Klonal ve reaktif trombositozlu olguların etyolojik, klinik ve laboratuvar bulgularının değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET5 yıl içinde, Fatih Üniversitesi Hastanesi'ne başvuran 124340 yatan veayaktan (poliklinik) hastaya 174678 defa trombosit sayımı yapıldı. Çalışma peryoduboyunca; 124340 hastanın 2000'inde (%1,6) trombosit sayısı en az 1 defa vaya dahafazla 500x103/mm3 veya üzerinde bulundu. Hastaların yaş ortalaması 55,2±17,4 yılidi (Dağılım; 16-94 yıl). Bu çalışmada ortaya çıkan önemli bir bulgu, erişkintrombositozun cinsiyet bağımlı olduğudur. Çalışmamızda trombositoz kadınlardaerkeklere göre 3,6 kat daha fazla idi (1570 kadın, 430 erkek). Olguların 66'sında(%3,3) klonal trombositoz, 1857'sinde (%92,8) ise sekonder trombositoz bulundu. 77(%3,9) hastada trombositoz etyolojisi, herhangi bir altgrupta sınıflandırılamadı.Trombosit sayısı aralığı 500x103/mm3 ile 1480x103 /mm3 arasındaydı.Sekonder trombositozun en sık sebebi infeksiyonlardı (1001 vaka, %50).Bunlardan en sık görülenler, akut enfeksiyonlardı (993 vaka, %99,2). Enfeksiyonlararasında ise, solunum yolları enfeksiyonları en sık sebepti.Trombositozlu hastaların 50'sinde (%2,5) altta yatan bir malignite vardı. En sıkgörülen maligniteler, gastrointestinal sistem maligniteleriydi (26 vaka, %52).Sekonder trombositozla karşılaştırıldığında, primer trombositozlu hastalardatromboembolik komplikasyonlar ve kanama belirgin derecede yüksekti. Primertrombositozlu hastaların 8'inde (%12) tromboembolik komplikasyonlar gelişmişken,sekonder trombositozlu hastaların ise 4'ünde (%0,2) saptandı. Primer trombositozluhastaların 5'inde (%7,6) kanama meydana gelmişken sekonder trombositozluhastaların ise 1'inde (%0,05) görüldü. Tromboembolik komplikasyonlar ve kanamaaçısından iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı fark vardı (p<0,001). Sekondertrombositozlu hastalarda tromboembolik komplikasyonlar, 3 olguda postoperatifdönemde gelişmişti, 1 olguda ise altta yatan malign bir hastalık vardı. Sekondertrombositozlu 1 hastada meydana gelen kanama da postoperatif dönemde gelişti.Anahtar kelimeler: Primer Trombositoz, Sekonder Trombositoz, Trombositozİnsidansı.

SUMMARYWithin 5 years, 174,678 platelet counts had been performed for 124,340patients at the inpatient and outpatient clinics of Fatih University School of Medicine.Of the 124,340 patients, 2000 patients (1,6%; mean age, 55,2 ± 17,4 years; range16-94 years) had had one or more platelet counts equal to or greater than 500x103/mm3 during the study period. One important finding that emerged from this studyis that the incidence of adult thrombocytosis is sex dependent. There was a slightfemale predominance, with a female-to-male ratio of 3,6:1 (1570:430). Primarythrombocytosis as the cause of platelet elevation was found in 66 (3,3%) patients.Secondary thrombocytosis was the most frequent cause of an elevated platelet countand occurred in 1857 cases (92,8%). The etiology of thrombocytosis in 77 cases(3,9%) could not be classified into one of the etiologic subgroups. Platelet countsranged from 500x103/mm3 to 1480x103/mm3.Infection was the most common cause of secondary thrombocytosis, occurringin 1001 patients (50%). The majority were acute infections (993 cases, 99,2%).Respiratory system infections were the major cause of thrombocytosis.There were 50 patients (2,5%) with thrombocytosis at the initial presentation ofmalignancy. The malignancies most commonly associated with thrombocytosis werecarcinomas of the gastrointestinal tract (26 cases, 52%).Compared with secondary thrombocytosis, primary thrombocytosis wassignificantly associated with higher rates of thromboembolic complications andbleeding. Eight thromboembolic complications (12%) occurred in patients withprimary thrombocytosis, compared with 4 complications (0,2%) in patients withsecondary thrombocytosis (p<0,001). Five bleeding (7,6%) occurred in patients withprimary thrombocytosis, compared with 1 complication (0,05%) in patients withsecondary thrombocytosis (p<0,001). All thromboembolic complications in patientswith secondary thrombocytosis occurred postoperatively (3 cases) or were observedin patients with an underlying malignancy (1 case). One bleeding complication inpatients with secondary thrombocytosis occurred postoperatively.Key words: Primary Thrombocytosis, Secondary Thrombocytosis, Incidence ofThrombocytosis.