Mısır (Zea mays l.) bitkisinde kendilenmiş hat elde edilmesi üzerinde araştırmalar

Abstract

ÖZET MISIR (Zea mays L.) BİTKİSİNDE KENDİLENMİŞ HAT ELDE EDİLMESİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR Ahmet ÖZ Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Doktora Tezi 1997, 79 sayfa Danışman: Prof. Dr. M. Emin TUGAY Jüri: Prof. Dr. M. Emin TUGAY : Prof Dr. Metin Birkan YILDIRIM : Doç. Dr. Sabri GÖKMEN Bu araştırma 1993, 1995 ve 1996 yıllarında Tokat/Kazova koşullarında yürütülmüştür. Araştırmanın amacı eldeki mısır populasyonlarından kendilenmiş hatlar elde etmek ve bu hatların çeşitli özelliklerini belirlemektir. Kendilemeler sonucunda populasyonlarda incelenen bütün özellikler bakımından değişim olduğu görülmüştür. Tepe ve koçan püskülü gösterme sürelerinde önemli oranda artma; bitki boyu, ilk koçan yüksekliği, koçan uzunluğu, koçanda sıra sayısı, tek koçan toplam, tane ve somak verimleri ve tane sayısında önemli oranda azalmalar meydana gelmiştir. Populasyonlarda bin tane ağırlığı ve ham protein oranı yıllara göre artma ve azalma göstermiştir.II Populasyonlarda amaca uygun görünen K-hatları belirlenmiştir. Üç yıllık sonuçlara göre (K2'de) erkencilik yönünden 4 numaralı populasyon uygun görünmektedir. En yüksek bitki boyu 5, en düşük 28, en uzun koçan da 33 numaralı populasyonlarda ortaya çıkmıştır. Koçanda sıra sayısı, toplam verim ve tane veriminde 56, koçanda tane sayısında 56 ve 64, ham protein oranında 17 numaralı populasyonlar uygun bulunmuştur. Daha güvenilir bir seçim için bu populasyonlarda kertdilemelere devam edilmesi gerekmektedir. Melez mısır elde etmeye uygun olan hatlar ancak 5-6 kuşak kendilemeden sonra tam olarak belirlenebilir. Ancak bu çalışmanın kapsamı melez mısır ıslahının ilk üç yılı ile sınırlı tutulmuştur. Anahtar kelimeler : Yerli melez mısır, kendileme depresyonu, kendilenmiş hat

Ill ABSTRACT A STUDY TO DEVELOP INBRED LINES IN CORN (Zea mays L.) Ahmet ÖZ Gaziosmanpaşa University Graduate School of Natural and Applied Science Department of Field Crops Ph.D.Thesis 1997, 79 pages Supervisor: Prof. Dr. M.Emin TUGAY Jury: Prof. Dr. MEmin TUGAY : Prof. Dr. Metin Birkan YILDIRIM : Doç. Dr. Sabri GÖKMEN This study carried out under Tokat/Kazova conditions during 1993, 1995 and 1996. The objective of this study was to obtain inbred corn lines from the open pollinated corn populations and to determine properties of the lines. Self crossing affected all the characters examined in populations. The tasseling and silking times of populations increased while plant height, first ear height, ear lenght, number of seed rows of ear, grain yield of ear, grain and ear weight and the number of seed per ear decreased significantly. The kernel weight and raw protein rate of grain were flunctuated by years. » It was determined that there were suitable types to develop inbred lines among populations studied. This three-years study showed that the 4th population wasIV suitable to select for earliness. It was also determined that the 5th population was suitable for taller plant height, the 28th population was suitable for shorter plant height, the 33rd population was suitable for longest ear. The 56th population was suitable for row number per ear. The 56th and 64th populations were seed number and the 17th population was suitable for protein rate. It is required that the self crossing should be continued to determine more ' accurate result. The suitable inbred lines for making hybrid corn could be obtain after 5-6 years self crossing. This study was limited with the first three-year result. Key words: Local hybrid corn, inbreeding depression, inbred line.