A sınıfı buharlaşma kabından olan günlük buharlaşmanın modellerle tahmini

Abstract

A sınıfı buharlaşma kabı ve içerisindeki mikrometreli derinlik ölçerin maliyeti, nitelikli ölçüm personeli ihtiyacı, ölçüm saatinde personelin uygun olmaması, konumlandırıldığı alandaki özel çevre isteği, yıllık bakımı, ölçümün yapılamadığı durum (suyun donması, suyun aşırı yağıştan taşması), ölçüm cihazının arıza yapması ve otomatik ölçüm cihazlarının pahalı olması gibi faktörler bu kabın her yerde ve her zaman kullanılmasını kısıtlamaktadır. Ek olarak bazı durumlarda ve çeşitli çalışmalarda ihtiyaç duyulan günlük kap okumaları çeşitli sebepler nedeniyle alınamamış olabilir. A sınıfı buharlaşma kabının işletilmesi ve kurulmasındaki bu tür sıkıntılardan kurtulmak amacı ile kaptan olabilecek buharlaşmayı tahmin etmek için zaman içinde çeşitli modeller geliştirilmiştir. Bu çalışmada birçok model içerisinden direk açık yüzey buharlaşması ve A sınıfı buharlaşma kabından oluşabilecek buharlaşmayı tahmin etmesi bakımından geliştirilen Penman, Kohler-Nordenson-Fox, Christiansen, Priestley-Taylor ve Linacre modelleri kullanılmıştır. Samsun Meteoroloji 10. Bölge Müdürlüğünden 2012 ve 2013 yıllarına ait günlük iklim parametreleri ve A sınıfı buharlaşma kabı ölçümleri alınmıştır. Bu iklim parametreleri seçilen modellere uygulanmış ve elde edilen sonuçlar günlük, aylık ve yıllık (günlük toplamlar kullanılarak) zaman diliminde istasyonda gözlemlenen A sınıfı buharlaşma kabı değerleri ile karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak, Samsun merkez koşullarında A sınıfı buharlaşma kabından oluşabilecek buharlaşma miktarı tahmin edilmek isteniyor ise günlük değerlendirmede Priestley-Taylor modelinin, aylık ve yıllık değerlendirmede ise Penman modelinin tercih edilmesi önerilmektedir. Ayrıca Christiansen modelinde yer alan 0,473 değeri yerine yöreye uygun olarak bulunan 0,322 katsayısının kullanılması önerilebilir.

Factors such as; the cost of Class A evaporation pan and the depth micrometer inside, the need for qualified measurement staff, the staff's not being available at the hour of measurement, special environment demands of where it is located, annual maintenance, conditions when measurements cannot be made (water freezing, overflow of the water due to excess rainfall), breakdown of measurement devices and expensive automatic measurement devices limit the use of this pan everywhere and every time. In addition, for various reasons, it may not be possible to take daily pan readings which are required at some cases and for some studies. In order to eliminate these problems in building and running Class A evaporation pan, various models have been developed in time to predict the evaporation that can occur from the pan. This study between a lot of models uses the models of Penman, Kohler-Nordenson-Fox, Christiansen, Priestley-Taylor and Linacre which have been developed to predict the direct open surface evaporation and the evaporation that can occur from Class A evaporation pan. The daily climate parameters and Class A evaporation pan measurements of the years 2012 and 2013 taken from Samsun Meteorology 10th District Directory. The Samsun climate parameters were applied on the chosen models and the values obtained via models were compared with the Class A evaporation pan measurements observed meteorology station in daily, monthly and annual (by using daily totals) periods of time. As a conclusion, for the prediction of evaporation amount that may occur from Class A evaporation pan, Priestley-Taylor model was recommended for daily evaluation while Penman model was recommended for monthly and annual evaluation. In addition, using the coefficient of 0,322 which was found to be suitable for the area instead of the value of 0,473 in the original Christiansen model can be recommended.