Farklı yaş grubu öğrencilerinin astronominin bazı temel kavramlarına ilişkin düşünceleri

Abstract

Yurt içinde ve yurt dışında astronomi alanında farklı yaş gruplarını içeren birçok araştırma olmasına rağmen yaş gruplarını karşılaştırma yapan çok az sayıda çalışmaya rastlanmıştır. Bu araştırma ile yaşları 10 ile 23 arasında değişen farklı öğrenim düzeyine sahip toplam 974 öğrencinin astronomi kavram ve olaylarına ilişkin fikirlerinin ortaya çıkarılmıştır. Bu araştırmanın amacı farklı yaş gruplarındaki (ilköğretim 4. sınıftan üniversite 4. sınıfa) öğrencilerin astronominin bazı temel kavram ve olayları ile ilgili bilgi düzeyleri belirlenerek bunların birbiri ile karşılaştırmasının yapılmasıdır. Bu temel kavramlar `mevsimler', `gece gündüz', `evrenin merkezi', `yıldızların gündüz görünmeme nedeni', `gece gökyüzündeki en parlak yıldız', `Ay'ın evreleri', `Ay tutulmasında Ay, Dünya ve Güneş'in konumları', `yıldız kayması', `tutulmaların gerçekleşme sıklığı'dır. Bu fikirlerin karşılaştırılması için dereceli puanlama anahtarı hazırlanmış ve öğrenci cevapları bu anahtarda yer alan dereceler içerisine yerleştirilmiştir. Öğrencilerin cevapları dereceli puanlama anahtarında puanlanarak ANOVA testi uygulanmış ve sonuçlar anlamlı ise `Tukey Post Hoc' testi ile hangi gruplar arasında anlamlı farkın bulunduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin soru ile ilgili kavram yanılgılarının frekansları hesaplanmış ve tablo haline dönüştürülmüştür. Öğrenciler ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelerde sahip oldukları kavram yanılgılarının nedenleri araştırılmıştır. Araştırma sonucunda bazı kavram yanılgılarının yaşla birlikte azaldığı, bazılarının yaşla birlikte arttığını, bir kısmının ise yaşla birlikte değişmediği görülmüştür. Yaşla birlikte artan kavram yanılgıları arasında öğretim sonunda ortaya çıkanlara rastlanmıştır. Öğrencilerin kavram yanılgılarının ortadan kaldırılması ve yaş ile birlikte artan kavram yanılgılarının önlenmesi için öğretimin bu yönde düzenlenmesi gerekmektedir.ANAHTAR SÖZCÜKLER: astronomi kavramları / çapraz yaş çalışması / ilköğretim öğrencileri / lise öğrencileri / fen bilgisi öğretmen adayları

At Turkey and abroad at the literature come upon with lots of studies about revealing astronomy concepts at samples of different age groups but few of them compare these age groups with each other. With this study aim to reveal total 974 students? ideas about some astronomy concepts whose age changing 10 to 23. This study?s aim is to determine different age group students? (from elementary 4th class to university 4th class) knowledge level about some basic astronomy concepts and events and compare them with each other. These basic concepts are `seasons?, `day-night cycle?, `centre of the Universe?, `where are the stars during the day?, `at night the most shining star?, `phases of the Moon?, `Moon, Earth and Sun?s position at the Lunar eclipse?, `shooting star? and `frequency of occurring eclipses?. To compare these ideas rubrics are prepared and students? answers take place at these rubrics. Students? scores evaluate with ANOVA for each question and if results are significant, `Tukey Post Hoc? test is applied to determine relation between groups. Students? misconceptions frequencies are calculated about questions. With interviews students? misconceptions? causes are searched. Result of research appears that some misconceptions reduce with age, some misconceptions increase with age, some don?t change with age. Among misconceptions increase with age some of them appear after instruction. To remove students? misconceptions and prevent misconceptions increases with age instruction is constructed at this way.KEY WORDS: Astronomy concepts / cross age studies / elementary school students / high school students / prospective science teachers