The Ottoman ımperıal festıval of 1675: An attempt at hıstorıcal contextualızatıon

Abstract

Bu çalışmada, Osmanlı tarihinin en görkemli saray şenliklerinden biri olan 1675 Edirne Şenliği (IV.Mehmed'in şehzadeleri Mustafa ve Ahmed'in sünnet düğünleri onuruna yapılmış olan şenlik) kendi tarihsel bağlamında incelenmeye çalışılacaktır. Düğünün rutin ve sembollerinin arkasındaki anlamların ortaya konabilmesi için, öncelikle şenliğin bütün programı hikâyemsi bir metotla aktarılacak. Ardından, tiyatral ve sanatsal özelliklerinin yanında, düğünün içeriği başka bir bakış açısı ile tahlil edilecektir. Düğüne, padişahın güç, kuvvet ve azametini bütün tebaasına bir kez daha hatırlatma amacıyla nasıl kullanıldığına bakılacaktır. Yine, düğünün Osmanlı idaresinin önemli bir özelliği olan sıkı hiyerarşik yapı ve protokol kuralları dâhilinde her kesime had ve sınırını hatırlatma fonksiyonunu nasıl yerine getirdiği üzerinde durulacaktır. Daha sonra, değişik sosyal grup ve kesimlerden gelen katılımcıları ile şenliğin karnavalımsı özeliklerine vurgu yapılacak, saray ve sıradan halkın belli bir ölçüde de olsa aynı eğlence atmosferini paylaşma şansını nasıl bulduğuna bakılacaktır. Ayrıca, bu muhteşem düğüne ait yerleşim planı, kıyafet ve kumaşlar, kap kacak çeşitleri gibi maddi kültür özellikleri ile düğünde hediye edilen kitaplar, düğünün din adamı davetlileri ve benzeri başlıklar altında entelektüel hayat özellikleri de incelenecektir. Ayrıca, bu çalışmada da 1675 Osmanlı şenliği incelenirken yüzyıllar arasındaki değişim ve farkları ortaya koyabilmek maksadı ile zaman zaman, Osmanlı tarihinin en bilinen diğer iki saray düğünü ile kıyaslamalar yapılacaktır. Bu düğünler, 1582 yılında III.Murad'ın şehzadesi Mehmed'in ve 1720 yılında III. Ahmed'in şehzadeleri Süleyman, Mehmed, Mustafa ve Bayezid'in sünnet törenleri onuruna yapılan şenliklerdir. Önemli olan göze çarpan benzerlik ve farklılıkları kendi zamanlarının politik, ekonomik ve sosyal gelişmeleri içinde değerlendirmektir

In this thesis, it is intended to explore one of the most impressive festivals in Ottoman history, the imperial circumcision festival of 1675 which was held in Edirne for the circumcision of Princes Mustafa (later Mustafa II) and Ahmed (later Ahmed III), the sons of Sultan Mehmed IV. In order to understand the meanings behind its routines and symbols, first the entire agenda of the festival will be evaluated. In addition to its theatrical, artistic and entertaining aspects, this thesis will demonstrate that this occasion was an opportunity for the court to demonstrate its power and wealth, and to reinforce the limited power of the subjects within its strict hierarchical order and protocol rules. Furthermore, the `carnival elements? of the festival will be investigated with regard to the participants that originated from various social groups and it will be shown that the festival was an occasion for both sides, the court as well as the commoners, to share the same atmosphere, albeit only to a certain extent. This thesis will also attempt to provide a better idea of the material and intellectual culture of this grandiose festival including spatial relations, clothing, equipments as well as the books gifted to the Sultan and of the prominent religious figures in the festival. Since each Ottoman festival shared certain common principles and rituals and moreover had standardized characters, it is possible to compare them. For that reason, the reader will often find the comparisons regarding the different aspects of the festival at hand with the two other greatest festivals in the history of the Ottoman Empire, that of 1582 and of 1720. The former took place during the reign of Murad III to celebrate the circumcision of his prince, Mehmed (later Mehmed III), in the summer of 1582. The latter was held in 1720 by Sultan Ahmed III for his four sons, Süleyman, Mehmed, Mustafa (later Mustafa III) and Bayezid. These comparisons enable us not only to guess the scale of the 1675 festival in comparison to two others but also to capture continuing or changing trends in any rituals. The important thing is to attribute meanings to these differences and then to interpret them accordingly in regards to changing political, social or economic interests of these different eras.