Socio-political structure of Daghestan in a historical context

Abstract

IV ÖZET Kuzey Kafkasya dağlarının doğu sınırında Hazar Denizi boyunca uzanan Dağıstan yaklaşık 2 milyon nüfusu ile 30 dan fazla milleti bünyesinde bulunduran dünyanın ender bölgelerindendir. Bu nüfusun %28'ini Avarlar, %16'smı Darginler, %13'ünü Kumuklar, %8'ini Ruslar, %5'ini Laklar, %4'ünü Tabasaranlar, %2'sini Nogaylar ve diğerleri oluşturmaktadır. Yüzölçümü 50.300 km kare olan ülkenin Kuzeyinde Kalmuk Özerk Cumhuriyeti, doğusunda Hazar Denizi, güneyinde Azerbaycan, güneybatısında Gürcistan ve güney ve kuzeybatısında Çeçenistan bulunmaktadır. Dağıstan 2 milyonu aşkın nüfusuyla Kuzey Kafkasya'nın en büyük cumhuriyetini oluşturmaktadır. Tarih boyunca çeşitli kavimlerin göç yollan üzerinde bulunan Dağıstan önemli bir geçit yeri olduğu için muhtelif sebeplerle yurtlarını terkeden insanların bir kısmı buraya yerleşmiş ve böylece ülkenin nüfusunun çeşitlenmesini sağlamıştır. Dağıstan nüfusunun büyük çoğunluğu Sünni müslümandır. Özellikle XVIII. yüzyıldan itibaren Nakşibendi tarikatı bölgede büyük bir nüfuz kazandı ve Ruslara karşı başlatılan cihad harekatını organize ederek prestij sağladı. 1913'te Dağıstan'da 2060 cami vardı. Komünist yönetim sırasında bu sayı yirmi yediye düşmüştür. Dağıstan petrol, doğalgaz ve maden bakımından zengin bir ülke olmasına rağmen yüzeyi engebeli olduğundan madenlerden yeterince istifade edilememektedir. Endüstrinin temeli Mahaçkale ve îzberbaş yakınlarındaki petrol ve doğalgaz yataklarına dayannır. Halıcılık ve el sanattan yaygındır.V Dağıstan daha Halife Hz. Ömer zamanında İslamla tanıştı. Fakat bölgedeki İslam hakimiyeti, 796'da Hazarlann Derbent 'i zaptetmesiyle sona erdi. Ancak iki asır süren mücadeleler sonucu bölge kesin olarak müslümanlarca ele geçirildi. Dağıstan 1222'de Moğol istilasına uğradı. 1 578- 1606 yıllarında Osmanlı hakimiyeti altında kaldı. 18. yüzyılda Ruslar Dağıstan'a yerleşmeye başladılar fakat Rusların Dağıstan'ı tamamen kontrollerine almaları ancak İmam Şamil'in (1824-1859) teslim olmasıyla mümkün olmuştur. 20 Ocak 1921 'de Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu. Sovyetler Birliğinin dağılmasıyla birlikte ülke Rusya Federasyonu içersinde Dağıstan Cumhuriyeti olarak yerini almış bulunmaktadır.

n ABSTRACT Daghestan seen from a regional perspective, remains an unknown and mystical area both in Western eyes and among most Russians as well. For centuries, because of the struggle for freedom of its many component peoples, it has acted as a barrier to Russian expansion southward in a much larger degree than has the Transcaucasus. Today, Daghestan remains a crucially strategic rgion, as it forms the southern tier, so to speak, of Russia. The history of Daghestani resistance to Soviet rule provides further evidence of the limited nature of Sovietization in Daghestan. In addition to the legendary Imam ShamiT s resistance to Tsarist conquest which attracted wide attention throughout Europe. The Daghestanis continued to resist Soviet rule and Sovietization following incorporation into the Soviet Union. In 1924, 1928 and again 1936, Daghestanis joined and/or led anti-Soviet rebellions in the North Caucasus. In 1943, when plans were being laid for the deportation of Chechens and other ethnic groups from the Caucasus, the First Secretary of the Daghestani Communist Party threatened Stalin with a rebellion if any attempt were made to deport the peoples of Daghestan. The territory of Daghestan covers 50.300 square km and has 2.137.600 inhabitants, 28 per cent Avar, 16 per cent Dargin, 13 per cent Kumyk, 11 per cent Lezgi, 8 per cent Russian, 5 per cent Lak, 4 per cent Tabasaran, 2 per cent Nogai and others. Daghestan is the largest republic in the North Caucasus with more than two million people. It is a highly multi-ethnic republic with 10 groups sharing power.HI Although Daghestan has the least number of Russian immigrants, the republic has been Russianized in terms of (only) language. Daghestan still has a strong Islamic identity of the more conservative kind, and the clan structure is still functioning and is the foundation for today's ethnic structure. Birth rates are high -the population has doubled in the last 30 years- and there is an increasing pressure on land. During the Soviet period many peoples were resettled from the mountains to the plains. The multi-ethnicity of Daghestan calls for a difficult balance, and there is a strong awareness among all peoples. The sensitive balance is threatened by Moscow's insistance on privazitaiton and on the introduction of a presidency which could support one group over the others.