- TL olmaktadır. İşletme organizasyonunun belirlenmesinde Doğrusal Programlama yöntemi kullanılmış ve planlama sonucunda, mevcut üretim biçimine oranla % 50.88 oranında Brüt Marj artışı sağlanabileceği belirlenmiştir.

148 SUMMARY This research, has been conducted to describe the structural features of the Revolving Fund Farm of the Rural Services Research institue of Tokat, by means of economic analysis it results and developing farm plan using the existing farm resources more efficiently. Data used in this research, covering the period of 1990- 1991, were taken from; the records of different sections at farm, files of office and departments of Rural Services Research institue of Tokat and related research findings. Farm, has been analysed in details from point of capital structure, farm organization, amounts of production and product use and activity results of farming. Gross-margin analysis has been employed in describing in farm results. Gross-Output of the model farm is 396 684 734.- TL in the 1990-1991 production period. The total Variable Cost of the model farm is 38 706 924.- TL, in this production period. The distribution of these cost is a fallows ; pesticides 24.23 %, seeds 21.85 %, fertilizer 20.36 %, water 15.33 % and miscellanus 18.23 %. The total Gross-Margin of the model farm is 357 975 399.- TL at the end of production period. Linear programming method has been employed in the optimal farm organisation as the analysis of the gathered data. According to the result of planning, 50.88 % gross- margin increase seemed possible in the farm that take place respectively by an optimal organization.