Ölüm kaygısı ölçeği geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Bu çalışmada yeni bir ölüm kaygısı ölçeği geliştirilmiş ve daha sonra da bu yeni ölçeğin geçerlik ve güvenirliğinin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırma Gaziosmanpaşa Üniversitesinin öğrencilerinden seçilen üç ayrı örneklem grubu ile yürütülmüştür. Madde havuzu oluşturulurken tümevarımcı ve tümdengelimci yaklaşımlar birlikte kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak yeni geliştirilen Ölüm Kaygısı Ölçeği (ÖKÖ), Thorson-Powell Ölüm Kaygısı Ölçeği (TP-DAS), Beck Depresyon Envanteri (BDI), Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri (STAI) ve Beck Umutsuzluk Ölçeği (BHS) kullanılmıştır. ÖKÖ'nün psikometrik özellikleri madde toplam korelasyonu, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi, %27'lik alt-üst grup farkının anlamlılığı, ölçüt bağıntılı geçerlik, iç tutarlık, test-tekrar test yöntemleri ile incelenmiştir. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda 20 maddeden oluşan ölçeğin toplam varyansın % 67.27'sini açıklayan üç faktörlü bir yapı gösterdiği belirlenmiştir. Bu faktörler ?ölümün belirsizliği?, ?ölümü düşünme ve tanıklık? ve ?acı çekme? olarak adlandırılmıştır. Bu üç bileşenli yapı doğrulayıcı faktör analizi ile test edilmiştir. Gerçekleştirilen t testi ile % 27 alt-üst grup ortalamaları arasındaki fark anlamlı bulunmuştur. Ölüm Kaygısı Ölçeği ile TP-DAS, sürekli kaygı, durumluk kaygı ve BDI arasındaki korelasyonlar sırasıyla .76, .43, .28 ve .24 bulunmuştur (p<.01). Ölçeğin Cronbach alfa katsayısı ile iki hafta süreli test- tekrar test güvenirliği sırasıyla .95 ve .82 bulunmuştur. Sonuç olarak, ÖKÖ Türk üniversite öğrencilerinin ölüm kaygısı düzeylerini ölçmek için geçerli ve güvenilir bir araç olarak tavsiye edilebilir.

The aim of this study was to develop a new death anxiety scale and investigate it?s validity and reliability. This studty was carried out with three separate samples which consisted of Gaziosmanpaşa University students. Inductive and deductive approaches were used together for generating the item pool. Developed by the researcher, the Death Anxiety Scale (ÖKÖ), Thorson-Powell Death Anxiety Scale (TP-DAS), Beck Depression Inventory (BDI), State-Trait Anxiety Inventory (STAI), Beck Hopelessness Scale (BHS) were used to collect the data in the study. The psychometric properties of the ÖKÖ were analyzed by item-total correlations, exploratory and confirmatory factor analyses, t-tests between the means of upper 27 % and lower 27 %, criterion related validity, internal consistency and test-retest reliability methods. Exploratory factor analysis revealed that the scale contains 20 items within three factors, representing 67.27 % of the total variance. Confirmatory factor analysis revealed that the model was well fit. These factors were labeled ?ambiguity of death?, ?thinking and witnessing death? and ?pain?. According to t-test results, differences between the means of upper 27 % and lower 27 % were significant. Correlations between the ÖKÖ and TP-DAS, Trait anxiety, State anxiety, BDI were .76, .43, .28, .24, respectively (p<.01). Internal consistency and two weeks test-retest reliability coefficients were .95 and .82, respectively. In conclusion, the Death Anxiety Scale is recommended as a reliable and valid instrument to measure death anxiety levels in Turkish university students.