Tokat domates üretim alanlarında bakteriyel kanser (Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis (Smith) Davis et al.) hastalığının rastlanma sıklığı ve bu hastalığa karşı domates EBR3 mutantlarının reaksiyonlarının belirlenmesi

Abstract

Domateste Bakteriyel Solgunluk ve Kanser Hastalık etmeni Clavibacter michiganensis subsp.michiganensis (Cmm) olup hastalık etmeni özellikle domateste önemli ürün kayıplarına neden olmaktadır. Bakteriyel hastalık etmeni tohum kaynaklı bir etmen olduğundan yapılan kültürel önlemler tek başına yetersiz kalmakta kimyasal kullanımını artırmaktadır. Hastalığın kontrolü için dayanıklılık genleri taşıyan domates bitkilerinin geliştirilmesi hastalığın %100 genetik kontrolünü sağlayacak ve tarımsal üretimin çevre üzerindeki olumsuz baskısını azaltacaktır.Tokat ili karasal iklim ile karadeniz nemli ikliminin birleştiği ve bakteriyel kanser hastalık etmenin ihtiyaç duyduğu tüm şartları içermektedir. Bu amaçla çalışmada Tokat ili domates yetiştiriciliği yapılan alanlarda 2008 ve 2009 yıllarında hastalık etmeni Cmm' nin rastlanma sıklığını belirlemek amacıyla iki yıllık sürveyler yapılmıştır. İlk yıl sürvey çalışmalarında domates yetiştiriciliği yapılan alanlardan 44 adet bakteri izolatı elde edilerek izolatlarda yapılan biyokimyasal analizler sonucunda Cmm hastalık etmeni bulunamamıştır. İkinci yıl sürvey çalışmaları domates arazilerinden 55 tarlada yürütülmüş, bunlardan 39 ayrı bölgeden toplanan özellikle solgunluk belirtisi gösteren bitkilerden elde edilen 39 adet bakteri izolatı moleküler analizlerden geçirilmiş, izole edilen bakterilerden 3 adetinin Cmm olduğu bulunmuştur. Bu sonuçlar Tokat ili domates üretim alanlarında 2009 yılı bakteriyel kanser hastalığının %1.65'lik bir sıklıkta olduğunu ortaya koymuştur.Bakteriyel kanser etmenine karşı dayanıklı domatesler elde edebilmek için hassas EBR3 domates hattı mutasyona uğratılarak oluşturulan M2 mutant populasyonunda bitkiler patojenisite testlerinden geçirilmiştir. Patojenisite testlerinden geçirilen 300 adet M2 mutant domates bitkisinden 25 adeti bakteriyel kanser hastalık etmeninden etkilenmemiş ve M3 mutant populasyonu için tohumları alınmıştır. Bakteriyel kanser hastalığına dayanıklı kültür domatesi oluşturabilmek için genotip üzerinde yapılan tek baz çiftinden (single base pairs) oluşan mutasyonlar sonucunda bulunan 25 adet M2 domates bitkisi ileride yapılacak çalışmalar için çok önemli sonuçlar vermektedir.

Tomato Bacterial Wilt and Canker Disease caused by Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis (Cmm) reasons significant crop loss especially on tomatoes. The bacterial canker is seedborn disease; however, cultural management is insufficient to control the disease and chemical applications slightly increase to control the bacterial pathogen. Tomato plants containing disease resistant genes are able to ensure resistance the bacterial disease in 100% efficency and the genetical control prevents environment from unwanted chemical applications.Continental and humid black sea climates meet at Tokat, therefore, the climatic factors encourage the bacterial canker disease. Two year survey programs have established to investigate prevalence of bacterial Cmm for 2008 and 2009 years in tomato grown areas at Tokat. In the first year surveys 44 bacterial isolates were collected and analyzed with biochemical tests analysis, none of the bacterial isolates was found as Cmm. In the second year surveys, 39 bacterial isolates were collected from tomaato fields. All 39 isolates were anlyzed with molecular test and 3 of them were found as Cmm. These results revaled that tomato grown areas of Tokat province infected with bacterial canker where bacterial canker density was %1.65.To obtain resistant tomatoes, tomato cultivars were tested in pathogenicty tests. A susceptible EBR3 tomato line was mutagenised and all produced M2 mutant plants were inoculated with Cmm2 bacteria. The pathogenicity tests have shown that 25 M2 tomato mutant plants were resistant among 500 M2 seedlings. Bacterial canker resistant 25 M2 tomato mutant plants have single base pair mutation in their genotypes, the mutations will be further anayzed in future studies.