Kırşehir koşullarında farklı biçim zamanları ve karışım oranlarının macar fiği + tahıl karışımlarının verim ve kalitesi üzerine etkileri

Abstract

Bu araştırma, 2012-2013/2013-2014 vejetasyon dönemlerinde Kırşehir ekolojik koşullarında Macar fiğinin (Vicia pannonnica Crantz), arpa (Hordeum vulgare L.) ve tritikale (XTriticosecale Wittmack) ile karışımlarının performansını belirlemek amacıyla tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmanın iki yıllık ortalama sonuçlarına göre; en yüksek yaş, kuru ot verimleri ve SKMV değerleri %25 MF+%75 T karışımından (sırasıyla 1677,1, 500,3 ve 315,9 kg/da), en yüksek ham protein oranı yalın ekilen Macar fiğinden (% 18,8), en yüksek ham protein verimi %75 MF+%25 T karışımından (% 70,3 kg/da), en düşük ADF, NDF oranları ile en yüksek SKMO ve NYD değerleri yalın ekilen Macar fiğinden (sırasıyla % 28,9, 49,5, 66,4 ve 125,3) elde edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre; tür ve karışımların vejetasyon dönemleri karışımdaki tahılların karınlanma döneminden çiçeklenme ve süt olum dönemlerine doğru ilerledikçe ADF ve NDF oranları artarken, ham protein oranları azalmıştır. Karışıma giren Macar fiği oranındaki artış ADF ve NDF oranlarında azalışa, karışımların ham protein oranlarında ise artışa neden olmuştur. Tür ve karışımların SKMO ve NYD değerleri tahılların karınlanma döneminden süt olum dönemine gelindikçe azalırken, yaş ot, kuru ot ve SKMV değerleri artmıştır. Tritikalenin çiçeklenme döneminde biçilen %50 MF+%50 T karışımından % 31,4 ADF, % 51,7 NDF, % 64,5 SKMO ve % 14,6 ham protein oranı, 76,0 kg/da ham protein ve 364,3 kg/da sindirilebilir kuru madde verimine sahip; 1701,4 kg/da yaş ot veya 518,9 kg/da kuru ot elde etmek mümkündür. Kırşehir ve benzer ekolojilerde yetiştirilmesi düşünülen tek yıllık baklagil+tahıl karışımları için, verim ve kalite özellikleri, biçim zamanlarıyla birlikte değerlendirildiğinde; üstün verim ve kalite için %50 MF+%50 T karışımının karışımdaki tritikalenin çiçeklenme döneminde biçilmesi ve uygun ekim zamanının saptanmasına yönelik araştırmaların yürütülmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

This research was conducted to determine the performance of pure sowings and mixtures of Hungarian vetch with two cereal species (barley and triticale) in forage yield and forage quality during the growing seasons of 2012-2013 and 2013-2014.As a result of this study, the highest green herbage, dried herbage and digestible dry matter yields were obtained from the mixture of %25 MF+%75 T (1677,1, 500,3 and 315,9 kg/da respectively) while the highest crude protein ratio was observed from the pure sowing of Hungarian vetch (% 18,8). The highest crude protein yield was obtained from the mixture of %75 MF+%25 T (% 70,3 kg/da) while the lowest ADF and NDF ratio with the highest DDM ratio and RFV were obtained from the pure sowing of Hungarian vetch (% 28,9, 49,5, 66,4 and 125,3 respectively). Although ADF and NDF ratio were increased by delaying of cutting from booting to milky stage, crude protein ratio was decreased by it. Increasing the Hungarian vetch ratio affected negatively the ADF and NDF ratios while it affected positively crude protein ratio. DDM ratio and RFV value were decreased by the delaying of cutting from booting stage to milky stage while green, dried herbage and DDMY were increased by it. Cutting the mixture of %50 MF+%50 T at the flowering time of triticale resulted in % 31,4 ADF, % 51,7 NDF, % 64,5 DDMR and % 14,6 crude protein ratio, 76,0 kg/da crude protein, 364,3 kg/da digestible dry herbage, 1701,4 kg/da green herbage and 518,9 kg/da dry herbage yields. According to finding of this study, it was concluded that the mixture of %50 MF+%50 T as a mixture of Hungarian vetch and cereal and flowering stage of the triticale in the mixture as harvest time could be recommended for Kırşehir as well as for the areas having similar ecological conditions with Kırşehir in terms of high hay yield and quality. It was also concluded that research should be conducted for determining the proper sowing time of the mixture.