An investigation of recreational behaviors and development of a sustainable recreational plan in İstanbul

Abstract

İstanbul'un nüfusu son elli yıl içerisinde hızlı şekilde artmış ve yerleşim bölgeleri plansız şekilde büyümüştür. Kontrolsüz şehirleşme beraberinde pekçok problemi getirmiş ve bu problemler halkın temel ihtiyaçlarının önüne geçmiştir. Halkın ihtiyaçlarına cevap verebilecek nitelikte kaliteli rekreasyon alanlarının geliştirilmesi işi yıllarca gözardı edilmiştir. Toronto, Ottawa ve Şikago gibi bazı Kanada ve Amerika şehirlerinin aksine ?stanbul'un rekreasyon alanları miktar, konum, büyüklük ve fonksiyon açısından yetersizdir. Avrupa ve Amerika şehirleri planlanırken rekreasyon alanları da plana ilave edilmiş, insanların rekreasyon ihtiyaçları göz önünde tutulmuştur. ?stanbul'da ise bir rekreasyon planının mevcut olduğu ve yeni yerleşim alanları planlanırken halkın rekreasyon ihtiyaçlarının araştırıldığını söylemek pek mümkün değildir. ?stanbul rekreasyon alanlarının büyüklüğü ve yeterliliği bakımından halkın ihtiyaçlarına cevap vermekten çok uzaktır. Bu nedenle bu çalışmada halkın değişik ihtiyaçlarına cevap verebilecek tarzda sürdürülebilir bir rekreasyon planının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın başında ilçe belediyeleri ile temasa geçilerek ?stanbul'un mevcut rekreasyon alanlarının envanteri çıkarılmıştır. Mevcut rekreasyon alanlarının yeri ve içeriği tespit edilmiştir. ArcGIS 9.2 programı ve IKONOS uydusundan alınan 1 m çözünürlükteki fotoğraftan faydalanılarak mevcut rekreasyon alanlarını için bir CBS veritabanı oluşturulmuştur. ?stanbul halkının rekreasyon davranışlarının tespit edilebilmesi amacı ile bir anket formu hazırlanmıştır. Daha kullanışlı ve gerçekçi bilgiler elde edebilmek amacıyla anketler ?stanbul'un 32 ilçesinde rastgele seçilen 1400 katılımcı üzerinde yüz yüze görüşme yoluyla uygulanmıştır. Anket sonuçları SPSS ve Microsoft Excel programları kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın son bölümünde de ?stanbul'un bugünkü ve 2020 yılına kadar muhtemel nüfusu göz önüne alınarak bir sürdürülebilir rekreasyon planı geliştirilmiştir. Güncel ihtiyaçlar, uluslararası standartlar ve anket sonuçları dikkate alınarak tespit edilmiştir. Günümüzün trendlerine bakılarak ?stanbul'un nüfus nüfusu ve şehir gelişimi 2020 yılına kadar tespit edilmiştir. ?stanbul'un 2020 yılına kadar içerisindeki yeterliliklerle beraber ihtiyaçlara cevap verebilecek yeni rekreasyon alanlarına sahip olabilmesi için yeni park lokasyonları içeriği ile beraber tespit edilmiştir. 2020 yılı halkın ihtiyaçlarına cevap verebilecek uluslararası standartlardaki bu rekreasyon planının tamamlanma yılı olarak seçilmiştir. Çalışma sonuçlarına gore ?stanbul'da 2470 adet rekreasyon alanı vardır ve kişi başına düşen rekreasyon alanı miktarı 1,57 m²'dir. ?stanbul'da bir rekreasyon kültürü yoktur ve halkın yalnızca % 37,6'sı boş zamanlarında rekreasyon aktivitelerine katılmaktadır. Ayrıca ?stanbul halkı genellikle piknik, futbol-basketbol ve yürüyüş gibi aktivitelere katılmakta, içerik yetersizliğinden dolayı tenis ve su sporları gibi aktivitelerde bulunamamaktadır. ?stanbul halkına gore rekreasyon alanlarının genel problemleri kirlilik, kalabalık olma, içerik yetersizliği, ilgisizlik ve güvenliktir. Anahtar Kelimeler: Rekreasyon planlama, rekreasyon davranışları, sürdürülebilir kalkınma, İstanbul.

Istanbul has witnessed a rapid increase in population and unplanned urban growth over the last fifty years. The problems arising from this uncontrolled urban development have been so overwhelming that they have taken priority over the social needs of the public. Developing sufficient recreational areas for residents has been ignored in Istanbul for many years. In contrast to Canadian and American cities such as Toronto, Ottawa, and Chicago, the existing recreational areas of Istanbul are insufficient today in terms of their quantity, location, size, and function. When European and American cities were planned, recreational areas were included and the recreational needs of people were considered. It is not possible to say that a recreational plan for Istanbul exists and that the recreational needs of residents are currently being researched for future city planning. Istanbul is far from answering the recreational needs of the residents of Istanbul in terms of space and facilities. Therefore, this study aims to develop a sustainable recreational plan for Istanbul by looking at the different needs of residents. At the beginning of this study, an inventory of parks was made for each district. The current recreational areas of Istanbul were determined by area, location and the facilities they include. A GIS-based inventory was created by using ArcGIS 9.2, and an IKONOS satellite image of Istanbul was used to digitize the recreational areas with a 1 m resolution taken in 2006. A questionnaire was designed to determine the recreational behaviors of the residents of Istanbul. To get more useful and realistic information, questionnaires were conducted by personal interviews in 32 counties of Istanbul with 1400 people who were chosen randomly. The results of the questionnaire were evaluated using SPSS and Microsoft Excel programs. Finally, a sustainable recreational plan was developed by considering current needs and the expected population increase until 2020. The current needs were determined through a comparison to international standards and the results of the questionnaires. Istanbul?s population growth and urban development was estimated until the year 2020 by extrapolating from current trends. New park locations along with their facilities were determined to have sufficient recreational areas in the city until the year 2020. The year 2020 was chosen for Istanbul to finalize the implementation of the recreational plan with certain standards to meet the needs of residents. The study revealed that there are 2470 recreational areas and there is 1.57 m² of recreational space for each person in Istanbul. It was determined that there is not a recreational culture in Istanbul and only 37.6% of the residents of Istanbul participate in outdoor recreational activities in their spare time. Furthermore, residents of Istanbul usually participate in picnics, football-basketball matches, and walking activities and they do not participate in tennis and water sports because of lacking of facilities. The main problems of recreational areas are dirtiness, overcrowding, lacking facilities, ignorance, and security issues according to the opinions of Istanbul residents.Key words: Recreational planning, recreational behaviors, sustainable development, Istanbul