Abdülmecîd b. Şeyh Nasûh b. Ali et-Tosyevi ve Pend-i Attar tercümesi

Abstract

İranlı ünlü şair ve mutasavvıf Ferîdüddin Attar (ölm.1221) XIII. yüzyılda yetişen ve birçok şairi etkileyen şahsiyetlerden biridir. Bu şairlerden birisi de Abdülmecîd b. Şeyh Nasûh b. Ali et-Tosyevi'dir. Attar, şair olarak daha çok mesnevî ve tasavvufi gazel türünde başarılı olmuştur. Horasan üslubuyla Farsça kaleme aldığı eserlerinde rahat, sade ve akıcı bir dil kullanır. İslâmî ve tasavvufî bir görüşe dayanan pratik ahlâk kurallarını, insanlık duygularını beşerî faziletlerle muaşeret usullerini, hatta en basit yaşayış tarzlarını kuvvetli ve ahenkli bir mesnevî kalıbı içinde vecizelendiren bu küçük eser, kendi nevinde en mükemmel bir örnektir. Çok itinalı bir şekil ve üslûp nizamı altında yazılmış olan pendname bize sekiz asır önce şark-İslâm klasiklerinin şekil ve öz bakımından eriştiği merhaleyi de aydınlatmaktadır.Asıl çalışmamız ise, Ferîdüddin Attar'ın yukarıda zikredilen pendnâmesinin ?Abdülmecîd b. Şeyh Nasûh b. Ali et-Tosyevi? tarafından ?Şerh-i Pendnâme li-l Attar? adıyla Türklerinde bu kıymetli eserden istifadesini sağlamak amacıyla yazılmış olan kitabı üzerinde olmuştur.?Abdülmecîd b. Şeyh Nasûh? Pendname tercümesi, genel bir bakışla İslâmî bir temele dayanan ahlâk ve âdâb kaidelerini kısa formüller halinde gençliğe telkin amacıyla halka tasavvuf fikirlerini aşılamak maksadıyla yazılmış didaktik bir eserdir. Ayrıca içinde her seviyeye hitap eden müspet ve kuvvetli fikirlerin de serpilmiş olduğu uzun bir tecrübenin, derin ve faydalı bir bilginin rehberliğiyle pratik hayatta bahtiyar geçinmenin sırlarını da öğretmektedir. Eserle ilgili kaynak taraması yapıldıktan sonra eserin ulaşabildiğimiz tek nüshası olan Şerh-i Pendnâme li-l Attar: İstanbul Üniversitesi Merkez Ktp., nr. 4009.da bulunduğu tespit edilmiştir.Bu tercüme eserdeki çalışmamız, Giriş, 1. Bölüm, 2. Bölüm ve 3. Bölüm kısımlarından oluşmaktadır. Girişte nasihatnâme konusu üzerinde durulmuş, birinci bölümde, Türk edebiyatında yazılmış bu tür eserler ve Attar'ın pendnâmesi ile ilgili bilgi verilmiştir. İkinci bölümde, Abdülmecîd Bin Nasûh Ve Şerh-i Pendnâme li-l Attar ve eserin incelenmesiyle alakalı bilgiler verilmiştir. Üçüncü bölümde ise eserin orijinal metni ve transkripsiyonlu metni birlikte verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Pendnâme, Attar, Abdülmecîd b. Şeyh Nasûh, öğüt.

The famous Persian poet and mutasavvıf (person who strictly conforms to the law or principles of his religion) Ferîdüddin Attar (death:1221), who lived in 13th century, is one of the persons who was able to affect many poets and Abdülmecîd b. Şeyh Nasûh b. Ali et-Tosyevi is one of those persons. Attar, as a poet, was especially successful in the genres of matnawi and sophistic ghazal (lyric poem focusing on love and beauty). He used a simple, smooth and flowing Khorassan style in the works he wrote in Farsi (language). This pithy work, written in a powerful and harmonious Mesnevi genre, is the epitome of its kind, concisely expressing practical ethics based on an Islamic and tasavvufi perspective, incorporating virtues into human emotions, and even into the most ordinary life styles.We focused on the afore-mentioned literary work `?Pendname??, which was translated by ?Abdülmecîd b. Şeyh Nasûh b. Ali et-Tosyevi? under the title ?The translation of Pend-i Attar ? in order to enable the Turks to benefit from it.?The translation of Pend-i Attar? is a didactic creation, made to inspire the youth and incorporate mysticism into the lives of common folks, which draws on the origins of Islam, morals and etiquette through simple solutions. Besides positive and powerful thoughts inside the work suiting readers of all levels, it teaches the secrets of how to live a happy and real life through the guidance of a profound and wrong experience. After a thorough search for the product on our part, `The translation of Pend-i Attar? (Şerh-i Pendnâme li-l-Attâr) proved to be the only available copy at Istanbul University Central Library number 4009th.Our work on this translated creation consists of introduction, 1st section, 2nd section and 3rd section. In the introduction, we have focused on the issue of `nasihatnâme? and we have provided some information about the literary works of this kind and Attar?s ?pendname?. In the 2nd section, we have provided some information related to the analysis of Abdülmecîd Bin Nasûh and Şerh-i Pendnâme li-l Attar and the literary work. In the 3rd section, we have provided both the original text and the text with the transcript.Key Words: Pendnâme, Attar, Abdülmecîd b. Şeyh Nasûh, advice.