İlkokul öğrenci velilerinin çocuk haklarına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırmada, ilkokul öğrenci velilerinin çocuk haklarına ilişkin görüşlerini ve bu görüşlerin çeşitli değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırma tarama modeli ile desenlenmiştir. Hedef evrende, Türkiye'deki tüm ilkokul öğrenci velileri yer almaktadır. Veriler, bu evrenden yansız olarak seçilen 533 ilkokul öğrenci velisinden toplanmıştır. Araştırma, Türkiye'yi temsil edecek biçimde 2014-2015 öğretim yılında Tokat ilindeki ilkokullarda 1., 2., 3, ve 4. sınıfta öğrenim görmekte olan öğrencilerin velilerinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir.Araştırma Tokat İl Milli Eğitim Müdürlüğü izni ve Tokat Valilik onayı ile yapılmıştır. Anketlerin dağıtımı, toplanması, verilerin girilmesi, analizi ve yorumlanması bizzat araştırmacı tarafından yapılmıştır. Veriler SPSS programı ile analiz edilmiştir. Araştırmaya katılan ilkokul öğrenci velilerinin tamamına yakın kısmı çocukların tüm haklarının önemli hakkı olduğu görüşünde olup, bunu sırasıyla yaşama hakkı, eğitim hakkı, gelişim hakkı ve korunma hakkı takip etmektedir. Cinsiyet, araştırmaya katılan velilerin çocuk haklarına ilişkin görüşlerinde anlamlı farklılaşmaya neden olmamıştır.Araştırmaya katılan velilerin çocuklarının büyük çoğunluğu dördüncü sınıfa gitmektedir. Araştırmaya katılan velilerden erkek ve kadın sayısı arasında çok büyük fark bulunmamaktadır. Araştırmaya katılan velilerin ve eşlerinin büyük çoğunluğu ilkokul mezunu olup, neredeyse yarıya yakın kısmının çocuk sayısı 1-2 arasındadır. Araştırmaya katılan velilerin yarısından fazlası yaşamımın çoğunluğunu ilde geçirmişlerdir. Araştırmaya katılan velilerin neredeyse yarıya yakın kısmı çocuk hakları sözleşmesini okuduklarını belirtmişlerdir.Genel olarak çocuk hakları boyutunda dördüncü sınıf düzeyindeki öğrencilerin velilerinin daha yüksek ortalamaya sahip oldukları görülmektedir. Eğitim hakkı ve genel olarak çocuk hakları boyutunda, eğitim durumu ilkokul olan öğrenci velilerinin daha bilinçli oldukları ve daha yüksek ortalamaya sahip oldukları belirlenmiştir. Velilerin, genel olarak çocuk hakları, gelişim hakkı, korunma hakkı, katılım hakkı ve eğitim hakkı boyutlarındaki görüşleri ile sahip oldukları çocuk sayısı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılaşma bulunmamakta olup, yaşama hakkı boyutunda anlamlı farklılaşma bulunmaktadır. Farklıklara bakıldığında; yaşama hakkı alanında 3 ve üstü çocuğa sahip olanların daha yüksek ortalamaya sahip olduğu görülmüştür ve bu durum 3 ve üstü çocuğa sahip olanların 1-2 çocuğa sahip olanlara oranla daha bilinçli olduğunu gösterir niteliktedir.Araştırmaya katılan velilerin yaşamının çoğunu geçirdiği yer ile yaşama hakkı, genel olarak çocuk hakları boyutlarındaki görüşleri arasında anlamlı farklılaşma bulunduğu görülmüştür. Anlamlı faklılık köyde oturanların lehinedir. Bunun şaşırtıcı bir sonuç olduğu söylenebilir.Araştırma sonuçlarına göre velilerin çocuk hakları konusundaki bilgi düzeyleri üst düzey değildir fakat geçmişteki çalışmaların sonuçlarına bakıldığında bilinç düzeyi yüksektir. Araştırmaya katılan velilerin büyük çoğunluğu Çocuk Hakları Sözleşmesi ile benimsenen hukukî ve ahlâkî yaklaşımların ayrıntılı bir şekilde eğitim programlarına sokulması gerektiğini düşünüyor. Velilerin çocuk haklarını etkin bir şekilde bilmemelerinde, çocuklarına gereken ilgiyi ve önemi göstermemeleri, gerekli ekonomik düzeyde olmadıklarından zihinlerini meşgul eden ekonomik sorunlardan dolayı çocuk haklarını daha önemsiz bulmaları ve bilinçli bir toplum olmayışımızın etkisi büyük olabilir.İlkokulların ders programlarına zorunlu ders olarak Çocuk Hakları ve Demokrasi dersi dâhil edilerek, ilkokul öğrenci velilerine çocuk haklarının uygulaması konusunda eğitim verilerek, bilinci artırmak amaçlı çeşitli projeler ve etkinlikler düzenlenerek ve tüm bunlar yapılırken medya desteği sağlanarak çocuk haklarının uygulanabilirliğinin ve velilerin çocuk hakları konusundaki bilinç düzeyinin artırılacağı düşünülmektedir.Anahtar Kelimeler: Çocuk Hakları, Öğrenci, Veli, Demokrasi, Medya

