Tokat-Kazova`da yetiştirilen ıspanak (Spanica oleracea L. )`ta sorun olan yabancı otlar ile bunların verime olan etkileri üzerine araştırmalar

Abstract

Bu çalışma Tokat-Kazova'da yetiştirilen ıspanak {Spinacia oleracea L.)'ta sorun olan yabancı otlar ile bunların verime olan etkilerinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Tarla denemeleri Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Araştırma Alanında, Sürveyler ise 2000 yılı İkbahar ve Sonbahar vejetasyon dönemlerinde Tokat Merkez, Turhal ve Pazar ilçelerinde gerçekleştirilmiştir. Buna göre; 1. Tokat-Kazova'da ıspanak alanlarında yapılan sürveyler sonucunda; 1 Tohumsuz, 1 Parazitik, 2 Monocotyledonae ve 23 Dicotyledonae olmak üzere 27 familyaya ait toplam 73 cins ve 83 yabancı ot türü saptanmıştır. 2. Kazova genelinde %50'nin üzerinde yaygınlık gösteren yabancı ot türleri İlkbahar döneminde; Veronica hederifolia L. + Veronica persica Poiret., Fumaria officinalis L., Stelleria media (L.) Vill., Sinapis arvensis L. ve Cirsium arvense (L.) Scop. Sonbahar döneminde ise; S. media, Lamium amplexicaule L. + Lamium purpureum L., Chenopodium album L. Ve Amaranthus retroflexus L. olarak bulunmuştur. 3. %50'nin üzerinde yaygınlık gösteren yabancı ot türlerinin sayısı Merkez ilçede ilkbahar da 8, sonbahar da 8, Pazar ilçesinde ilkbahar da 5, sonbahar da 6, Turhal ilçesinde ilkbaharda 7, sonbaharda 6 olarak bulunmuştur. 4. Tüm denemelerde otlu kalma süresi uzadıkça buna bağlı olarak verimde büyük düşüşler saptanmıştır. Devamlı otsuz tutulan kontrol parsellerine göre devamlı otlu parsellerin ortalama verimleri Mart sonu yapılan ekimde %71.68, Ağustos sonu ekimde %57.23, Ekim ayı başında yapılan ekimde %53.2, Ocak ayında yapılan ekimde ise %58.38 verim kaybı belirlenmiştir.5. Mart sonu yapılan denemede kritik devre çıkıştan itibaren ikinci ile üçüncü haftalar arası, Ağustos sonunda yapılan ekimlerde çıkıştan sonra birinci ile dördüncü haftalar arası, Ekim ayı başında yapılan ekimlerde çıkıştan sonra iki ile dördüncü haftalar arası, 10 Ocak'ta (kışlık ekim) yapılan denemede ise kritik devre çıkıştan sonra ikinci hafta ile hasat arası olarak bulunmuştur. 6. Yabancı otlar, farklı tarihlerde yapmış olduğumuz tüm denemelerde de ıspanak ta rekabet nedeniyle meydana getirdikleri ürün kayıpları yanında, yaprak eni ve yaprak boyu büyüklüklerinde büyük düşüşlere neden olurken yaprak sapı uzunluğunda ise nispeten daha az düşüşlere neden olmuşlardır. Ispanağın yaprağı yenen ve yeşil olarak tüketilen bir bitki olması nedeniyle bu durum son derece büyük önem taşımaktadır. Denemede yabancı otların ürüne karışması yanında yaprakların ve sapının küçülmesi nedeniyle de ürün kalitesini düşürdükleri sonucuna varılmıştır.

This study was conducted in order to determine important weed species and their effects on spinach yield. Field trials were carried out in the experimental areas of Gaziosmanpaşa University, Agricultural Faculty. Besides, spinach fields in Tokat-Kazova region (Central, Turhal and Pazar districts) were surveyed during 2000 spring and autumn. 1. A total of 83 weed species that belong to 73 different genera within 27 families were identified. Out of these 27 families, one was parasitic, one was cryptogamae, two were monocoryledonae and 23 were dicotyledonae. 2. Of the weed species that are 50 % or more common, Veronica hederifolia L. + Veronica persica Poiret, Fumaria officinalis L., Stelleria media (L.) Vill., Sinapis arvensis L., and Cirsium arvense (L.) Scop., were determined in spring survey while £ media, Lamium amplexicaule L. + Lamium purpureum L., Chenopodium album L., Amaranthus retroflexus L., were observed in autumn survey. 3. The number of weed species that are 50 % or more common are; eight in both spring and autum in the Central district, five in spring and six in autum in the town of Pazar, seven in spring and six in autum in the town of Turhal. 4. In all experiments the yield decreased as the period for which field had weeds prolonged. Relative yield of plots with weeds decreased at a proportion of 71.68 % in late- March sown plots, 57.23 % in late- August sown plots, 53.2 % in early October sown plots and 58.38 % in January sown plots compared to weed-free plots. 5. The critical periods were the second and third weeks after emergence in March trial, first and fourth weeks after emergence in late- August trial, second and fourth weeks in early October trial, and second week and harvest time in January trial.In all experiments carried out at different periods, weed caused some yield losses due to the competition with spinach. The weeds also reduced the leaf width and length, and the leaf petiol length. Since the edible part of spinach is leaf, these effects are important. In the experiment, the quality also reduced due to small leaves and small petiols.