4. sınıf öğrencilerinde gezi-gözlem ile desteklenmiş öğretimin çevre kirliliği ile ilgilifarkındalıklarının oluşumuna etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, dördüncü sınıf öğrencilerinde gezi gözlem ile desteklenmiş öğretimin çevre kirliliği ile ilgili farkındalıklarının oluşumuna etkisi bulunmaya çalışılmıştır.Araştırma, 2009?2010 Eğitim-Öğretim yılında Balıkesir ili merkez köylerinden, Kamçılı Köyü'ndeki Şamlı Kamçıllı İlköğretim Okulunda öğrenim gören 11 dördüncü sınıf öğrencisi ile yapılmıştır. Araştırma nitel bir araştırma olup, veriler resim çalışması, görüşme, anket ve gezi-gözlem yapılma yolu ile toplanmıştır. Ayrıca, dördüncü sınıf Fen ve Teknoloji kitabı ve Türkçe ders kitapları incelenmiştir. ?Çevre ve Çevre Kirliliği? konularının geçtiği temalar ve konular incelenmiş, bunlarla ilgili kazanımlar çıkarılmıştır. Çevre konularının geçtiği temalardaki çevre ile ilgili kavramlar da çıkarılmıştır. Yani doküman analizi yapılmıştır.?Çevre ve çevre kirliliği? konularını içeren bir buçuk aylık ders anlatımı süreci yapılmıştır. Öğrencilerin kirli çevre farkındalıklarını ölçmek için veriler iki aşamada toplanmıştır. Ders anlatımına geçmeden önce ön resim çalışması, bu yaptıkları resimleri anlatmalarına yönelik ön yapılandırılmamış görüşme ve ön Çevre Kirliliği Anketi yapılmıştır. Daha sonra ders anlatımına geçilmiştir. Dersler tamamlandıktan sonra köyde gezi-gözlem yapılmıştır. Sonra, son resim çalışması, yapılan bu resimleri anlatmaya yönelik son görüşme, son çevre kirliliği anketi uygulanmıştır. Bu ön çalışma ile son çalışma arasındaki farklara bakılmış ve bu farkların nelerden kaynaklandığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu araştırmada şu sonuçlara ulaşılmıştır:Ön resim çalışması, ön görüşme ve ön anket sonucunda öğrencilerin yaşadıkları köyde çevre kirliliğine sebep olan maddeler; inek ve koyun pislikleri, bu inek ve koyun pisliklerinin evlerin yanlarında biriktirilmesinden dolayı oluşan çevre kirliliği ve kötü kokular, köyde bulunan insanların çöplerini dereye dökmeleri sonucu oluşan dere kirliliği, insanların yerlere çöp atmalarından dolayı oluşan çevre kirliliği, köyde bulunan mandıranın yarattığı çevre kirliliği ve evlerde yanan sobaların dumanları sonucu oluşan hava kirliliğidir.Çevre ve çevre kirliliği ile ilgili temanın anlatımından sonra yapılan gezi-gözlem, son resim, son görüşme ve son anket sonuçlarına göre yukarıda yazılanlara ek olarak öğrenciler, duvarlara yazılan yazıların oluşturduğu görüntü kirliliği, yolların kenarına bırakılan tarım aletleri ve eski ev eşyalarının oluşturduğu görüntü kirliliği, sigara izmaritlerinin oluşturduğu çevre kirliliği, insanların yerlere plastik şişeler, yemek artıkları, ambalaj atıkları atması sonucu oluşan çevre kirliliği, insanların çamaşır suları, çay artıkları ve çeşitli suları rasgele dışarı dökmesi sonucu oluşan çevre kirliliği, köyde başıboş dolaşan köpeklerin pisliliğinin oluşturduğu çevre kirliliği ifadelerini belirtmişlerdir.Son çalışmalarda, ön çalışmalara göre öğrencilerde iyi yönde gelişmenin olduğu görülmüştür. Son çalışmalarda öğrencilerin farkındalıklarının arttığını görülmüştür.Kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre çevre farkındalıklarının daha fazla, çevreye karşı daha duyarlı ve daha bilinçli olduğu görülmüştür.Son olarak, bu araştırmaya katılan öğrencilerin sürekli hayatında olduğu, sürekli gördüğü, sürekli hissettiği, sürekli karşılaştığı şeylerin farkında olduğu, onları unutmadığı görülmüştür.Anahtar Sözcükler: İlköğretim, Çevre, Çevre Kirliliği, Çevre Eğitimi, Çevre Farkındalığı

In this research it has been tried to find out how the fourth grade students education with the support of trip-observation about the effect of formation of environmental pollution awareness.The research has been done with eleven fourth grade students of Şamlı Kamçıllı Primary School, in Kamçıllı, one of the villages of Balıkesir. The research is making questionnaires, going a trip and observing. Besides this, fourth grade Science and Technology and Turkish course books have been examined. The themes and topics about ?Environment and Environmental Pollution? have been examined and gains related with these have been deducted. The concepts related to the environment have been also deducted from the themes about environment. In other words, documental analysis has been done.Classes including topics about environment and environmental pollution have been given for one and half month. For evaluating the students? perceptions of the environmental pollution the data have been collected in two steps. Before giving lectures about ?Environment and Environmental Pollution?, first drawing pictures study, first conversations about the pictures that they drew and first questionnaire about Environmental Pollution have been done. Later on lectures have been given. After completing the lectures, trip and observation have been made in the village. Finally last drawing pictures study, last conversations about the pictures that they drew and and last questionnaire about Environmental Pollution have been done.The differences between the first and the last studies have been examined and the source of these differences has been tried to find out. In this research these conclusions have been obtained:According to the first drawn pictures, first conversations and the result of the first questionnaire the things that cause environmental pollution in the village that the students live ; droppings of the cows and the sheep, the environmental pollution and reek caused by the accumulation of these droppings near the houses, the stream pollution caused by the rubbish thrown into the stream by the people living in the village, the environmental pollution caused by the people that throw rubbish around, the environmental pollution caused by the dairy in the village and the air pollution caused by the smoke of the stoves in the houses.According to the results of the trip-observation, last drawn pictures, last conversation and last questionnaire that have been done after giving the lectures on environment and environmental pollution, in addition to the things written above, the students have mentioned the visionary pollution caused by the writings on the walls, the visionary pollution caused by the agricultural equipment and old furniture that are left on the sides of the roads, the environmental pollution caused by the cigarette butts, the environmental pollution caused by the people throwing away plastic bottles, leftover food and packages, the environmental pollution caused by the people pouring out bleacher, tea and dirty water randomly, the environmental pollution caused by droppings of the dogs wandering freely in the village.When the last studies are compared to the first studies, it has been seen that the students have had good progress in the last studies. In the last studies, it has been seen that the awarenesses of the students has increased.It has been seen that the girl students have more environmental awareness than the boy students and therefore they are more sensitive and conscious about the environment.Lastly it has been seen that the students participating into this research are aware of the things that they have, see, feel and come across in their lives and they do not forget these things.Key Words: Primary Education, Environmental Pollution, Environmental Education, Awareness of Enviroment