Öğretmenlerde tükenmişliğin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi: Bir meta analiz çalışması

Abstract

Bu araştırmanın amacı, meta-analiz yöntemi kullanarak, öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerini cinsiyet, medeni durum ve kurum türü değişkenlerine göre incelemektir.Araştırma, cinsiyet, medeni durum ve kurum türü değişkenlerinin öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri üzerine etkisini incelemek için yapılmış olup literatür taraması sonucu öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri cinsiyet değişkeni için 55 adet araştırma, medeni durum değişkeni için 36 adet araştırma, kurum türü değişkeni için 13 adet araştırma meta analiz çalışmasının konusu olmuştur.Araştırmamızın sonucunda; cinsiyetin tükenmişliğin duygusal tükenmişlik boyutunda kadın öğretmenlerin erkek öğretmenlere göre daha fazla duygusal tükenmişlik yaşadığını, duyarsızlaşma boyutunda erkek öğretmenlerin kadın öğretmenlere göre daha fazla duyarsızlaşma yaşadığını ortaya çıkarmıştır. Cinsiyet değişkenin kişisel başarısızlık boyutunda tükenmişliğe herhangi bir etkisi olmadığını görülmüştür. Medeni durum değişkeninde tükenmişliğin duygusal tükenmişlik, duyarsızlaşma ve kişisel başarısızlık boyutlarında bekar öğretmenlerin evli olan öğretmenlere göre daha fazla tükenmişlik yaşadığı görülürken kurum türü değişkeninde tükenmişliğin duygusal tükenmişlik, duyarsızlaşma ve kişisel başarısızlık boyutlarında devlet okullarında çalışan öğretmenlerin özel okullarda çalışan öğretmenlere göre daha fazla tükenmişlik yaşadığı tespit edilmiştir.Anahtar Kelime: Tükenmişlik, Duygusal Tükenmişlik, Duyarsızlaşma, Kişisel Başarısızlık, Meta-Analiz, Öğretmen

The aim of this study is to search the burnout levels of teachers according to gender, marital status and institution type, by the use of Meta analysis.This study aimed to search the effects of levels over gender, marital status and institution type, on the teachers? burnout. A sample of studies carried in Turkey on this topic, on teachers? burnout levels, 55 studies for the variable of gender, 36 studies for the variable of marital status and 13 studies for institution type have been the subject of this meta analysis study.As result of our study; it has been emerged that, for the variable of gender, female teachers experience emotional burnout more than male teachers on the dimension of emotional burnout and male teachers experience depersonalization more than their female colleagues. It was also seen that gender has no effect on dimension of personal accomplishments. For the variable of marital status, it was found that while single teachers face emotional burnout, depersonalization and personal accomplishments more; when it comes to the variable of institution type, teachers on public school experience emotional burnout, depersonalization and personal accomplishments more than those in private schools.Key Words: Burnout, Emotional Burnout, Depersonalization, Personal Accomplishments, Meta Analysis, Teacher.