Başçiftlik beyazı yerel patates (Solanum tuberosum L.) çeşidinden seçilen ümitvar klonların performanslarının belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma 2010 yılında Tokat-Kazova/Yayladalı şartlarında, Başçiftlik Beyazı yerel patates çeşidinden DNA markörleri ile belirlenen farklı klonların diğer bazı özelliklerini incelemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada Başçiftlik Beyazı yerel patates çeşidinden seçilen 16 klon ile 5 tescilli çeşit kullanılmıştır. Klonlardan 13?ü beyaz, 3? ü sarı yumru iç rengine sahiptir. Çalışma Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırmada, çıkış süresi, çıkış oranı, bitki boyu, ana sap sayısı, dekara yumru verimi, ocak başına yumru verimi, ocak başına yumru sayısı, ortalama yumru ağırlığı, yumru iriliği dağılışı, kuru madde, nişasta ve protein içerikleri belirlenmiştir. Ayrıca klonların büyüme şekli, çiçek rengi, yumru göz derinliği, yumru şekli ile olgunlaşma süreleri de belirlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, dekara yumru verimleri 972,2-2626,2 kg arasında değişmiştir. İncelenen klonlar içerisinde en yüksek dekara yumru verimi BB-4/B?den elde edilmiştir. Bu klonla BB-13/B ve BB-7/B dekara yumru verimi bakımından aynı yüksek verimli grupta yer almışlardır. Araştırmada incelenen genotiplerin kuru madde oranları % 22,63-28,93 arasında değişmiştir. Başçiftlik Beyazına ait klonların, genellikle tescilli çeşitlerden daha yüksek kuru madde oranına sahip oldukları belirlenmiştir. Buna göre; Başçiftlik Beyazı yerel patates çeşidinin içerisinden seçilen klonlardan BB-4/B, BB-7/B ve BB-13/B kodlu olan genotipler, dekara yumru verimi, kuru madde ve nişasta içeriği ile protein oranları bakımından üstün özellikler gösterdiklerinden dolayı bundan sonraki çalışmalarda değerlendirilmelerinin uygun olacağı sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Patates, Solanum tuberosum L., Başçiftlik Beyazı, Yerel patates çeşidi, Yumru verimi, Protein oranı

This research was carried out in order to investigat some characteristics of superior clones selected among the Başçiftlik Beyazı local potato varieties under Tokat-Kazova/Yayladalı conditions in 2010. In the research, 16 clones and 5 registered varieties selected among the Başçiftlik Beyazı local potato varieties were used. Thirteen of the clones had white, and 3 had yellow tuber colors. The study was carried out in the complete randomized block design with three replications. In the research; emergence period, plant height, number of main stems, tuber yield per decare, tuber yield per hill, number of tubers per hill, average tuber weight, distribution of tuber size, dry matter, starch and protein contents were determined. Moreover, growth pattern of clones, color of flowers, tuber eyes depth, shape of tuber and maturation period were also determined. According to the obtained data, tuber yields per decare varied between 927.2 and 2626.2 kg. Within the investigated clones, the highest tuber yield was obtained from BB-4/B. These clones took place within the same high yield group in terms of tuber yield with BB-13/B and BB-7/B. Dry matter content of the genotypes investigated in this research varied between 22.63% and 28.93%. It was determined that the clones of BaşçiftlikBeyazı generally had higher dry matter ratio than the registered varieties. According to the resaarch; it was concluded that the genotypes coded as BB-4/B, BB-7/B and BB-13/B clones selected among the Başçiftlik Beyazı local potato varieties will be appropriate for evaluation in future studies due to their superior characteristics in terms of tuber yield, dry matter starch content and protein ratio. Key Words: Potato, Solanum tuberosum L., Başçiftlik Beyazı, Local PotatoVariety, Tuber Yield, Protein Ratio