A Study on the propagation of walnut (juglans regia L.) with bench grafting

Abstract

ÖZET CEVİZ (Juglans regia L.)' İN İÇ MEKAN AŞISI İLE ÇOĞALTILMASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Alev GÜMÜŞ Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilinı Dalı Yüksek Lisans Tezi 2000,47 Sayfa Danışman : Yrd. Doç. Dr. Yakııp ÖZKAN Jüri : Doç. Dr. Muharrem ÖZCAN Jüri : Doç Dr. Yaşar AKÇA Jüri : Yrd. Doç. Dr. Yakup ÖZKAN Bu çalışmada, Juglans regia L. çöğür anaçları üzerinde M 36-5 ceviz lipi ile, Yalova-1, Yalova-3 ve Yalova-4 ceviz çeşitlerinin değişik aşı tipleriyle çoğaltılma imkanları araştırılmıştır. Aşılar, Ocak, Şubat ve Mart ayları olmak üzere üç ayrı dönemde yapılmıştır. Çalışmada, dilcikli aşı, yarma aşı ve yongalı göz aşısı metotları kullanılmıştır. Aşılama işleminde anaç olarak kullanılan bir yaşlı Juglans regia L. çöğürlerinin tepesi aşılamadan önce aşı bölgesinin 3-5 cm üzerinden kesilmiş ve içerisi perlit dolu kasalara yerleştirilerek bir hafta süreyle 25 °C sıcaklık ve % 70-80 nem içeren iklimlendirme odasında ön bekletmeye tabi tutulmuştur. Aşılama işleminden sonra aşılı bitkiler 27-28°C sıcaklık ve % 80-90 nisbi nemde kaynaşmaya bırakılmıştır. Aşılı bitkiler üzerinde aşı tutma ve aşı yaşama yüzdesi ile sürgün uzunluğu gözlemleri yapılmıştır. Ocak döneminde aşı tutma ve aşı yaşama sonuçları istatistiki olarak farklılık göstermemiştir. Bu dönemde en iyi aşı tutma ve aşı yaşama değerleri Yalova-1 x Dilcikli aşı kombinasyonundan (% 39,03 ve % 27,25) alınmıştır. Şubat döneminde ise aşı tutma ve sürgün uzunluğu değerleri üzerine aşı tipinin etkili olduğu bulunurken, aşı yaşama sonuçları ise istatistiki olarak önemli bulunmamıştır. Bu dönemde en iyi aşı tutma sonucu yarma aşıdan (% 65,96), en iyi sürgün uzunluğu değerleri ise dilcikli aşıdan (17,81 cm) alınmıştır. Mart döneminde de aşı tutma ve sürgün uzunluğu değerleri üzerine çeşit ve çeşit x aşı tipi interaksiyonunun etkili olduğu belirlenmiş, aşı yaşama sonuçları ise istatistiki anlamda farklılık göstermemiştir. Aşı tutma da en iyi sonuç Yalova-4 çeşidinden (% 69,00) ve Yalova-4 x Yongalı göz aşısı kombinasyonundan (% 83,85) alınırken, en iyi sürgün uzunluğu değerleri ise, M 36-5 tipinden (20,72 cm) ve M 36-5 x Yongalı göz aşısı kombinasyonundan (23,99 cm) alınmıştır. Anahtar Kelimeler: Çoğaltma, iç mekan aşısı, ceviz çeşitleri

ABSTRACT A STUDY ON THE PROPAGATION OF WALNUT {Juglans regia L.) WITH BENCH GRAFTING Alev GÜMÜŞ Gaziosmanpaşa University Graduate School of Natural and Applied Science Department of Horticultural Science Master Thesis 2000, 47 Pages Supervisor : Asst. Prof. Dr. Yakup ÖZKAN Jury : Assoc. Prof. Dr. Muharrem ÖZCAN Jury : Assoc. Prof. Dr. Yaşar AKÇA Jury : Asst. Prof. Dr. Yakup ÖZKAN In this study, propagation facilities of M 36-5 walnut type, Yalova-1, Yalova-3 and Yalova-4 varieties on Juglans regia L. rootstock with different grafting and budding methods were investigated. Graftings and budding were made in January, February and March. Tongue grafting, cleft grafting and chip budding methods were used. Before grafting, Juglans regia L. rootstocks were shortened by cutting 3-5 cm above union. Grafted plants were put in chests that full of perlit and were held in a room at 25 °C temperature and 70-80 % relative humidity. After grafting, plants were callused at 27-28 °C and 80-90 % relative humidity. Graft-take rates, graft survival rates were determined and shoot lengths were measured. In January term, graft take, graft survival rates were not significantly different. The best graft take and graft survival rates were obtained from Yalova-1 x Tongue grafting combination (39,03 % and 27,25 % respectively). In February term, grafting method had an effect on graft take rates and shoot length. Graft survival rates were not significantly different. Cleft grafting gave the best graft take rates (65,96 %), the longest shoots were obtained from tongue grafting ( 1 7,81 cm). In March term, scion and Scion x Grafting method interaction had an effect on graft take results and shoot lengths. Graft survival rates were not significantly different. Yalova-4 (69,00 %) and Yalova-4 x Chip budding combination (83,85 %) gave the best graft take rales. M 36-5 walnut type (20,72 cm), M 36-5 x Chip budding combination (23,99 cm) gave the longest shoot. Key Words: Propagation, bench grafting, walnut varieties