Eleştirel Düşünme Motivasyonu Ölçeği`nin Türkçe`ye uyarlanması

Abstract

Bu araştırmada Valenzuela, Nieto ve Saiz (2011) tarafından geliştirilen Eleştirel Düşünme Motivasyonu Ölçeği'nin Türk dili ve kültürüne uyarlanarak geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma, bir ölçek uyarlama çalışmasıdır. Eleştirel Düşünme Motivasyonu Ölçeği'nin Türkçe'ye uyarlanması sürecinde sırasıyla yazarların onayını alma, ölçeği Türkçe'ye çevirme, ölçeği İngilizce'ye geri çevirme, dil eşdeğerliğini oluşturma, ölçeği hedef kitleye uygulama, verileri uygun analiz teknikleri ile analiz ederek bulguları raporlaştırma, sonuçları tartışma ve gelecek çalışmalar ve uygulamadaki durumlar için çeşitli önerilerde bulunma adımları izlenmiştir. Uyarlanan ölçek, Gaziosmanpaşa Üniversitesi'nde eğitim gören 313 lisans öğrenciye uygulanmıştır. Ölçeğin Türkçe'ye uyarlanmış formunun yapı geçerliğini belirlemek amacıyla, öncelikle veriler rastgele ikiye bölünmüştür. İlk yarısı ile SPSS 20 programı aracılığıyla açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Diğer yarısı ile ise AMOS 21 programı aracılığıyla model–veri uyumu üzerine kurulmuş olan doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Verilerin ilk yarısı ile gerçekleştirilen açımlayıcı faktör analizinde faktörleşme yöntemi olarak principal axis factoring ve döndürme yöntemi olarak promax yöntemi kullanılmıştır. Verilerin ikinci yarısı ile model–veri uyumu üzerine kurulmuş olan doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Ölçek ile toplanan verilerin güvenilirliğini analiz etmek için öncelikle SPSS 20 programı ile madde – toplam korelasyonları bulunmuş ve madde özellikleri ortaya çıkarılmıştır. İkinci olarak, maddelerin iç tutarlılıkları hakkında bilgi sahibi olmak için Cronbach alfa katsayısı hesaplanmıştır. Bu çalışmanın güvenirliğini test etmek için elde edilen korelasyon katsayıları, ölçeğin orijinal halinde olduğu gibi yüksek çıkmıştır. Maddelerin ölçeğin geneli ile tutarlılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Ölçekteki 19 maddenin ayırt edicilik gücünü saptamak amacıyla yapılan bağımsız gruplar t-testi analizi sonucunda, alt ve üst gruplara ait puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur ve bu ölçeğin orijinalinden elde edilen sonuçlarla uyumludur. Ölçeğin Türkçe'ye uyarlanmış formunun yapı geçerliğini belirlemek amacıyla yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçekte yer alan 19 maddenin ölçeğin orijinal halinde olduğu gibi beş faktör altında toplandığı görülmektedir. Bu faktörler beklenti, başarı, içsel değer/ilgi değeri, yararlılık ve bedeldir. Uyum indeks sonuçları, model ve veri arasında yer alan uyumun sağlandığını göstermektedir.Bu ölçek, eğitimciler tarafından sınıfta öğrencilerin eleştirel düşünmeye yönelik motivasyonlarını ölçmek amacıyla kullanılabilir. Ayrıca, eleştirel düşünmeye motive olmak için hangi motivasyonel unsurları ele almanın gerekliliği konusunda eğitimcilere yol gösterici olabilir. Öğretmenler, bu motivasyonel unsurlar çerçevesinde ders programını hazırlayıp, öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerini geliştirebilirler.Anahtar Kelimeler: Eleştirel düşünme, motivasyon, ölçek uyarlaması, Eleştirel Düşünme Motivasyonu Ölçeği

The aim of this study was to adapt the Critical Thinking Motivational Scale developed by Valenzuela, Nieto, and Saiz (2011) into Turkish language. In the adaptation process of the Critical Thinking Motivational Scale, several steps were followed: Obtaining the necessary permission for conducting the research and the consent of the participants, translating the scale into Turkish, back translating the scale into English, forming the language match between two forms, using the new version of the scale for collecting data from the sample, analyzing the data, discussing the results and conclusions, and providing various suggestions for future studies and the current situation. The data were collected from 313 undergraduate students enrolled in Gaziosmanpasa University. In order to assess the construct validity of the adapted form, the data were randomly divided into two. With the first half of it, an exploratory factor analysis was performed using the SPSS 20. With the other half, a confirmatory factor analysis was performed using the AMOS 21. By using the first half of the data with the SPSS 20, principal axis factoring as the factorial method and promax as the rotation method were used. The confirmatory factor analysis was performed using the AMOS 21 on the other half of the data to test the construct validity. In order to assess the reliability of the measurement, item analysis was firstly performed using the SPSS 20. Secondly, Cronbach alpha coefficient was calculated to explore the internal consistency of the items. The correlation coefficients were obtained from the item analysis to test the reliability of this study. They were found as high as they were in the original study of the scale. It was concluded that the items show consistency with the other items of the scale. An independent-samples t-test was conducted to determine the item discrimination of the 19 items. A statistically significant difference was found between the mean scores of the upper and lower groups. This result was also consistent with the result obtained from the original scale. According to the exploratory factor analysis performed to determine the construct validity of the adapted form, 19 items were gathered under five factors as occurred in the original scale. These factors are expectancy, attainment, interest, utility, and cost. The results of the model fit indices obtained from the confirmatory factor analysis showed that the model fit the data. According to the results, it was concluded that this scale can be used by the educators to assess students' motivation for using critical thinking in the classroom. Besides, it can be a guide to educators to explore which motivational factors might be responsible for critical thinking motivation. Teachers can develop critical thinking skills of their students by preparing lesson plans within the scope of these motivational factors.Key Words: Critical thinking, motivation, scale adaptation, Critical Thinking Motivational Scale