Tokat ekolojik koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilebilecek silajlık Sorgum (Sorghum bicolor L). Moench) çeşitlerinde farklı sıra aralıklarının bazı morfolojik ve tarımsal özellikleri üzerine etkisi

Abstract

Bu araştırma 2011 yılı vejetasyon döneminde Tokat-Kazova ekolojik koşullarında ikinci ürün olarak ümitvar sorgum çeşitlerinin (Digestivo, Rox ve Fito 26250) farklı sıra arası mesafelerinin (15, 25, 35, 45 ve 55 cm) bazı morfolojik ve tarımsal özelliklerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür.Araştırma sonuçlarına göre; ham protein oranları, ADF (Asit Deterjan Lif), NDF (Nötral Deterjan Lif) ve sindirilebilir kuru madde oranları (%) bakımından çeşitler, sıra arası mesafe uygulaması ve çeşit x sıra arası mesafe interaksiyonu arasındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır. En yüksek yaş ot verimi 3424,4 kg/da ile Rox çeşidi 15 cm sıra arası mesafe uygulamasından, en düşük ise 1747,4 kg/da ile Digestivo çeşidinin 55 cm sıra arası uygulamasından elde edilmiştir. Kuru madde verimleri bakımından ise en yüksek değer 1432,5 kg/da ile Rox çeşidi 35 cm sıra arası mesafe uygulamasından, en düşük değer 666,8 kg/da ile Digestivo çeşidi 55 cm sıra arası mesafe uygulamasından elde edilmiştir. En yüksek sindirilebilir kuru madde verimi 821,0 kg/da ile Rox çeşidi 35 cm sıra arası mesafe uygulamasından, en düşük ise 380,4 kg/da ile Digestivo çeşidi 55 cm sıra arası mesafesinden elde edilmiştir. Bitki boyları 149,0-209,0 cm, yaprak sayıları 7,1-8,7 adet/bitki, tek bitki ağırlıkları 119,0-235,7 g/bitki arasında değişiklik göstermiştir.Bu çalışmanın sonucuna göre Tokat-Kazova ve benzeri ekolojik koşullarda kuru madde verimi, kuru ot verimi, ham protein verimi ve sindirilebilir kuru madde verimi bakımından Rox çeşidinin 15 ve 25 cm sıra arası mesafe uygulamasının yüksek performans gösterdiği belirlenmiştir.Anahtar kelime : silajlık sorgum, sıra arası mesafesi, SKMV, ADF, NDF

This research was conducted to determine effect of row spacings on some morphological and agronomic traits of some promising cultivars sorghum as second crops under Tokat-Kazova ecological conditions in vegetation period of 2011.The differences between row spacings and cultivar x row spacing interaction were found statistically non-significant in crude protein ratio ADF, NDF and digestible dry matter rate (%). The highest green forage yield was detected in cultivar Rox in 15 cm row spacing as 3424,4 kg/da and the lowest green forage yield was obtained from cultivar Digestivo in 55 cm as spacing with 1747,4 kg/da. In dry matter yield; the highest value was obtained in cultivar Rox in 35 cm row spacing as 1432,5 kg/da, the lowest value was determined in cultivar Digestivo in 55 cm row spacing as 666,8 kg/da. The highest digestible dry matter yield was obtained from cultivar Rox in 35 cm row spacing with 821 kg/da, and the lowest value of digestible dry matter was 380kg/da which was detected in cultivar Digestivo 55 cm row spacing. Plant weight, number of leaf and single plant weight were found to be between 129,0-209,0 cm, 7,1-8,7, 119,0-235,7 g respectively.According to result, it was found that in Tokat-Kazova and similar ecological conditions, cultivar Rox in 15 and 25 cm row spacings showed the best performance in dry matter yield, dry forage yield, crude protein yield and digestible dry matter yieldKeywords: silage sorghum, row spacings, IVDMD yield, ADF, NDF