Tokat-Kazova koşullarında makarnalık buğdayların verim, verim öğeleri ve diğer bazı özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma

Abstract

ÖZET TOKAT-KAZOVA KOŞULLARINDA MAKARNALIK BUĞDAYLARIN VERİM, VERİM ÖĞELERİ VE DİĞER BAZI ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Nevzat AYDIN Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi 1997, 55 sayfa Danışman : Prof. Dr. M. Emin TUGAY Jüri : Prof. Dr. M. Emin TUGAY : Doç. Dr. Cevdet AKDAĞ : Doç. Dr. Sabri GÖKMEN Bu çalışma, makarnalık buğday çeşit ve hatlarının verim, verim öğeleri ve diğer bazı özelliklerinin belirlenmesi amacıyla 1995-1996 vejetasyon döneminde Tokat koşullarında yapılmıştır. Araştırmada, Türkiye'nin değişik bölgelerinde üretimi yapılan 10 adet makarnalık buğday çeşidi ile 10 adet çeşit adayı olmak üzere toplam 20 adet makarnalık buğday kullanılmıştır. Araştırma, yazlık ve kışlık iki ayrı deneme şeklinde yürütülmüştür. Denemeler, Tesadüf Blokları Deneme Deseninde 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Toplam 120 (60x2) parselden oluşan denemenin parsel alanı 1.0 m x 5.0 m = 5.0 m2'dir. Her parsele 20 cm sıra arası mesafede 5 sıra ekim yapılmıştır. Ekim, metrekareye 300 canlı tohum gelecek şekilde elle yapılmıştır. Kışlık ekim 20 Kasım 1995, yazlık ekim ise 14 Şubat 1996 tarihinde yapılmıştır. Dekara 12 kg N ve 6 kg P2Os hesabıyla gübre verilmiştir. Azotun 1/3 'ü ekimlebirlikte 2/3 'ü ise sapa kalkma döneminde verilmiştir. Fosforun tamamı ekimle birlikte uygulanmıştır. Çalışmada incelenen bütün özellikler bakımından hem kışlık hem de yazlık denemede çeşitler ve hatlar arasında önemli farklılıklar bulunmuştur. Tane verimi kışlık denemede 390.8-814.8 kg/da arasında değişirken, yazlık denemede tane verimi 3 12. 1-546.6 kg/da arasında değişmiştir. En yüksek tane verimi kışlık ekimde TZF 1 hattından (814.8 kg/da), yazlık ekimde TZF 4 hattından (546.6 kg/da) elde edilmiştir. Gökgöl çeşidi ise her iki ekim zamanında da en düşük tane verimine sahip olmuştur. Kışlık ekim camsı tane oranı, ham protein oranı, bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı ve hasat indeksi dışındaki diğer bütün özellikler bakımından daha yüksek değerler getirmiştir. Anahtar Kelimeler : Makarnalık Buğday, Verim, Verim Öğeleri

Ill ABSTRACT A STUDY ON DETERMINING YIELD, YIELD COMPONENTS AND SOME MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF DURUM WHEAT IN TOKAT-KAZOVA CONDITIONS Nevzat AYDIN Gaziosmanpaşa University Graduate School of Natural and Applied Science Department of Field Crops Master Thesis 1997,55 pages Supervisor : Prof. Dr. M. Emin TUGAY Jury : Prof. Dr. M. Emin TUGAY : Assoc. Prof. Dr. Cevdet AKDA? : Assoc. Prof. Dr. Sabri GÖKMEN This study was conducted to determine yield and yield components and some morphological characters of durum wheat cultivars and breeding lines at Tokat ecological conditions during 1995-1996 growing season. Totally 20 durum wheat genotypes were used. Ten of these genotypes were cultivar which were grown on different areas in Turkey while the rest were breeding lines. The two planting date treatments were fall planting and spring planting. The experimental design was a Randomized Complete Block Design with three replications. It was consisted of 120 (60x2) plots. Plot size was 1.0 m x 5.0 m = 5.0 m2 including five rows per plot. Plant populations were designed to obtain 300 plants per square meter. Sowing was performed by hand. Planting date of fall planting was 20 November 1995, whereas spring planting date was 14 February 1996. Fertilizer rates were calculated as 12 kg N andIV 6 kg P2O5 per decare. All of the phosphorus fertilizer was applied at sowing while nitrojen fertilizer splitted to 1/3 of N at sowing and 2/3 of N at jointing stage. Significant differences were determined among the durum cultivar and breeding lines for all characters at fall and spring planting date. Grain yield of fall planting was between 390.8-814.8 kg/da while it was determined 312.1-546.6 kg/da at spring planting. The highest grain yield at fall planting was obtained from TZF 1 (814.8 kg/da) breeding line. At spring planting, the highest grain yield was obtained from TZF 4 (546.6 kg/da) breeding line. The durum cultivar Gökgöl has produced the lowest grain yield at the two planting date. Fall-planted durum genotypes had higher values for other characters except glassy seed rate, seed N concentration, kernel mass, test weight and harvest index. Key Word: Durum Wheat, Yield, Yield Components