Tokat yöresinde koyun yetiştiriciliğinin bugünkü durumu ve geliştirme imkanlarının araştırılması

Abstract

ÖZET TOKAT YÖRESİNDE KOYUN YETİŞTİRİCİLİĞİNİN BUGÜNKÜ DURUMU VE GELİŞTİRME İMKANLARININ ARAŞTIRILMASI Ahmet AKÇAY Gaziosmanpaşa üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi 1997, 69 sayfa Danıgman : Prof. Dr. Mustafa Kemal ÖZSOY Jüri _jl Prof. Dr. Kamil DOĞAN : Prof. Dr. Mustafa Kemal ÖZSOY : Doç. Dr. Ergün DEMİR Tokat yöresinde, küçük işletmeler bazında, mer'aya dayalı ekstansif koyunculuk yapılmaktadır. Bu çalışma ile, yörede yetiştirilen mevcut koyunların sayı itibariyle tesbiti yapılarak, ırklara ve ilçelere göre dağılımı belirlenmiştir. Ayrıca koç katım, kuzu doğum, sütten kesim ve kırkım tarihleri ile et, süt, yapağı ve kuzu verimleri tesbit edilmiştir. Bu verim düzeyleri, yüksek verimli kültür ırklarının verimleri ile karşılaştırılarak, aradaki verim farklılıkları ortaya konulmuştur. Bu çalışma, il genelindeki koyun varlığını kapsamakla birlikte, anket ve ölçüm çalışmalarını kolaylaştırmak için, iklim ve coğrafi konum bakımından benzer ilçeler kendi aralarında gruplandırılmıştır. Tafsilatı `metod` bölümünde açıklandığı üzere, oluşturulan 3 gruptan seçilen örnek ilçeler Artova, Turhal ve Erbaa'dır, örnek ilçelerin toplam köy sayılarının %18'i oranında, koyunculuk yapılan köyler arasından örnek köyler belirlenmiştir. Her bir örnek köyden şansa bağlı olarak seçilen en az 3 işletmede anket ve ölçüm çalışmaları yapılmıştır. Verilerin elde edilmesinde; Tarım ve Köyişleri Bakanlığı-Tokat 11 Müdürlüğü ve bağlı ilçe müdürlüklerindeki istatistiki bilgilerden, yetiştiricilerle yapılanii mülakatlardan ve bizzat yapılan sayım ve ölçümlerden yararlanılmıştır. Yörede yetiştirilen Karayaka ve Akkaraman koyunları ile ilgili olarak, mevcut literatürlerde yeterli bilgi bulunmakta olup, `Gıcık` koyunlarının tanımı ise ilk defa yapılmıştır. Sonuç itibariyle; Tokat yöresinde yetiştirilen mevcut koyunların sayı itibariyle yeterli fakat, verimlerinin düşük olduğu; verim düzeyini yükseltmek için seleksiyon ve ıslah melezlemesine ağırlık verilmesi gerektiği ortaya konulmuştur. Ayrıca koyunculuğu geliştirme açısından, mevcut mer» alarm ıslahının ve yem bitkisi üretiminin artırılmasının önemine işaret edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Karayaka, Akkaraman ve Gıcık Koyunları

İÜ ABSTRACT THE PRESENT SITUATION OF THE SHEEPRAISING AND RESEARCH ON THE POSSIBILITY OF ITS IMPROVEMENT IN TOKAT REGÎON by Ahmet AKÇAY Gaziosmanpaşa University Institute of Science Main Branch of Animal Science Masters Thesis 1997, 69 page Supervisor : Prof. Dr. Mustafa Kemal ÖZSOY jury : Prof. Dr. Kamil DO?AN : Prof. Dr. Mustafa Kemal ÖZSOY : Assoc. Prof. Dr. Ergiin DEMlR The extensive sheepraising depending upon pasture is realized int. small farms in Tokat region. With this work, the number of sheep and careful classification of the breeds in counties in the region were determined. Furthermore, dates of mating, lambing, weaning, shearing and yield of meat, milk, lambing were observed. These yield levels were compared with yields of high-yield exotic breeds and the difference between two was found out. This work is including in Tokat region sheep existence and also for facilicate investigation and estimate works, the similar towns are forming into eachother, from the point of view climate and geographical situation. According to the `method` part that chose 3 group of example villages Artova, Turhal and Erbaa. The example villages are appear which makes the sheep catlesreeding between the villages. According to the chance that chosen at every example village the investigation on estimate workings have been mahing by the leasf 3 company. In order to get data for this work, statistics available in Provincial Directorate of Agriculture and county directorates of Agriculture was used and also interviews face to face with farmers and personally census and measurement were realized. SufficientIV knowledge is available in present literature for Karayaka and Akkaraman sheep kept in region. The definition of Gıcık sheep however is made first time. In Conclusion, Present sheep raised in Tokat region is sufficient in relation to number but their yield is low. This work prove that selection and breed crossing have to be done to increase yield. Moreover, this work points out that present pasture has to be breeded and production of fodder crops has to be increased in order to improve sheepraising. Key words: Karayaka, Akkaraman and Gıcık Sheeps.