Subklinik ateroskleroz belirteçlerinden koroner arter kalsiyum skoru ve karotis intima media kalınlığı ile plazma asimetrik dimetil arjinin düzeyleri arasındaki ilişkinin araştırılması

Abstract

Dünyadaki ölüm sebeplerinin ilk iki sırasında koroner arter hastalığı (KAH) ve inme yer alır. Bu iki hastalığın ortak patolojisi olan aterosklerozu klinik bulgulara yol açmadan erken dönemde tespit etmede etkinliği bilinen girişimsel olmayan metotlardan; koroner arter kalsiyum skoru (KAKS) ve karotis intima mediya kalınlığı (KIMK) ile endotel disfonksiyonu göstergesi olan plazma asimetrik dimetil arjinin (ADMA) düzeyleri arasındaki ilişkiyi araştırdık.Prospektif olarak planlanan çalışmada; hastanemizin kardiyoloji polikliniklerine başvuran, klasik KAH risk faktörleri sorgusu neticesinde çok kesitli bilgisayarlı koroner anjiyografi (ÇKBKA) tetkiki yaptırması istenen 80 hastanın, ekokardiyografi (EKO) laboratuvarında her iki karotis arterinin ultrasonunu yaparak KIMK'larını tespit ettik. Çektiğimiz ÇKBKA ile hastaların koroner arterlerini değerlendirdik ve agatston skoru ile KAKS'larını hesapladık. Hastalardan aldığımız kan örneklerinden açlık kan şekeri, kreatin, toplam kolesterol (TK), yüksek dansiteli lipoprotein (HDL), düşük dansiteli lipoprotein (LDL), çok düşük dansiteli lipoprotein (VLDL) ile trigliserid (TG) serum düzeylerine baktık. Hasta serumlarını ? 84 °C'de sakladık. Örnek toplanmasını sonlandırdıktan sonra tandem mass kromatografisi ile plazma ADMA seviyelerini tayin ettik. Koroner ve/veya karotis arterlerine daha önceden stent yerleştirilen ve kronik böbrek yetersizliği bulunan hastaları çalışma dışı bıraktık. Çalışmaya aldığımız tüm hastaların verilerini parametrik test olarak ANOVA ile ikincil test olarak Post-hoc Tukey ile non-parametrik test olarak Kruskall-Vallis testi ve ikincil karşılaştırmalar için Mann-Whitney U testi ile değerlendirdik. Kategorik değişkenlerin karşılaştırılmasında Ki-kare ve Fisher çapraz tablo istatistiklerini kullandık. Parametreler arasındaki ilişkiyi Spearman korelasyon testi ile inceledik.Systemic Coronary Risk Evaluation (SCORE) risk sınıflamasına göre hastaları on yıllık ölümcül kardiyovasküler hastalık riski açısından düşük, orta ve yüksek olan gruplara ayırdık. Orta ve yüksek riskli hastaların KAKS ve KIMK değerleri arasında zayıf korelasyon izledik. Yüksek riskli hastalarda KAKS değerlerinin düşük-orta riskli hastalara göre istatistiksel olarak anlamlı yükseklik göstermesinin sebebini kalsifikasyonun, aterosklerozun geç evresinin bir bulgusu olması şeklinde açıkladık. Bu sonuç, aterosklerozun erken döneminde plakların varlığı ve daha geç dönemde kalsifikasyon oluşumu bilgisi ile paralellik göstermektedir.KIMK değerleri açısından grupları incelediğimizde orta ve yüksek riskli hastalar arasında anlamlı fark bulduk. KIMK değeri arttıkça kardiyovasküler ölümcül olay riski artış göstermekte, ancak bu artış göreceli olarak aterosklerozun daha ileri evrelerinde anlam kazanmaktadır.Plazma ADMA düzeyleri açısından grupları incelediğimizde, hastaların plazma ADMA düzeyleri ile on yıllık ölümcül kardiyovasküler hastalık riski arasında bir ilişki bulmadık. Endotel disfonksiyonu görüntüleme yöntemleriyle plağın tespit edilemediği dönemde başlar. Asemptomatik düşük risk grubundaki bu hastalarda klasik risk faktörlerinin on yıllık ölümcül kardiyovasküler olay öngörüsü zayıftır.Bu çalışmada düşük risk grubunda KAKS, KIMK ve ADMA düzeylerine bakmanın klasik risk faktörlerinin değerlendirilmesi ile elde edilen bilgiye ilave bir bilgi sağlamadığını, yalnızca orta-yüksek risk gruplarında KAKS, KIMK'ın değerli olduğunu gösterdik.

Coronary artery disease and stroke are the first and second major reasons of death in the whole world. Their common pathway atherosclerosis, could be assessed in the early stage by non invasive methods. We investigated that the correlation between coronary artery calcium score (CACS), carotid intima media thickness (CIMT) and plasma asymmetric dimetil arginine (ADMA) levels in this study.The study was planned prospectively and unicentered. We examined asymptomatic 80 patients and asked them their classical coronary risk factors and drugs. Then we measured that both of the CIMT by doppler ultrasound and calculated the CACS using agatston method by 64-multislices computered tomography (MSCT). We also took blood samples from all patients for looking fasting glucose, creatine, total cholesterol (TC), high density lipoprotein (HDL), low density lipoprotein (LDL), very low density lipoprotein (VLDL) and trigliserid (TG). Blood samples were stored at ? 84 °C. We assessed the plasma ADMA levels by tandem mass chromatography after ending the collection. The patients who had coronary or carotid stents and chronic renal insufficiency were excluded.We used ANOVA (Analysis of Variance) and Post hoc Tukey as parametric tests, Kruskall-Vallis and Mann-Whitney U as non parametric tests. Comparing to cathegorical variables, we used Ki-Square and Fisher crossing table tests. We investigated the correlation in parameters by Spearman test for plaques.We divided the patients into three groups using SCORE (10-year risk of fatal cardiovascular disease in population) risk model: as a low, moderate and high risky. CACS and CIMT were poorly correlated in the moderate and high risky groups. CACS levels are statistically higher in the high risky group than low-moderate risky groups. We think about the calcification is advanced sign of the atherosclerosis. The plaques were occured in the earyl stages, then they are calcified.We analysed to the groups for CIMT levels. There were a stasitically difference between moderate and high risky groups. If there CIMT levels increase one unit, fatal cardiovascular events will also occure more.We investigated to the groups for plasma ADMA levels. There were not a correlation with ADMA levels and 10-year risk of fatal cardiovascular disease in the population. Endothelial dysfunction starts in the moment of plauqe formation that can not be shown by non invasive methods. The predictive value of SCORE risk model is also poor in this asymptomatic population.We showed that the analyzing CACS, CIMT and plasma ADMA levels are not necessary in the low risky group. They can not give a new info adding SCORE value for moderate and high risky groups. It is only logical to measure CACS and CIMT for moderate and high risky groups.