Tokat ili Merkez ilçede tarımsal kalkınma kooperatiflerinde katılımı etkileyen sosyo-ekonomik faktörler üzerine bir araştırma

Abstract

ÖZET TOKAT İLİ MERKEZ İLÇEDE TARIMSAL KALKINMA KOOPERATİFLERİNE KATILIMI ETKİLEYEN SOSYO-EKONOMİK FAKTÖRLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Nuray KIZILASLAN Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Entitüsü Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı Doktora Tezi 1997-238 Sayfa Danışman : Doç. Dr. A Zafer GÜRLER Jüri : Prof. Dr. Cemal TALUĞ : Prof. Dr. Tayfun ÖZKAYA : Doç. Dr. A.Zafer GÜRLER Bu araştırmada, kooperatiflerin yaygınlaştırılmasına yönelik yayım çalışmaları için önemli görülen, kırsal toplumdaki bireylerin sosyo-ekonomik faktörleri incelenmiştir. Bunun için, Tokat İli Merkez İlçede bulunan tarımsal kalkınma kooperatiflerine ortak olan ve olmayan üreticiler sözü edilen faktörler itibariyle ayrı ayrı karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Araştırmada öncelikle, kooperatifçilik yayımı, bir kooperatif modelin kırsal toplumda yerleşme süreci ile ilgili kuramsal bilgiler verilmiştir. Ayrıca araştırmada Türkiye'deki ve Tokat'taki tarımsal amaçlı kooperatiflere ilişkin bazı bilgiler de yer almaktadır. Araştırmada kooperatife katılım düzeyi belirlenmiş ve kooperatife ortak olup olmama kararında etkili olabileceği düşünülen faktörlere göre üreticilerin kooperatife katılımı ortaya konulmuştur. Bu aşamada verilerin özelliğine göre, Khi-Kare ve varyans analizi, t testi yöntemlerinden yararlanılmıştır. Bununla beraber, kooperatife katılımı etkileyen faktörler ekonometrik bir yaklaşımla değerlendirilmiş, regresyort analizleri yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, kooperatife ortak olanlarla olmayanlar arasında istatistiksel olarak, otorite şekli, sosyal statü, gelişmiş tarım teknolojisini benimseme ve uygulama, işbirliği eğilim düzeyi, kooperatifçilik bilinç düzeyi, sosyal katılım, kitle haberleşme araçları kullanım düzeyi, yatay mobilite, yaşam düzeyi, empati yeteneği, geçim sağlama kaynakları, tarım dışı gelir, tarımsal gelir, ihtisaslaşma düzeyi ve kooperatiften yararlanma durumunda farklılıklar belirlenmiştir. Araştırmada, sosyal ve ekonomik özelliklerin belirlenmesinin kooperatifçiliği geliştirmek ve yaygınlaştırmak için yapılan kooperatifçilik yayım çalışmalarında önemli olduğu görülmüştür. Bu özelliklerin kooperatifçilik yayım çalışmalarında üreticilerin özelliklerini ortaya koyabilmek açısından bir rehber niteliğinde olabileceği söylenebilir. Kooperatifçilik yayım çalışmalarının Türkiye'deki önemi göz önünde bulundurularak kooperatifçilik eğitim ve yayım politikasının saptanması ve çalışmalarına hız kazandırılması gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Kooperatife katılım, Kooperatife katılımı etkileyen sosyo-ekonomik faktörler, Kooperatifçilik yayımı

ABSTRACT A RESEARCH ON THE SOCIO-ECONOMICAL FACTORS EFFECTING THOSE WHO JOIN THE AGRICULTURAL DEVELOPMENT COOPERATIVES IN THE MAIN COUNTY OF TOKAT Nuray KIZILASLAN Gaziosmanpaşa University Graduate School of Natural and Applied Science Department of Agricultural Economics Ph. D Thesis 1997- 238 Page Supervisor: Assoc. Prof.Dr. A. Zafer GÜRLER Jury : Prof.Dr. Cemal TALU? : Prof.Dr. Tayfun ÖZKAYA : Assoc.Prof.Dr. A.Zafer GÜRLER In this research we have studied the socio-economical factors of the individuals in the country which have been decided as important points for the extension work to help the cooperations become common. Thus; in the main county, the farmers who are the members and nonmembers of these cooperatives have been seperately compared. In this research we have given theoretical information related to the cooperation extension and the period that a cooperation settles in the country. Other than this some extra information on the agricultural cooperations both in Tokat and Turkey. In the research, finding out the percentage of joining the cooperations and the factors effecting the decision whether to join the cooperations or not we have determined the rate of the farmers who join these cooperations. At this point we have made use of `Khi-square` `varience analysis` and 1 test` according to the specifications of data. Moreover; we have evaluated the factors effecting joining the cooperation by econometric thought and made regretion analysis. According to the results of the research we have determined the differences among the farmers who are members and nonmembers of the cooperations from the view point of the way of authority, social level, taking up the agricultural technology and practicing it, the tendency for the joint work, the level of realization for the cooperative work, socially taking part, the rate of using the mass communication means, mobility, the level of living, the competence of emphaty, the sources to make a living, non agricultural income, agricultural income, the rate of proficiency and making use of the cooperations. We have also found out that determining the social and economical factors are important for the extension work to improve and make common the cooperative extension network. We can say that these specifications can be of guide to bring up the farmers' qualifications for the cooperative extension network. As a result; taking the importance of cooperative extension network in Turkey, it seems a must to determine the cooperative policy of training and extension and to speed up the work. Key Words: Join The Cooperatives, Socio-Economical Factors Effecting Those Who Join Cooperatives, Cooperative Extension