Doktora öğrencilerinin katıldıkları çeşitli akademik etkinliklerin doktora tezi yazma sürecine yansımaları

Abstract

Bu çalışmanın amacı doktora öğrencilerinin katıldıkları formal, yarı-formal ve informal akademik etkinliklerin öğrencilerin doktora tezi yazma sürecine yansımalarının belirlenmesidir. Bu doğrultuda tez aşamasında olan doktora öğrencilerinin yer aldıkları formal, yarı-formal ve informal akademik etkinlikler, bu etkinliklere ilişkin görüşleri ve bu etkinliklerin tez yazım süreçlerindeki olumlu ve olumsuz yansımaları belirlenmiştir. Çalışmada olgubilim deseninden yararlanılmıştır. Katılımcılar, Türkiye'de bir üniversitenin Eğitim Bilimleri Enstitüsü'nün Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı ile Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı doktora programlarında öğrenim görmekte olan ve hâlihazırda tez yazma aşamasında olan 12 doktora öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri çalışma kapsamında hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu ve haftalık kayıt formu ile elde edilmiştir. Görüşme formunda öğrencilerin tez yazma sürecindeki tecrübeleri hakkında sorular bulunmaktadır. Haftalık kayıt formu ise öğrencilerin bir hafta boyunca tez yazma süreçlerine ilişkin tecrübelerini belirlemeyi amaçlayan maddelerden oluşmaktadır. Çalışma kapsamında yer alan 8 katılımcı ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Haftalık kayıt formları ise 12 katılımcının tamamı tarafından 12 hafta boyunca doldurulmuştur. Elde edilen veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Analiz sonuçlarına göre katılımcıların tez yazma sürecinde çeşitli olumlu deneyimler sonucu yılmazlık ve iletişim becerileri gibi pek çok beceriler kazandıkları belirlenirken danışman değişikliği ve planlamada yaşanan sorunlar gibi olumsuz deneyimler de yaşadıkları saptanmıştır. Ayrıca katılımcılar tez yazma süreci boyunca makale, bildiri yayınlama, kongre veya konferanslarda sunum yapma ve ders asistanlığı yapma gibi formal akademik etkinliklere katılmışlardır. Danışmanla görüşme, çalıştay ve seminerlere katılma ise katılımcıların sıklıkla yer aldığı yarı-formal akademik etkinlikler arasındadır. Son olarak, akran etkileşimi, diğer akademisyenlerle iletişim ve alanyazınla ilgili okumalar gerçekleştirme ise katılımcıların sıklıkla gerçekleştirdiği informal akademik etkinlikler olarak belirlenmiştir. Katılımcıların yer aldığı bu tür etkinliklerin tez yazma sürecine yansımaları alanyazın bağlamında tartışılmıştır. Araştırma bulgularına dayanarak, doktora öğrencilerinin formal akademik etkinliklere ek olarak çeşitli yarı-formal ve informal akademik etkinliklere katılım gösterebilmesi açısından program yöneticileri ve danışmanlar tarafından olabildiğince teşvik edilmesi, bu çalışmanın en önemli önerilerinden biridir.

The purpose of this study was to determine the reflections of formal, semi-formal, and informal activities that PhD students participated on their dissertation writing process. Within this scope, the formal, semi-formal, and informal activities that PhD students participated, their opinions regarding these activities, and the positive and negative reflections that these activities had on dissertation writing process were determined. Phenomenology was used as the design of the study. The participants consisted of 12 PhD students that were enrolled to either Curriculum and Instruction or Guidance and Psychological Counseling doctoral programs of the Institute of Educational Sciences in a university in Turkey. All of these participants were at the dissertation writing stage of their PhD programs. The data were obtained by face-to-face interviews using a semi-structured interview form and by weekly activity logs. The interviews involved questions regarding the students' experiences during dissertation writing process. The weekly logs composed of items aiming at determining the students' experiences of dissertation writing within a period of one week. The eight of the participants were interviewed. The weekly logs were filled in by 12 participants for 12 weeks. The data were analyzed using content analysis technique. The results revealed that the participants developed many skills such as resilience and communication skills as a results of positive experiences while they also went through some negative experiences such as supervisor change and planning issues during dissertation writing process. Moreover, the participants took part in some formal academic activities such as publishing articles or papers, making presentations at congresses or conferences, and working as a teaching assistant during dissertation writing process. Communication with the supervisor and taking part in seminars and workshops were among the most frequently reported semi-formal academic activities that students participated. Finally, peer interaction, communication with other academics, and readings on literature were among the most frequently reported informal academic activities. The positive and negative reflections that these activities had on dissertation writing process were discussed within the scope of the current literature. Based on the findings, it is recommended for program administrators and supervisors to provide PhD students with opportunities to take part in various semi-formal and informal activities in addition to formal activities.