Sivas-Gürün şartlarında aspir üretiminde farklı toprak işleme sistemlerinin enerji kullanım etkinliği açısından karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Sivas-Gürün şartlarında aspir tarımında farklı toprak işleme yöntemlerinin enerji kullanım etkinliğine etkilerini belirlemektir. Araştırmada farklı toprak işleme sistemleri olarak; geleneksel ve korumalı toprak işleme yöntemlerinin uygulanmasıyla, enerji kullanım etkinliği açısından en uygun toprak işleme yönteminin belirlenmesine çalışılmıştır. Denemelerde Linas ve Remzibey-05 aspir çeşitleri ile farklı toprak işleme sistemleri olarak; TİS-1 (geleneksel toprak işleme yöntemi: kulaklı pulluk + kültivatör + ekim makinası), TİS-2 (koruyucu toprak işleme sistemi-1: goble disk + ekim makinası), TİS-3 (koruyucu toprak işleme sistemi-2: çizel + diskli tırmık + ekim makinası), TİS-4 (koruyucu toprak işleme sistemi-3: anızda ekim makinası kullanımı) uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre en yüksek özgül enerji değeri Linas ve Remzibey-05 çeşitlerinde sırasıyla TİS-4 (42.29 MJ kg-1) ve TİS-4 (43.88 MJ) bulunurken, en düşük enerji oranı ise çeşitlere göre sırasıyla TİS-1(0.024 kg MJ-1) ve TİS-1 (0.023 kg MJ-1) olarak belirlenmiştir. Aspir üretiminde toplam girdi enerjileri içerisinde her iki çeşit için en yüksek payı gübre enerjisi alırken, bunu yakıt-yağ enerjisini takip etmiştir. Bulgulara göre, Sivas ilinde aspir tarımında, çizel kullanımlı TİS-3 toprak işleme sisteminin geleneksel toprak işlemesine alternatif olarak daha uygundur ve enerji kaynakları ve çevrenin korunumu açısından uygulanabilir.

The aim of this study is to determine the effects of different tillage systems on energy use efficiency of safflower production in Sivas province. In the study, traditional and protective tillage systems from different tillage systems have been examined and the best tillage method has been tried to be determined in terms of energy use efficiency. Two varieties of safflower (Linas and Remzibey-05) and the tillage systems were applied as TİS-1 (the conventional tillage system: moldboard plough + cultivator - float + planter), TİS-2 (conservational tillage system-1: goble disc + planter), TİS-3 (conservational tillage system-2: chisel + disc harrow + planter), TİS-4 (conservational tillage system-3: no-till) were used in the experiments. According to the results, the highest specific energy was found in TİS-4 (42.29 MJ kg-1) and TİS-4 (43.88 MJ kg-1) for Linas and Remzibey-05 cultivars, whereas, The highest energy efficiency ratio was found in TİS-1 (0.024 kg MJ-1) and TİS-1 (0.023) for Linas and Remzibey-05 cultivars, respectively. It was found that the highest usage ratio in total energy input belongs to fertilizer energy and fuel-oil energy in safflower production. In conclusion, TİS-3 soil tillage was the appropriate system as alternative soil tillage system to conventional system was quite practicable for preservation of energy sources and environment in safflower farming of Sivas province.