In this study, it is aimed at presenting the primary school parents' views on children's rights and if those views differentiate to a variety of factors or not. The study is formed with a screening model. All the primary school student parents on Turkey is included in the target population of the study. The data has been gathered from 533 primary school students picked impartially of this target population.The study has been carried out by means of representing all targeted population of Turkey with the participation of parents of 1st, 2nd , 3rd and 4th graders studying in primary schools at Tokat in 2014-2015 Academic Year.The survey has been carried out by the approval of Governorship of Tokat and by the courtesy of Provincial Directorate for National Education of Tokat. The collection and delivery of the survey; and the data entry, analysis and interpretation have been conducted by the researcher himself. The data has been analyzed with the help of SPSS. Almost all the participant parents think that all the children's rights are important providing the right of life, the right to be educated, the right of development and lastly the right of protection. Gender has not caused a differentiation on the views of participant parents. The vast majority of participant parents' children are the 4th graders.There is not much difference in terms of the number of women and men among the parents attending the research. The great majority of the parents and their spouses participating in the research are primary school graduates and nearly half of those parents' number of children are between 1 and 2. More than half of the participant parents have lived their most of lives in the city. Almost half of the parents attending the survey state that they have read the Convention on The Rights of the Children.In general, it is observed that the 4th graders' parents have a high average in terms of children's rights. Regarding the right of education and a general children's rights, it is determined that parents on the level of primary school are more conscious and have a higher average the other parents.There is not any statistically significant differentiation between parents' number of children and their general views of children's rights, the right of development,the right of protection, the right of participation and the right of education; and there is a differentiation between the general average and the right of life. When considering the differences, it is regarded that the ones with 3 children and over have a higher average in terms of the right of life and the general average; and this situation has the quality of showing that the ones with 3 children and over are relatively more conscious than the ones with 1-2 children.It is observed that there is a difference between the place where the parents attending the survey have spent most of their lives and their views on general children's rights and the general average. The difference is on behalf of the residents of village. It can be said that it is a striking result. According to the results of the research, the parents' knowledge on children's rights is not on a high level but considering the results of past studies, the level of conscious is higher. The vast majority of parents attending the survey think that legal and moral approaches adopted through the Convention on The Rights of the Children must be attached comprehensively to the curriculum.The fact that the parents do not pay enough attention and show less interest in their children as the parents do not have essential economic conditions; and the problems related to those economic conditions occupy their minds, that they consider the children's rights more in and that we are not a conscious society may have a great effect on the ignorance of the parents on children's rights. By attaching a compulsory lesson of Children's Rights and Democracy to the primary school curriculum and educating the parents of primary school students on the subject of applying the children's rights; and by organizing various events and projects in addition to providing all these activities with the support of media, it is thought that practicality of children's rights can be conducted while the parents' conscious level can be improved.Key Words: Children's Rights, Student, Parent,Democracy, Media